#MomAndTheCity Επιχείρηση Συνέντευξη // Αντίο Ροβινσών στο Θέατρο Φούρνος.

Αντίο Ροβινσών σε σκηνοθεσία Αννίτας Καπουσίζη στο Θέατρο Φούρνος.
Μία παράσταση που τροφοδότησε μία συζήτηση με τον ηθοποιό Μελαχρινό Βελέντζα και τη σκηνοθέτιδα Αννίτα Καπουσίζη.

Παρασκευή, πρόβα τζενεράλε για το Αντίο Ροβινσών και η αίθουσα γεμίζει με θεατές που ετοιμάζονται να δουν μία οπτική μοναξιάς, ενός Ροβινσώνα, ξεχασμένου σε ένα ερημικό νησί. Δύσκολη μάχη, άνιση. Αγώνας επιβίωσης και πάλη με τη δίψα για επαφή. Ξάφνου η συνάντηση με τον Παρασκευά, δίνει στον ήρωα και στο κοινό, ελπίδα, θυμίζοντας τη συντροφικότητα και το μεγαλείο της, τη χαρά του δεν είμαι μόνος μα μαζί. Επιστροφή στην πόλη, στον πολιτισμό. Φώτα, οθόνες, άνθρωποι που δεν έχουν καιρό για να μιλήσουν, δεν έχουν καιρό να σταθούν. Συνομιλία ψηφιακή. Η μοναξιά της μάζας. Δύσκολο να νιώθεις μόνος όταν περιτρυγυρίζεσαι από τόσους ανθρώπους. Δεν χωνεύεται... 

Λόγια δυνατά, ερμηνείες που ξυπνούν πρωτόγονα ένστικτα, ευαισθησίες, σκέψεις για την κατάληξη της κοινωνίας σήμερα που δεν έχει ως πρωταρχικό σκοπό την επαφή.

Θέλω να μάθω τις σκέψεις των συντελεστών για την προσέγγιση της μοναξιάς σε ένα ερημονήσι μα και στην πόλη όπου βιώνουμε καθημερινά την ορμητικότητα της ψηφιακής εποχής που καταπίνει την ουσιαστική ανθρώπινη επαφή. Πώς αντιλαμβάνεται ο Ροβινσών τη μοναξιά στο νησί και πώς τη βιώνει όταν επιστρέφει
σε αυτό που ονομάζουμε πολιτισμό;

Μελαχρινός Βελέντζας - Όταν ο Ροβινσών βρίσκεται μόνος του στο νησί, μην έχοντας κανέναν να επικοινωνήσει, καταλήγει να γίνει ένας «ειδικός της σιωπής». Η προσοχή του εντείνεται στα πράγματα και ο βαθμός συγκέντρωσής του αυξάνεται. Αυτό συμβαίνει άλλωστε σε κάθε συνθήκη όπου υπάρχει μία έλλειψη. Η έλλειψη του άλλου γεννά νέες δυνατότητες επικοινωνίας με τον ίδιο του τον εαυτό. Τα πράγματα παίρνουν πραγματικό χρόνο γύρω του και κυρίως μέσα του. Έρχεται σε οργανική επαφή με τη φύση και τις δυνατότητές της αποκτώντας επί της ουσίας μία ερωτική σχέση με το νησί. Η έλευση του Παρασκευά τον κάνει να επανεφεύρει τον εαυτό του. Όταν μετά από χρόνια οι δυο τους επιστρέφουν στο νησί, ο Ροβινσών λέει στο φίλο του πως: «το νησί μου εξακολουθεί να είναι έρημο, πολύ πιο έρημο από όταν ήταν οι δυο μας εδώ.» Βρίσκω μια αντιστοιχία με τη σημερινή ψηφιακή εποχή, όπου μπορεί να αισθανόμαστε βαθιά μόνοι μέσα σε αυτό το χάος των ψηφιακών επαφών μας και των άπειρων δυνατοτήτων. Κυρίως επειδή το σώμα απουσιάζει. Όταν ο Ροβινσώνας βρίσκεται στην αρχή μόνος του στο νησί, αυτό που σταδιακά ενεργοποιείται είναι το σώμα του και οι αισθήσεις του. Στην επιστροφή στον πολιτισμό το σώμα αγκυλώνεται και οι δυνατότητές του μένουν σε μία ανολοκλήρωτη άρση.

