«Πρώτη Απόπειρα» | Μια καλλιτεχνική ένωση των Σωτήρη Λαλιώτη και Αλέξανδρου Β.
2020-03-19Στις 7 Μαρτίου, στις 18:00 στον Τεχνοχώρο Φάμπρικα (Μεγάλου Αλεξάνδρου 125, Κεραμεικός), παρεβρέθηκα στα εγκαίνια μιας ξεχωριστής έκθεσης ζωγραφικής του πρόσφατα αποφυλακισμένου Σωτηρη Λαλιώτη όπως και στην παρουσίαση ποιητικής συλλογής του δεκαεννιά χρόνων κρατουμένου Αλέξανδρου Β. με ποιήματα που γράφτηκαν κατά τον εγκλεισμό του στην ψυχιατρική μονάδα.
Η «Πρώτη Απόπειρα», είναι μια δράση-κατάθεση ψυχής των δυω αυτών μελών της θεατρικής και εικαστικής ομάδας έκφρασης του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού.
Ο καλλιτέχνης αυτής της έκθεσης ζωγραφικής, ο Σωτήρης Λαλιώτης με χαρά απάντησε σε κάποιες ερωτήσεις μου σχετικά με το δημιουργικό κομμάτι του:
Ας μιλήσουμε για τον λόγο που βρίσκεσαι σήμερα εδώ, την καλλιτεχνική σου φύση:
Το καλλιτεχνικό κομμάτι με ακολουθεί από την παιδική ηλικία. Απο μικρός ζωγραφίζω και θέλω να γίνομαι καλύτερος σε αυτό. Πλέον ενημερώνομαι και ψάχνω να βρω πληροφορίες για την τέχνη μέσω του ίντερνετ, του ΥouΤube, των βιβλίων κλπ..
Κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού σου πόσο σε βοήθησε η ζωγραφική;
Πάρα πολύ. Να φανταστείς τα μεσημέρια καθόμασταν μέσα 3-4 ώρες κατά τη διάρκεια των οποίων δεν μπορούσα να κοιμηθώ. Εμένα μου αρκεί ένα εικοσάλεπτο για να ξεκουραστώ. Οπότε χρησιμοποιούσα αυτό τον χρόνο για να ζωγραφίσω. Επίσης, στις θεατρικές ομάδες της φυλακής παρατηρούσα τους γύρω μου και αποτύπωνα αυτό που έβλεπα.
Τι είναι αυτό που σε εμπνέει να δουλεύεις πιο πολύ;
Όπως βλέπεις, βρίσκω μεγάλο ενδιαφέρον στη δημιουργία πορτραίτων και αυτοπροσωπογραφιών. Μου αρέσει επίσης, στη νεκρή φύση, να παρατηρώ τους άψυχους οργανισμούς που κάποτε ήταν ζωντανοί. Για παράδειγμα το βλέμμα ενός ψαριού.
Ποιο μύνημα θα ήθελες να ακουστεί;
Όσο δυσάρεστο και άβολο να είναι ένα περιβάλλον μπορείς να κάνεις καλούς φίλους. Εχω συμπαθήσει άτομα, έκανα καλούς φίλους, φίλους με αμαρτίες, αλλά που δέσαμε. Έχω κρατήσει αλληλογραφία επίσης με κάποιους που με άγγιξαν και που στάθηκε ο ένας στον άλλον.
Νιώθεις καλύτερος άνθρωπος μετά από αυτή τη δοκιμασία;
Δεν ξέρω...Πολλές φορές ένιωθα πίκρα για τα χρόνια που περνούσαν και ένιωθα ότι ήταν άδικο. Έχω όμως όνειρα, το μέλλον θα δείξει.
Υπεύθυνοι της εκδήλωσης ήταν ο Στάθης Γράψας, σκηνοθέτης και εμψυχωτής με μακροχρόνια δράση θεατρικών εργαστηρίων σε σωφρονιστικά ιδρύματα και
ο Φάνης Κατέχος, μέλος της Fabrica Athens, που συμμετέχει εθελοντικά στα θεατρικά προγράμματα της Κοινωνικής Υπηρεσίας του ΨΚΚ, τα δύο τελευταία χρόνια.
Ο σκοπός της εκδήλωσης ήταν να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στο "μέσα" και το "έξω", στηρίζοντας μέσω της έκφρασης την επανένταξη.
Στα πλαίσια του κοινωνικού της έργου, η Πολυδραστική Ομάδα Τέχνης Fabrica Athens στηρίζει με έμπρακτο τρόπο τις ενέργειες για επανένταξη και την προσπάθεια έκφρασης των ίδιων των εγκλείστων σε σωφρονιστικά ιδρύματα.
Η εκδήλωση έλαβε χώρο στο υπόγειο του φιλόξενου χώρου της Fabrica Athens. Για αυτούς τους δυο ξεχωριστούς ανθρώπους μίλησαν πολλοί. Ανάμεσά τους η Δήμητρα Σταύρου, επιμελήτρια της έκδοσης της ποιητικής συλλογής του Αλέξανδρου Β., ο οποίος δυστυχώς δεν μπόρεσε να παραβρεθεί. Χάρη στην τεχνολογία βρισκόταν όμως μαζί μας μέσω τηλεδιάσκεψης.
