ΜΙΚΡΟΙ ΗΡΩΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

ΜΕΛΙΣΣΑ, Δίκτυο Μεταναστριών στην Ελλάδα: Η ζωή μέσα στην κυψέλη

2016-07-20 ΜΕΛΙΣΣΑ, Δίκτυο Μεταναστριών στην Ελλάδα: Η ζωή μέσα στην κυψέλη

Κάτω από τον καυτό αθηναϊκό ήλιο, διασχίζω την πλατεία Βικτωρίας, ένα σημείο της πόλης όπου η παρουσία των ανθρώπων είναι έντονη και πολύβουη, για να βρεθώ στο χώρο της «ΜΕΛΙΣΣΑ», μια όαση χρωμάτων, δημιουργικότητας και ενέργειας. Η Ναντίνα Χριστοπούλου με καλωσορίζει και με χαρά απαντάει στα ερωτήματά μου. Η Ναντίνα είναι ανθρωπολόγος και διαπιστώνω ότι είναι από τις λίγες φορές που το επάγγελμα/τίτλος αρμόζει απόλυτα στο πρόσωπο που έχω μπροστά μου.

Από πού εμπνεύστηκε το όνομα Μέλισσα;

Το όνομα είναι επιλεγμένο και χρησιμοποιείται μεταφορικά. Με την έννοια του μελισσιού, των μελισσών που προέρχονται από διαφορετικές περιοχές σε όλο τον κόσμο αλλά έρχονται και φτιάχνουν το μέλι τους εδώ, σε αυτή την κοινωνία, σε αυτή την κυψέλη. Θέλαμε να υπάρχει ένας συμβολισμός και να εισπράττει κάποιος ένα θετικό μήνυμα, όταν θα ακούει το όνομα της οργάνωσης.

Πώς γεννήθηκε η ιδέα για μια τέτοια οργάνωση;

Η ιδέα υπήρχε πολλά χρόνια. Στην Ελλάδα υπήρχε πληθώρα γυναικείων μεταναστευτικών οργανώσεων, οι οποίες δραστηριοποιούνταν για χρόνια με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, επίσημα ή ανεπίσημα, μέσω τυπικών ή άτυπων δικτύων. Μέσα από τις οργανώσεις αυτές, αναδύθηκαν πολύ δυναμικές φιγούρες γυναικών που, όμως, δεν είχαν ιδιαίτερη επικοινωνία μεταξύ τους. Το ίδιο κι οι οργανώσεις. Βρέθηκαν, δηλαδή, για μια περίοδο να συνεργάζονται για το θέμα της ιθαγένειας, αλλά όλο το υπόλοιπο διάστημα ήταν η καθεμιά εγκλωβισμένη κατά κάποιο τρόπο στην δική της, εσωτερική κοινότητα. Κι ενώ το μοντέλο αυτό, της συνεργασίας που είχε καταγραφεί, ήταν πάρα πολύ θετικό και πολύ ενδιαφέρον, δε συνεχίστηκε.

Μεσολάβησαν τα χρόνια της κρίσης και δεν υπήρχε πια στις οργανώσεις η δυνατότητα να έχουν ούτε καν τα δικά τους γραφεία, με αποτέλεσμα οι όποιες συναντήσεις να γίνονται ακόμα πιο άτυπα, από σπίτι σε σπίτι, κλπ. Κάποια στιγμή σκεφτήκαμε πως θα ήταν σκόπιμο να κινητοποιήσουμε αυτές τις οργανώσεις, για να εξετάσουμε ποιες από αυτές είναι ενεργές, ποιες είχαν αδρανοποιηθεί, ποιες είχαν διασκορπιστεί και ποιες είχαν φύγει από την Ελλάδα εντελώς. Έτσι, σχεδιάσαμε ένα πλάνο εμπλέκοντας πέντε γυναίκες που ήταν ηγετικά πρόσωπα στις κοινότητές τους, με μεγάλη εμπειρία και γνώση του πεδίου και επιλεγμένες μάλιστα, συμβολικά, ώστε να εκπροσωπούν διαφορετικές περιοχές. Για παράδειγμα, η Ντέμπορα Κάρλος Βαλέντσια από τις Φιλιππίνες, επικοινώνησε με τις γυναικείες ομάδες που προέρχονται από τις ασιατικές χώρες, η Δήμητρα Μάλλιου από την Αλβανία απευθύνθηκε στα δίκτυα που προέρχονται από τις βαλκανικές χώρες, η ρωσιδα δημοσιογράφος Ιρίνα Στεπάνοβα κάλυψε το κομμάτι των πρώην Σοβιετικών κρατών, η Κλικ Νγκουέρε τη Νότια Αφρική και η Μαρία Ίφι Οχιλέμπο από τη Νιγηρία, την υπόλοιπη Αφρική.