2. Η συμπεριληπτική θεατρική ομάδα σας, η ARTimeleia αποτελείται από ηθοποιούς με και χωρίς αναπηρίες, συγχαρητήρια για το εγχείρημα και εύχομαι να αποτελέσει παράδειγμα και σε άλλες καλλιτεχνικές ομάδες. Μιλήστε μας για την ARTimeleia.

Αννίτα Καπουσίζη- Η ομάδα ARTimeleia δημιουργήθηκε μέσα στους κόλπους του MDA HELLAS (σωματείο ανθρώπων με νευρομυϊκές παθήσεις), όταν καλέστηκα το 2011 ν’ αναλάβω το θεατρικό τους εργαστήρι.
Αυτή ήταν η πρώτη μου επαφή. Από τότε δουλεύουμε μαζί όλα αυτά τα χρόνια μέχρι το 2017 που γύρισα από την Αμερική και πλέον η ARTimeleia δραστηριοποιείται ως ανεξάρτητη θεατρική ομάδα. Η συμπερίληψη, είναι μια φυσική διαδικασία που δε θα έπρεπε καν να διεκδικούμε, αλλά να την αποδεχόμαστε ως τέτοια όπως όλη τη συνύπαρξη των πραγμάτων που αποτελούν τη Φύση γύρω μας. Με τη δουλειά μας ως ομάδα και τον συμπεριληπτικό τρόπο εκπαίδευσης κυρίως, θέλουμε να δείξουμε ότι η συνύπαρξη αποτελεί τρόπο αντίληψης και δουλειάς και όχι απλά ένα σκηνικό αποτέλεσμα. 

3. Ποιος είναι ο μύθος του Ροβινσώνα με αφετηρία τα κείμενα των Τουρνιέ, Αγκάμπεν
και Κορτάσαρ. Μιλήστε μας για αυτή την οπτική.

Αννίτα Καπουσίζη- Ο μύθος του Ροβινσώνα είναι η πορεία ενός δυτικού ανθρώπου από την αποξένωση του «πολιτισμένου περιβάλλοντος» στην επαφή με τη Φύση, τον εαυτό του, το ένστικτό του, τον
Άλλον άνθρωπο χωρίς κοινωνικά φίλτρα και ταξικούς διαχωρισμούς. Στον κοινό τόπο της ύπαρξης όλων των πλασμάτων της φύσης. Λέει κάπου ο Αγκάμπεν: «Να αναρωτηθούμε με ποιον τρόπο στον άνθρωπο, ο άνθρωπος χωρίστηκε από τον μη-άνθρωπο και το ζωικό από το ανθρώπινο, είναι ζήτημα περισσότερο επιτακτικό και επείγον από το να τοποθετηθούμε σχετικά με τα μεγάλα ζητήματα, τις λεγόμενες ανθρώπινες αξίες και ό,τι αποκαλούμε ανθρώπινα δικαιώματα. Και ίσως και η πιο φωτεινή σφαίρα των σχέσεων με το θείο εξαρτάται κατά κάποιον τρόπο από την άλλη, από εκείνη-την πιο σκοτεινή-που μας χωρίζει από το ζώο». Όταν μετά από χρόνια καλείται στην παράσταση, ως επίτιμος καλεσμένος στο νησί του, που πια έχει μετατραπεί σ’ ένα «τεχνολογικό παράδεισο», έρχεται αντιμέτωπος με τον «πολιτισμένο κόσμο» που εκπροσωπούσε. Υπάρχει άραγε χώρος ακόμα για τους ναυαγούς της ιστορίας; Μ’ αυτά τα ερωτήματα καταπιάνεται η παράσταση μέσα από τη σύνθεση αυτών των κειμένων. 