Η κ. Σταύρου, με πολύ σεβασμό, μας παρουσίασε την ποιητική του συλλογή: «Όταν πρωτο αντίκρισα τα ποιήματα του Αλέξανδρου έμεινα έκπληκτη. Ήταν πραγματικά εύμορφα, δηλαδή είχαν σχηματισμένη μορφή. Είχαν αρχή, μέση και τέλος.
Είχαν τελικό νοηματικό στόχο, μουσικότητα και ρυθμό, με εμφανή, όσο και με αφανή τρόπο. Πολύ συχνά είχαν ένα δεύτερο, πίσω νόημα, μια δεύτερη πλοκή παράλληλη.
Αυτό συμβαίνει επειδή φαίνεται ότι ο Αλέξανδρος κρατάει σφιχτά την εμπειρία της ζωής του, μια βαριά εμπειρία πόνου, ασθένειας και απώλειας, αλλά την βαστάει και την πάει παραπέρα. Παραπέρα σημαίνει θέλω να ζήσω, να μετανιώσω χωρίς να ξεχάσω, θέλω να θυμάμαι και συγχρόνως να προχωρώ, θέλω να περπατώ πάνω σε ό,τι μου επέλθει μπροστά μου ως δρόμος, θέλω να συγχωρήσω και να συγχωρεθώ».
Σιωπηλοί και προσηλωμένοι παρακολουθούσαμε να εναλλάσονται όλοι όσοι γνωρίζουν καλά τόσα χρόνια τον Σωτήρη και τον Αλέξανδρο και αυτοί που τους γνώρισαν μέσω της τέχνης τους:
Η Βάσω Φραγκαθούλα,
η Δέσποινα Μεϊμαρόγλου,
η Λουκία Πιστιόλα,
ο Αλέξανδρος Καλπακίδης,
η Αγγελική Ξαρχάκου,
ο Στέφανος Λώλος,
και φυσικά ο Στάθης Γράψας, ο Φάνης Κατέχος και άλλοι..
Όλοι τους μας ταξίδεψαν μέσω των ποιημάτων του Αλέξανδρου και των σκίτσων του Σωτήρη σε έναν τόπο όπου τα συναισθήματα μελαγχολίας, λύπης, αγωνίας και φόβου μπλέκονταν με αυτά της συγκρατημένης χαράς, της ελπίδας και της ανάγκης για ζωή. Ένα φως μέσα στο σκοτάδι τους.
Δεν μπορώ να βάλω λέξεις σε αυτό που ένιωθα όταν, καθισμένη σε αυτή την αίθουσα με ελάχιστο φωτισμό και με κομμένη την ανάσα, σε κάθε στίχο, σε κάθε σκίτσο σκιζόταν το μέσα μου. Ενώ ακουγόντουσαν τα ποιήματα του Αλέξανδρου και προβάλλονταν τα σκίτσα του Σωτήρη, ο Στρατής Λιάτσος συνόδευε αυτό το ταξίδι με τους ήχους της κιθάρας του.
Όσο συγκλονιστικά είναι τα ποιήματα του Αλέξανδρου
το ίδιο συγκλονιστικά είναι τα πορτραίτα και οι αυτοπροσωπογραφίες του Σωτήρη. Ο κάθε στίχος ηχούσε ρυθμικά, άλλοτε γαλήνια κι άλλοτε σπαραχτικά, κάνοντας το βλέμμα που αποτυπωνόταν σε κάθε σκίτσο ακόμα πιο καθηλωτικό.
Ήταν μια μαγική εμπειρία που αποδεικνύει περίτρανα ότι η τέχνη μπορεί να θριαμβεύσει μέσα από κάθε χώρο. Σημασία πρέπει να αποδοθεί σε όλους εκείνους που στάθηκαν με ευλάβεια δίπλα σε αυτούς τους ανθρώπους, παρακινώντας τους να δημιουργήσουν, να εκφραστούν και να αλλάξουν το μέσα και το έξω για τους ίδιους και για όλους εμάς. Ευχαριστώ και πάλι από καρδιάς που μου δόθηκε η ευκαιρία να παραστώ σε μια τόσο ξεχωριστή και συγκινητική εκδήλωση, η οποία αποτέλεσε για ακόμη μια φορά ένα ελπιδοφόρο μήνυμα καλοσύνης, αλλαγής και αγάπης.
Σε αυτή την δύσκολη περίοδο που διανύουμε λόγω του κορωνοϊού, είναι μια ευκαιρία μέσω του προσωπικού μας εγκλεισμού να εστιάσουμε σε κάθε καλό και να δούμε αυτή την δοκιμασία ως ένα δώρο που μας έχει δοθεί ώστε να νιώσουμε ευγνωμοσύνη και να γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας, η σχέση που είναι χωρίς αμφιβολία η πιο σημαντική της ζωής μας.
"Η τέχνη δεν είναι αυτό που βλέπεις, αλλά αυτό που κάνεις τους άλλους να δουν". ~Edgar Degas~
Κείμενο - Φωτογραφίες: Μαρία Μιχαλινού