Σε τι βασιζόταν ο σχεδιασμός;

Ο σχεδιασμός βασίζεται από τη μία πλευρά σε εκτενή έρευνα, κι από την άλλη σε εμπειρία μέσα από τα κινήματα και τις οργανώσεις. Η προσέγγιση ήταν στοχευμένη, πήγαμε στα σπίτια, στα γραφεία, στις γιορτές και τις εκδηλώσεις τους, μιλήσαμε, και κυρίως, ακούσαμε... Και όλα αυτά για αρκετούς μήνες. Με αυτό τον άμεσο τρόπο, μπορέσαμε να επιλέξουμε και να καλέσουμε αυτές τις γυναίκες σε μια συνάντηση για να καταγράψουμε πού βρίσκονται, ποιες είναι οι επιθυμίες τους, ποιες οι ανάγκες τους και πώς έχουν διαμορφωθεί μετά την κρίση.

Πόσες γυναίκες ήρθαν στη συνάντηση;

Περιμέναμε ότι, από τις 24 οργανώσεις που ήταν ενεργές, θα είχαμε μια συμμετοχή 10 - 15 γυναικών. Τελικά μαζευτήκαμε 104 γυναίκες από περίπου 30 χώρες. Ήταν μεγάλη πηγή ενθουσιασμού, μιας και δεν περιμέναμε τέτοια ανταπόκριση. Σε αυτή τη συνάντηση, μίλησαν γυναίκες με πολλή ιστορία πίσω τους, αλλά το πιο εντυπωσιακό ήταν που κάποιες από αυτές δεν είχαν μιλήσει δημόσια ποτέ. Εκείνες είπαν, ότι μέσα από αυτό το τοπίο της κρίσης, αισθάνονταν πως «ήρθε η στιγμή να αρχίσουμε να ενεργοποιούμαστε και να συνεισφέρουμε. Όχι μόνο να διεκδικούμε.» Η αλήθεια είναι ότι το μήνυμα στην κοινωνία το δίνεις με ένα δημιουργικό στίγμα.

Πότε ιδρύθηκε αυτή η οργάνωση;

Τον Σεπτέμβρη του 2014, λίγους μήνες μετά τη συνάντηση της 15ης Ιουνίου του 2014.

Ξεκινήσαμε να κάνουμε αιτήσεις χρηματοδότησης στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς συμφωνήσαμε ότι θα ήταν σκόπιμο να έχουμε ένα κέντρο, έτσι ώστε να μπορούν οι οργανώσεις να το χρησιμοποιούν ως βάση και ως υποδομή σε περίπτωση που θελήσουν να οργανώσουν κάποια συνάντηση ή εκδήλωση, αλλά να υπάρχει συγχρόνως και ένα πρόγραμμα που ρέει και το οποίο θα απευθύνεται στις ανάγκες και στις επιθυμίες τους. Πέρσι το καλοκαίρι, καταφέραμε να μπούμε μέσα σε αυτόν τον χώρο. Μιας και η χρηματοδότηση μας δεν είχε ξεκινήσει ακόμα, παρόλο που είχε εγκριθεί, και επειδή η αρχή μας στο νέο χώρο συνέπεσε με την προσφυγική κρίση, αρχίσαμε να δραστηριοποιούμαστε εθελοντικά.