4. Υπάρχει κάποια ταύτιση με τον Ροβινσώνα της παράστασης και τον Μελαχρινό

Μελαχρινός Βελέντζας- Είναι μία πολύ έντονη παράσταση και απαιτητική σωματικά και ψυχικά. Δε θα έλεγα πως υπάρχει κάποια ταύτιση, καθώς το ζητούμενο είναι να αφηγηθούμε από κοινού με τον Πάνο
(Πολυπαθέλη) την ιστορία αυτή. Σίγουρα όμως, διακρίνω έναν κοινό τόπο ανάμεσα σε αυτό τον χαρακτήρα κι εμένα: εκείνον της μοναξιάς. Λόγω προσωπικών βιωμάτων και απωλειών στην οικογένειά μου, έχω περάσει πολύ μεγάλα διαστήματα αυτού που ονομάζουμε μοναξιά. Με τον χρόνο να διαστέλλεται πραγματικά. Στην αρχή του έργου, ο Ροβινσών χάνει την αυτοκυριαρχία του και τη δυνατότητά του να κατακτά. Όταν χάνεις μία κεκτημένη δυνατότητα ή κάποιον είναι επώδυνο και τραυματικό. Η διαχείριση όμως αυτής της απώλειας μπορεί να σε οδηγήσει σε ένα νέο τόπο όπου το βίωμα και η μνήμη του έρχονται σε δημιουργικό διάλογο με το κάθε φορά διαφορετικό «εδώ και τώρα». Σε αυτή τη ζωή, μόνοι μας ερχόμαστε και μόνοι μας φεύγουμε. Ο ενδιάμεσος χωροχρόνος διαποτίζεται από την επαφή μας με τους άλλους και αυτό για εμένα είναι ένα πραγματικό δώρο που αν το δούμε ως τέτοιο απαλύνει τη μοναξιά και δημιουργεί βαθιές ανθρώπινες συνδέσεις. Είναι και ο λόγος νομίζω που κάνω θέατρο: η σύνδεση με ανθρώπους και η δυνατότητά μας να φτιάξουμε και κυρίως να μοιραστούμε ιστορίες.

5. Θεωρείτε τα μηνύματα της ιστορίας του Ροβινσώνα Κρούσου, επίκαιρα στη σύγχρονη εποχή; Πώς βλέπετε εσείς να κινούνται οι άνθρωποι γύρω μας, υπάρχει περιθωριοποίηση, αντικοινωνικότητα και αν ναι πιστεύετε πως ευθύνεται αποκλειστικά για αυτό η ψηφιοποίηση της επαφής;

Αννίτα Καπουσίζη- Κάθε τι που μας φέρνει αντιμέτωπους με την ύπαρξη μας είναι επίκαιρο παντού και πάντα. Οι συνθήκες γύρω μας, μας επιβάλλουν πια έναν ρυθμό που απέχει πολύ από τον φυσικό, βιολογικό μας ρυθμό. Και αυτό εντείνει την απομόνωση. Τίποτα δεν φέρει αποκλειστική ευθύνη. Τα πράγματα συμβαίνουν παράλληλα και συνδυαστικά και όλα είναι μέρος του όλου. Νιώθω ότι η δική μας αντίσταση είναι η επανάκτηση του ρυθμού μας, του χρόνου που χρειάζεται ο εαυτός μας για ν’ αναπνεύσει, να μιλήσει, να επικοινωνήσει, να σχετιστεί. Η επαφή μου με την νευρολογία μέσα από την μεθοδολογία της «νευρολογικής προσέγγισης της υποκριτικής» που ανέπτυξα και που χρησιμοποιούμε ως τρόπο δουλειάς στην ομάδα, μ’ έκανε να συνειδητοποιήσω την άρρηκτη σχέση της νευροβιολογίας μας με την συμπεριφορά μας και τον τρόπο ζωής μας.

Όπως γράφει ο Εκκλησιαστής: «Για όλα πάνω στη γη υπάρχει ο κατάλληλος χρόνος και ο
συγκεκριμένος καιρός.» Δεν μένει παρά να τον ξαναβρούμε. 

6. Ποια είναι τα μελλοντικά σχέδιά σας; 
Αννίτα Καπουσίζη και Μελαχρινός Βελέντζας- Η παράσταση να ταξιδέψει και σε άλλα νησιά του κόσμου μας.  
Μελαχρινός: Συναντώντας θεατές, που με έναν τρόπο κι εκείνοι είναι ναυαγοί της δικής τους
ιστορίας.

Καλή επιτυχία!