Ταξιδεύοντας με τον Κωσταντή Σταυρόπουλο

Πριν αρκετά χρόνια, δύο φίλοι, ο ένας δραστήριος και τολμηρός, ο άλλος πιο συγκρατημένος και εσωστρεφής κάθισαν στο ίδιο θρανίο. Σήμερα τα φέρνει έτσι η ζωή, ώστε να τα ξανασυζητούν ύπο άλλες συνθήκες. Ο ένας στο Άμπου Ντάμπι, ο άλλος στην Αθήνα. Διαφορετικές πορείες που βρίσκουν κοινό σημείο επαφής τα όνειρα των παιδικών χρόνων αλλά και το "βιβλίο". Με μεγάλη χαρά σας παρουσιάζω τον παλιό μου συμμαθητή, Κωσταντή Σταυρόπουλο, που εξελίχθηκε, όπως όλα δείχνουν, σε έναν πολλά υποσχόμενο συγγραφέα με τρία υπέροχα βιβλία στο ενεργητικό του.

 

Τι σε ώθησε να ασχοληθείς με το γράψιμο;

Το διάβασμα και η αγάπη μου γι’ αυτό. Ξεκάθαρα. Πάντα μου άρεσε να διαβάζω, και να διαβάζω πολύ. Ώσπου, κάποια στιγμή, μου δημιουργήθηκε η ανάγκη να φτιάξω τη δική μου ιστορία. Έτσι κι έκανα. Μέχρι, όμως, να αποφασίσω να τολμήσω ένα μυθιστόρημα, δεν μπορώ να πω πως ήμουν απ’ τους ανθρώπους που έγραφαν μικρότερα κείμενα, κρατούσαν σημειώσεις κτλ. Είχα ελάχιστα γραπτά καταχωνιασμένα, αλλά μέχρι εκεί. Ήμουν και πάντα τεμπέλης με το γράψιμο. Ήταν πραγματική αποκάλυψη για μένα η πληκτρολόγηση, και εφόσον το έλυσα αυτό, κόλλησα.

 

Το ταξίδι είναι σταθερό μοτίβο στα βιβλία σου, αλλά και στη ζωή σου. Γιατί σου αρέσουν τόσο; Είναι φυγή από κάτι ή φυγή προς κάτι;

Ζω στο εξωτερικό χρόνια και ταξιδεύω αρκετά. Το ταξίδι ήταν και είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου. Έτσι επέλεξα να ζω και έχω αγωνιστεί και υπομείνει αρκετά για να το καταφέρω. Δε μου ήταν πάντα εύκολο, άλλά, επειδή ήταν προτεραιότητα, συχνά αναγκαζόμουν να θυσιάζω άλλα πράγματα. Το βιβλίο απ’ την άλλη, είναι κι αυτό από μόνο του ένα ταξίδι. Δεν ήθελα ποτέ να περιορίσω τον εαυτό μου στο θέμα «τόπος πλοκής». Αν μια ιστορία μπορούσα να τη βάλω σε ένα χώρο μακριά απ’ τη χώρα μου, θα το έκανα. Το παράκανα βασικά στην πραγματικότητα. Και αυτοί οι τόποι μου αρέσει να εναλλάσσονται. Γι’ αυτό και το road trip στο Βαλκάνια Εξπρές.

Το ταξίδι μπορεί να είναι και φυγή από και προς κάτι, αλλά για μένα σημασία έχει η περιπλάνηση και η αποφυγή της ακινησίας. Το ταξίδι για το ταξίδι σα να λέμε, είναι ένα εργαλείο που μπορείς να το χρησιμοποιήσεις για να καλυτερέψεις λίγο το μέσα σου. Χωρίς απαραίτητα να σημαίνει πως θα γίνει. Έχω συναντήσει πολυταξιδεμένους φελλούς αλλά και ανθρώπους που δεν έφυγαν ποτέ απ’ τον τόπο τους και το μυαλό και η καρδιά τους σε κάνει να υποκλιθείς. Ικανή αλλά όχι αναγκαία συνθήκη.