Ποια ήταν τα έργα σας σχετικά με το προσφυγικό;

Πέρσι, στο Πεδίον του Άρεως και εδώ κοντά μας στην Πλατεία Βικτωρίας, υπήρχαν πάνω από 700 άνθρωποι. Πρώτα πήγαμε στην Αφγανική κοινότητα που βοηθούσε στο Πεδίον του Άρεως, η οποία μας έδωσε και κατευθύνσεις. Μας είπαν ότι για τους ενήλικες, υπήρχε ξηρά τροφή, χυμοί, μπισκότα κλπ. αλλά τα παιδιά δεν έτρωγαν ένα υγιεινό πρωινό. Σκεφτήκαμε λοιπόν να κάνουμε κάτι για τις γυναίκες και τα παιδιά. Δεν είχαμε μεγάλες δυνατότητες εφόσον δεν υπάρχει κουζίνα εδώ, οπότε φτιάχναμε πρωινά για τα παιδάκια από τα σπίτια μας. Ήταν 220 παιδάκια και κάναμε περίπου 250 μερίδες πρωινού, τα οποία μοιράζαμε οι ίδιες. Ήταν όλα χειροποίητα, με φρέσκα υλικά, με ότι πιο αγνό μπορούσαμε. Μας ενημέρωσαν, επίσης, οι ιατροί ότι τα παιδιά χρειάζονταν βιταμίνες, οπότε το πρωινό συμπεριλάμβανε κι ένα φρούτο. Το ξεκινήσαμε μια μέρα και δεν το σταματήσαμε. Φτιάξαμε πρωινά μέχρι και την τελευταία μέρα, όταν μετακόμισαν από το Πεδίον του Άρεως για να πάνε στον Ελαιώνα.

Έχετε κάνει κι άλλες παρόμοιες δράσεις;

Η πρώτη μας ιδέα ήταν να φτιάξουμε ένα πακέτο για το δρόμο, επειδή αυτά τα παιδιά μετακινούνται και ταξιδεύουν συνέχεια. Σκεφτήκαμε, λοιπόν, να κάνουμε σακίδια για το ταξίδι με τα απαραίτητα και με κάποια αντικείμενα λίγο πιο προσωπικά που να εξανθρωπίζουν λίγο αυτό το οδυνηρό βίωμα

Αφού φτιάξαμε χιλιάδες σακίδια, σε συνεργασία με το "Μαζί για το Παιδί" και τη βοήθεια ιδιωτών και δωρεών, προσπαθήσαμε να διοχετεύσουμε αυτή την ιδέα στα σχολεία και στις τοπικές κοινωνίες. Πράγματι, αυτό έγινε σε έξι-εφτά δήμους στην Αθήνα, κυρίως από τη Νέα Ιωνία και την Νέα Φιλαδέλφεια που έχουν προσφυγική ιστορία. Για εμάς αυτό που είχε ζωτική σημασία, ήταν να συνδεθεί το παρόν βίωμα με αυτό του παρελθόντος. Σε αυτή την καμπάνια που συνδιοργανώσαμε μαζί με την Εφημερίδα των Συντακτών και την Αλληλεγγύη για Όλους, συμμετείχαν πάνω από 45.000 μαθητές.

Ήταν σημαντική για εσάς αυτή η απήχηση;

Ήταν πολύ σημαντική, όχι μόνο για τους σκοπούς της οργάνωσης, αλλά και για να αποδειχθεί ότι οι μετανάστριες είναι ενεργά μέλη της κοινωνίας. Πρωτοστατούν και είναι οι πρώτες που ενδιαφέρονται, επειδή βιώνουν την περιθωριοποίηση διπλά: ως μετανάστριες και ως γυναίκες. Επίσης, είναι ευαισθητοποιημένες για το θέμα των παιδιών τους. Είναι οι πρώτες που θα δώσουν χέρι βοήθειας σε αυτούς που το έχουν ακόμη περισσότερη ανάγκη. Όπως είπε η συνιδρύτρια της οργάνωσης, Ντέμπορα Βαλέντσια: «Δίνεις, όχι γιατί έχεις περισσότερα απ' όσα σου χρειάζονται, αλλά δίνεις επειδή γνωρίζεις πώς είναι να μην έχεις τίποτα από αυτά».

Πώς θα περιέγραφες αυτές τις γυναίκες;

Οι μετανάστριες είναι κοινωνικοί πολλαπλασιαστές. Από το τίποτα, είναι ικανές να φτιάξουν κάτι όμορφο. Και το όμορφο έχει μεγάλη αξία, δεν είναι κάτι περιττό. Όταν ετοιμάζονταν τα πρωινά για τα παιδιά, πολλοί έλεγαν: «Γιατί δεν παίρνετε από τα LIDL, μια μεγάλη ποσότητα και να σας τα πληρώσουμε». Εμείς όμως αρνιόμασταν λέγοντας ότι για μας η ιδέα είναι να είναι σπιτικά, με υλικά αγορασμένα από τη γειτονιά. «Μα καλά ο άλλος δεν έχει να φάει, θα του πας χειροποίητο κέικ;» έλεγαν. Μα ακριβώς αυτό είναι το νόημα, να δώσεις στο παιδάκι τη μυρωδιά της κουζίνας της μαμάς του. Να νιώσει ότι μέσα σε όλο αυτό το ταξίδι, κάπου πήρε πάλι μια γεύση από το σπίτι του. Να νιώσει επιθυμητό, αγαπητό, να νιώσει ότι κάποιος το σκέφτεται. ‘Οποια δράση κι αν κάναμε, είχε πάντα ως βάση το βίωμα των ίδιων των μεταναστριών. Οι ίδιες το σχεδίαζαν, οι ίδιες μιλούσαν με βάση τα δικά τους βιώματα, τις δικές τους ανάγκες. Τί θα έβαζαν σε ένα σακίδιο για το δικό τους παιδί αν ήταν να φύγει αύριο: Κι αυτό το προσωπικό στοιχείο ήταν και το πιο συναισθηματικό.

Για παράδειγμα πάντα βάζουμε ένα ημερολόγιο. Αυτό επειδή, όταν η Κλικ χρειάστηκε να πάει στο βουνό και να ξεσπιτωθεί λόγω του αγώνα της ανεξαρτησίας της χώρας της, η δασκάλα της της έδωσε ένα ημερολόγιο. Μάλιστα, πάνω σε αυτά που σημείωνε γυρίστηκαν αργότερα δυο ταινίες (Flame 1993, Neria 1996). Όλα έχουν ένα προσωπικό στοιχείο. Ακόμα κι ένα καλωσόρισμα που γράφουμε στη γλώσσα των παιδιών στα αραβικά και στα φαρσί, ή μια ευχή από τον Σεβάχ τον Θαλασσινό. Mε μια μικρή φράση θέλουμε να τους κάνουμε να νιώσουν ότι κάποιος προσπαθεί να τους αγκαλιάσει.

Μιλήσαμε για τις εθελοντικές σας δράσεις που εξελίσσονται παράλληλα. Ποιος είναι ο βασικός ιστός της Μέλισσας;

Η βασικής της δομή στηρίζεται σε τρεις άξονες. Ο πρώτος, είναι να διευκολύνει την κάθε οργάνωση στη δουλειά που κάνει· για παράδειγμα, να δίνει τον χώρο για συνάντηση και να διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ τους, μέσα από τη παράλληλη παρουσία τους εδώ, αλλά και από την παράλληλη συμμετοχή σε δράσεις-εκδηλώσεις που οργανώνουμε. Επιπλέον, να προωθεί τη δικτύωση με την ελληνική κοινωνία. Να δημιουργηθεί ένας άξονας επικοινωνίας με την τοπική κοινωνία. Το δεύτερο κομμάτι είναι το "capacity building", δηλαδή, η ενδυνάμωση μέσα από δράσεις και εργαστήρια που οργανώνουμε και που είναι βασισμένα πάνω στα δικά τους ενδιαφέροντα. Το τρίτο κομμάτι είναι η ενίσχυση της φωνής τους, της ιδιαίτερης αφήγησης που έχει η καθεμία, της ιστορίας τους όπως και του ρόλου τους στην κοινωνία. Δηλαδή, να γίνουν αντιληπτές, κατά κάποιο τρόπο, από την ελληνική κοινωνία ως ενεργά μέλη αυτής της πόλης.

Ποια είναι η καθημερινότητα και ποιο το εβδομαδιαίο πρόγραμμα;

Το κέντρο μας λειτουργεί συνήθως τα απογεύματα, ενώ είναι ανοχτό συχνά και τα σαββατοκύριακα. Από τον Ιούνιο όμως που έχουμε ξεκινήσει ένα πρόγραμμα ένταξης προσφύγων που απευθύνεται σε γυναίκες και παιδιά, λειτουργούμε από νωρίς το πρωί. Εκτός από τα μαθήματα ελληνικών, προσπαθούμε να προσφέρουμε ψυχοκοινωνική υποστήριξη αλλά και τη δυνατότητα ελεύθερης και δημιουργικής έκφρασης μέσα από την τέχνη. Συνεργαζόμαστε, για παράδειγμα, με το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης για το "project home", που στην ουσία είναι υλικές κατασκευές και όλη η αφήγηση βασίζεται πάνω στο φαντασιακό της νοσταλγίας κλπ. Έχουμε κι ένα εργαστήρι ποίησης με μια πολύ διάσημη Αμερικανίδα ποιήτρια, την A. E. Stallings που έχει μια εξαιρετική μεταδοτικότητα και ένα μαγικό τρόπο να μετατρέπει την καθημερινότητα σε ποίηση.