 

Ποιο από τα μέρη που έχεις πάει/ ζήσει σε έχει γοητεύσει περισσότερο;

Δεν έχω ταξιδέψει Αμερική και Αυστραλία, και ειδικά Λατινική Αμερική το έχω σαν όνειρο. Από όλα τα μέρη που έχω δει, δεν μπορώ να μην ξεκινήσω απ’ τον τόπο που έζησα πρώτη φορά στο εξωτερικό, τη Λιβύη. Εκεί, πέρασε ένας επικίνδυνος αλλά πολύ ενδιαφέρον χρόνος. Τα υπόλοιπα ταξίδια, όλα είχαν διαφορετικό χρώμα. Κένυα, Ινδία, Σρι Λάνκα, Ιορδανία αλλά και πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι τόποι με ξεχωριστή ομορφιά που δεν μπαίνει εύκολα στο ζύγι. Αλλά, αν είχα, τέλος πάντων, να διαλέξω ένα… θα σου έλεγα δύο. Δύο μέρη που επισκέφθηκα και άνετα επισκεπτόμουν ξανά, γιατί η αύρα τους, οι άνθρωποι και τα τοπία, έχουν χαραχθεί μέσα μου. Το πρώτο είναι το Νεπάλ. Με εξαίρεση το Κατμαντού, όλες οι μικρότερες πόλεις και ειδικά η Πόκαρα αλλά και οι διαδρομές στα Ιμαλάια είναι απερίγραπτες. Και μετά το Βιετνάμ. Πραγματική  μαγεία. Τόσο διαφορετικό, αλλά ήταν απ’ τα μέρη που ένιωσα ένα μαζί του κατευθείαν αυτή την ανεξήγητη οικειότητα που δεν μπορώ να ξεχάσω. Ζεστοί, απλοί άνθρωποι, φιλόξενοι και χαμογελαστοί, παρά την φτώχεια.

 

Σου λείπει η Ελλάδα; Ποια στοιχεία της -πέραν των δικών σου ανθρώπων βέβαια- νοσταλγείς;

Με πρόλαβες. Για μένα πατρίδα είναι μονάχα οι φίλοι μου· και ας μου το απαγόρεψες εμμέσως, δεν μπορώ να μην το αναφέρω ξανά. Πέρα απ’ την πλάκα, ζώντας τα τελευταία χρόνια στο Άμπου Ντάμπι, μου λείπουν πράγματα που αν έμενα σε μια ιταλική πόλη, για παράδειγμα, μπορεί να μη μου έλειπαν καθόλου. Πράγματα όπως μια όμορφη καφετέρια, που μπορείς να καπνίζεις και μέσα), ή ένα ωραίο μπαρ, που επίσης μπορείς να καπνίζεις και μέσα διάολε! Επίσης, το να οδηγώ μηχανή μου έχει λείψει αφόρητα. Αν κάτι δε μου έχει λείψει στα σίγουρα, είναι η βροχή και το κρύο. Νομίζω μπορώ να ζήσω μια ζωή πάνω απ’ τους είκοσι βαθμούς Κελσίου και να βλέπω βροχή μια φορά το χρόνο χωρίς κανένα πρόβλημα.

 

Υπάρχουν στοιχεία αυτοβιογραφικά στις ιστορίες σου;

Ναι. Ίσως. Δεν ξέρω. Όχι εντάξει υπάρχουν, όχι όμως πολλά. Το ότι τα δύο πρώτα βιβλία μου ήταν «πρωτοπρόσωπα», έκανε πολλούς να με ρωτάνε αν εγώ ήμουν ο ήρωας. Όχι φυσικά. Οι ήρωες έχουν τους χαρακτήρες που έχω επιλέξει για εκείνους και από κει και πέρα δρουν σχεδόν ανεξέλεγκτοι με βάση αυτούς. Αν μπορώ να βάλω κάπου τον εαυτό μου, είναι πως μερικές φορές σε φανταστικά γεγονότα, έχουν την αντίδραση που θα είχα, ή θα ήθελα να έχω εγώ αν τα ζούσα. Αλλά αυτό δεν είναι και κανόνας.

 

Κινείσαι μέχρι στιγμής σε νουάρ/αστυνομικούς δρόμους. Τι να περιμένουμε από το Βαλκάνια εξπρές;

Το Βαλκάνια Εξπρές είναι τελείως διαφορετικό, και πραγματικά, ένα βιβλίο για το οποίο είμαι περήφανος, γιατί απ’ την αρχή μέχρι το τέλος έκανα ό,τι μου κατέβαινε στο κεφάλι, χωρίς να με περιορίσει κάποια φόρμα ή κάτι άλλο. Δεν έχει καμία σχέση με αστυνομικό. Μια φανταστική ιστορία σε νουάρ ατμόσφαιρα, θα έλεγα. Εμπεριέχει κι αυτό ταξίδι φυσικά, αλλά είναι «τριτοπρόσωπο» και έχει πολλούς ήρωες. Και δε μιλάω μόνο για τους τρεις κεντρικούς, των οποίων τις ιστορίες ακολουθούμε, αλλά για πολλούς «τριτο-τέταρτους» οι οποίοι για μένα έχουν και το περισσότερο ενδιαφέρον. Η σύλληψη της γενικής ιδέας, που νομίζω πως είναι αρκετά πρωτότυπη, τουλάχιστον στο δικό μου μυαλό, έγινε σε ένα δικό μου ταξίδι στα Βαλκάνια το 2014, παρέα με δυο φίλους μέσα σε ένα αυτοκίνητο. Κατευθείαν ένιωσα πως δεν είχα επιλογή απ’ το να γράψω μια ιστορία με βάση αυτή την ιδέα. Τώρα αν δικαιώθηκα ή όχι, θα δείξει.