Φροντίζουμε όλα τα εργαστήρια να είναι ιδιαίτερα, με άτομα που είναι διακεκριμένα στον χώρο τους και που έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία για να μπορούν να έρθουν σε επαφή με ένα πολύ καλά σχεδιασμένο πρόγραμμα. Έτσι, έχουμε ένα εύρος δράσεων πληροφόρησης και υποστήριξης. Πολλές από τις δράσεις μας οργανώνονται από μετανάστριες, όπως για παράδειγμα η γιόγκα που διδάσκεται από την Αντεόλα Ναόμι Αντερέμι από τη Νιγηρία, η οποία έχει δημιουργήσει ένα ειδικό πρόγραμμα ολιστικής ενδυνάμωσης βασισμένο στα πρότυπα που έχουν επιλέξει τα Ηνωμένα Έθνη για τη διαχείρηση του μετατραυματικού στρες. Προσπαθούμε να έχουμε μια λίγο διαφορετική χροιά στις δράσεις μας και να τονίζουμε πάντα τη συμβολή της κάθε διαφορετικής κουλτούρας.

Ποια είναι η μορφή διδασκαλίας για τα μαθήματα ελληνικών;

Είναι ειδικά σχεδιασμένα για μετανάστριες, μια «εργαλειοθήκη» πρακτικών όρων και διαλόγων. Το πρόγραμμα είναι διαμορφωμένο ειδικά από το τμήμα γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ενώ η επιλογή των θεματικών ενοτήτων έχει γίνει εδώ με την συνεισφορά των μελών μας. Δηλαδή, η επιστημονική ομάδα και τα ιδρυτικά μέλη μας έχουν κάνει μια επιλογή θεματολογίας ώστε το μάθημα να δίνει στις συμμετέχουσες εργαλεία επικοινωνίας όπως «πώς να μιλήσω με τον δάσκαλο του παιδιού μου στο σχολείο, πώς να πάω σε ένα νοσοκομείο, πώς να διαβάζω τους λογαριασμούς και σε γενικές γραμμές πώς να λειτουργώ μέσα στην πόλη».

Ένα είδος πλοήγησης μέσα στην πόλη μέσω της γλώσσας. Λειτουργεί πολύ καλά και είμαστε πολύ χαρούμενοι. Δεν ήταν από τα πρώτα πράγματα που θέλαμε να κάνουμε, αλλά υπήρξε η ανάγκη και με χαρά το εφαρμόσαμε. Αυτό θα το χρησιμοποιήσουμε και σαν βάση για το πρόγραμμα με τους πρόσφυγες που ξεκινάει.

Ποιο είναι αυτό το νέο έργο;

Είναι ένα πρόγραμμα ένταξης που βασίζεται στην εκμάθηση των ελληνικών, αλλά έχει και πολλές άλλες δράσεις. Είναι ένα ενταξιακό πείραμα γιατί είναι και πρωτοφανής η κρίση που ζούμε. Το σχεδιάζουμε εδώ και τρεις-τέσσερις μήνες. Εμπλέκονται δυο οργανώσεις που θα το υλοποιήσουν, εκτός από εμάς: το Φόρουμ Προσφύγων και το Φόρουμ Μεταναστών. Γίνεται με τη στήριξη του Δήμου και της μεγάλης αμερικανικής οργάνωσης Mercy Corps. Οι σημερινοί πρόσφυγες είναι οι αυριανοί μας γείτονες, και η δημιουργική τους ένταξη στην κοινωνία μας είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχουμε μπροστά μας.