 

Πώς αντιμετωπίζεις κάθε καινούριο έργο σου; Νιώθεις μεγαλύτερη ικανοποίηση κατά τη δημιουργία ή μετά την ολοκλήρωση, όταν το δεις στα ράφια του βιβλιοπωλείου;

Ικανοποίηση νιώθω σποραδικά κατά το γράψιμο, όταν πιστεύω πως έγραψα μια σελίδα, μια παράγραφο ή έστω μια σειρά μοναδική. Πολλές φορές, όμως, η ανασφάλεια και η πίεση σε κάνουν να αναρωτιέσαι γιατί να βάζεις τον εαυτό σου σε αυτή τη διαδικασία. Μέχρι να τελειώσει και να νιώσεις σα να έχεις μόλις γεννήσει -με λιγότερο πόνο φαντάζομαι. Από εκεί και πέρα, το να το δω στο ράφι την πρώτη φορά, για λίγα δευτερόλεπτα, μου λέει πως κάτι κατάφερα να ολοκληρωθεί, και ζωγραφίζει ένα μικρό χαμόγελο στο πρόσωπό μου. Αλλά μέχρι εκεί. Τη μεγαλύτερη ικανοποίηση την παίρνω από ανθρώπους που το διαβάζουν και μου λένε ή γράφουν δυο καλά λόγια. Δε διαχωρίζω αν είναι φίλοι ή άγνωστοι. Νομίζω οι φίλοι μου θα ήταν οι πρώτοι που θα μου το έλεγαν αν δεν άξιζε. Η σημασία, πάντως, είναι να μπορείς να πεις κάτι με το έργο σου και να περάσει σε κάποιον. Να ταυτιστεί και να του δείξεις ένα δικό σου τρόπο σκέψης. Δε θεωρώ πως μπορώ να του αλλάξω τη ζωή φυσικά. Αλλά μπορώ να τρυπώσω για λίγο μέσα της και να γίνω κι εγώ ένα μικρό της κομμάτι.

 

Τεχνιέντως θα έλεγα πως πέρασες και κάποια κοινωνικοπολιτικά μηνύματα στις ιστορίες σου. Πώς βλέπεις τα πράγματα στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, δεδομένου ότι τα βλέπεις με άλλο μάτι  από έξω;

Δεν είχα ποτέ αυτοσκοπό να περάσω κάποιο συγκεκριμένο μήνυμα. Εξάλλου, σιχαίνομαι τη νουθεσία και την καθοδήγηση, όπως και κάθε είδους μέντορες. Τον τρόπο σκέψης μου προσπαθώ να ξεδιπλώσω, κι αν κάποιος ταυτιστεί με αυτόν ή τον φτύσει, δεν είναι δικό μου θέμα. Αν κάτι δε χωράει ο νους μου, ζώντας έξω και ταξιδεύοντας, είναι ο ρατσισμός και ο εθνικισμός και γενικά κάθε είδους ανισότητα. Με τον τρόπο μου, νομίζω εναντιώνομαι και στα τρία. Αλλά και πάλι, αν και τα βιβλία μου καταπιάνονται με αυτά τα θέματα, δε γίνεται εσκεμμένα. Είναι μέρος των πιστεύω μου και αυτού που πρεσβεύω θαρρώ ως άνθρωπος. Οπότε, δε θα μπορούσαν να λείπουν.

 

Ποια μουσική θα ήθελες να συνοδεύει τα βιβλία σου, αν γίνονταν ταινία;

Οτιδήποτε από Rolling Stones, θα μπορούσε να είναι αρκετό. Αν είχα κι άλλες επιλογές, θα ήθελα άλλοτε jazz, άλλοτε swing, άλλοτε metal, μέχρι και trance. Ανάλογα με τη σκηνή. Ειδικά, όμως, το τελευταίο βιβλίο, θέλοντας και μη, θα μπορούσε να έχει την ενορχήστρωση του Μπρέγκοβιτς.

 

Το καινούριο βιβλίο του Κωσταντή Σταυρόπουλου, Βαλκάνια Εξπρές, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κριτική.

Σκέψεις για το προηγούμενο βιβλίο του από τον Ηλία Μπιστολά:

http://www.debop.gr/deBlog/de-book/kostadis-stavropoulos-o-xoros-ton-lemings-ekdoseis-kritiki