Στη συνέχεια η Κλικ Νγκούερε συνομίλησε για λίγο μαζί μου:

Γεννήθηκες στη Ζιμπάμπουε αλλά στα δεκαέξι σου συμμετείχες στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα της πατρίδας σου. Έγινες δασκάλα, μελισσοκόμος, ιδρύτρια γυναικείου συνεταιρισμού χειροτεχνίας και τώρα συνιδρύτρια του "Μέλισσα". Τι πρόοδος έχει σημειωθεί από τότε που ξεκινήσατε όλες μαζί;

Είμαι ένα από τα ιδρυτικά μέλη και βρίσκομαι εδώ από την αρχή. Έχουμε σημειώσει μεγάλη πρόοδο σχετικά με τη δουλειά που κάνουμε στο «Μέλισσα». Πραγματικά αγαπάμε αυτό που κάνουμε. Προσωπικά, μου αρέσει πολύ να δουλεύω με γυναίκες. Μου αρέσει και θαυμάζω το πόσο δυνατές είμαστε.

Οι γυναίκες συνοδεύονται από τα παιδιά τους;

Κυρίως δουλεύουμε με γυναίκες αλλά υπάρχουν και κάποια παιδάκια τα οποία έχουν και πολύ ενδιαφέρον να τα παρακολουθείς. Είναι μεγάλη χαρά να τα βλέπεις να περιφέρονται και να τρέχουν πάνω κάτω παίζοντας στο χώρο μας.

Είναι δύσκολο να προσεγγίσεις αυτές τις γυναίκες;

Στις γυναίκες δεν αρέσει να μιλάνε πολύ για τον εαυτό τους. Όταν τις συναντάμε, συνήθως μιλάμε για το «Μέλισσα», για τις επόμενες δράσεις μας και για το πώς να βοηθήσουμε κι άλλες γυναίκες.

Τις ενθαρρύνουμε να ανοιχτούν γιατί δεν τους είναι καθόλου εύκολο. Όταν πήγαμε στα «camps» να δούμε τους πρόσφυγες, με πλησίασε μια γυναίκα και με δυσκολία μου είπε ότι πολλές γυναίκες εκεί αντιμετωπίζουν προβλήματα στη συμβίωση με τους άντρες τους γιατί είναι βίαιοι. Μου είπε, επίσης, ότι τώρα είναι έγκυος και ο άντρας της εξακολουθεί να τη χτυπάει και σκέφτεται να κάνει επέμβαση. Αυτές είναι κάποιες από τις περιπτώσεις που φοβούνται να μιλήσουν. Γι αυτό δημιουργήσαμε αυτήν την οργάνωση, για να μπορούν οι γυναίκες να έρχονται και να μας μιλάνε ανοιχτά.

Ποιο μήνυμα θα ήθελες να περάσεις σε όλες τις γυναίκες του κόσμου;

Το μήνυμα που θα μπορούσα να δώσω στις γυναίκες είναι να μην τα παρατάνε. Είμαστε πολύ δυνατές και έχουμε πολύ δύναμη μέσα μας. Όποιο πρόβλημα και να παρουσιαστεί, μπορούμε να συνεργαστούμε και να το δουλέψουμε μαζί όπως οι μέλισσες. Γιατί οι μέλισσες δουλεύουν μαζί. Μαζί φτιάχνουν το μέλι. Μαζί, λοιπόν, μπορούμε να παράγουμε αυτό το μέλι! Μην κάθεστε στη γωνιά σας νομίζοντας ότι είσαστε μόνες σας. Είμαστε εδώ για να μοιραστούμε τα προβλήματά μας, να μοιραστούμε την ηθική μας, τα ταλέντα μας, να κάνουμε τα πάντα μαζί. Και μαζί μπορούμε να παλέψουμε μέχρι να νικήσουμε!

Φωνές αυθόρμητες, καθόλου προσποιητές, που είτε τις αγνοούμε είτε τις προσπερνάμε αδιάφοροι, απορροφημένοι ο καθένας μας σε ότι τον απασχολεί. Η οργάνωση « ΜΕΛΙΣΣΑ» στάθηκε και άκουσε αυτό το βόμβο, παρατήρησε και μελέτησε σχολαστικά τις «μέλισσες» και μαζί τους κοπιάζει καθημερινά με πολλή αγάπη, σεβασμό και αφοσίωση για να παράγει το καλύτερο «μέλι».

«Δεν υπάρχουν ιδέες, υπάρχουν μονάχα άνθρωποι που κουβαλούν τις ιδέες, κι αυτές παίρνουν το μπόι του ανθρώπου που τις κουβαλάει». ~Νίκος Καζαντζάκης~