Ανακοινώθηκε το νέο καλλιτεχνικό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) εγκαινιάζει το νέο του Καλλιτεχνικό Πρόγραμμα στις 16 Ιουνίου. Η καινούρια εποχή του Μουσείου ξεκινά με βελτιώσεις στην έκθεση της συλλογής του, οι οποίες προαναγγέλουν τη ριζική της αναδιάρθρωση, με την εισαγωγή ευρύτερων καινοτομιών στο εκθεσιακό του πρόγραμμα και με στοχευμένες αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις που εμπλουτίζουν σημαντικά την εμπειρία της επίσκεψης και τη συνολικότερη σχέση του Μουσείου με το κοινό. Πιο συγκεκριμένα, η έκθεση της συλλογής, εν όψει της ριζικής της ανανέωσης στο τέλος του έτους και της ενσωμάτωσης σε αυτήν μέρους της δωρεάς έργων από τη Συλλογή Δ.Δασκαλόπουλου, έχει αποκτήσει περισσότερη θεματική και μορφολογική συνοχή με επικεντρωμένες μετακινήσεις και αφαιρέσεις έργων. Ως προς το εκθεσιακό πρόγραμμα, για πρώτη φορά το ΕΜΣΤ διοργανώνει συγχρόνως εφτά περιοδικές εκθέσεις οι οποίες διαθέτουν εσωτερική συνάφεια και υπηρετούν την ευρύτερη παιδαγωγική, πολιτική
και εννοιολογική αποστολή του Μουσείου.

Η μεγάλη ατομική έκθεση Statecraft: Διαμορφώνοντας το κράτος, η ατομική έκθεση του Έλληνα καλλιτέχνη της διασποράς Αντώνη Πίττα, jaune, geel, gelb, yellow, πράξεις μοντερνισμού με τον Theo van Doesburg, η παρουσίαση της Jennifer Nelson, Απόβλητα (Κληρονομιά) και η παρουσίαση για πρώτη φορά στην Ελλάδα του πολυβραβευμένου Λιβανέζου καλλιτέχνη Lawrence Abu Hamdan πραγματεύουνται σημαντικά ζητήματα της σημερινής κοινωνικοπολιτικής συνθήκης, της μεταδημοκρατίας και της ανθρωποκαίνου, δημιουργώντας μια διαδρομή στοχασμού και ενσυνείδησης εντός του Μουσείου. Επιπλέον, ενεργοποιούνται καινούργιες εκθεσιακές πρακτικές και δομές, όπως η διάθεση δύο Project Rooms εντός του Μουσείου, η εισαγωγή της ιδέας του Καλλιτέχνη εν δράσει (Artist at Work) και η διοργάνωση εκθέσεων εκτός του Μουσείου, υπό τον γενικό τίτλο Extra Muros, που ξεκινά με την έκθεση Αμαζόνιος του Δημήτρη Τσουμπλέκα. Τονίζοντας ιδιαίτερα
τη διαγενεακότητα, όπως στην έκθεση της συνομιλίας της Ειρήνης Βουρλούμη με τον ζωγράφο Αντρέα Βουρλούμη, το ΕΜΣΤ θέλει να διαρρήξει τα στεγανά των υποτιθέμενων γενεών της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Τέλος, ο διεθνούς φήμης Έλληνας αρχιτέκτονας Πέτρος Μπαμπασίκας, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, με την ομάδα του και τον στενό του συνεργάτη Κωνσταντίνο Πετράκο, παρεμβαίνει στην είσοδο του Μουσείου δημιουργώντας έναν χώρο συγκέντρωσης και ανάπαυλας για το κοινό, ενώ για πρώτη φορά ο σχεδιασμός μιας έκθεσης, της έκθεσης
Statecraft, ανατέθηκε σε αρχιτεκτονικό γραφείο, το Flux Office, της Εύας Μανιδάκη και του Θανάση Δεμίρη, μια πρακτική η οποία θα είναι εφεξής συστηματική.

H διεθνής ομαδική έκθεση Statecraft: Διαμορφώνοντας το Κράτος διερευνά τους υποκείμενους μηχανισμούς στη διαμόρφωση του έθνους-κράτους, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, καθώς και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει στον σημερινό παγκοσμιοποιημένο και δικτυωμένο κόσμο. Το Statecraft, αναδιφώντας την ιστορία και τις διαδικασίες συγκρότησης του έθνους στους νεότερους χρόνους, εξετάζει τις δομές ισχύος και τις διαδικασίες πίσω από την κρατική γραφειοκρατία, τη διακυβέρνηση και την κυριαρχία, καθώς και τα συνακόλουθα ζητήματα της δημοκρατίας, της ιθαγένειας και της  πολιτειότητας, των δικαιωμάτων, της συμπερίληψης και του αποκλεισμού. Η έκθεση μελετά το εύρος και τα όρια της κρατικής εξουσίας, ενώ ταυτόχρονα κοιτά τη νέα πολιτική πραγματικότητα που διαμορφώνεται στην Ευρώπη αλλά και πέρα από αυτή, σε μια περίοδο που ο εθνικισμός και η απολυταρχία βρίσκονται σε άνοδο, καθώς κάποιες χώρες υιοθετούν και πάλι εσωστρεφείς στάσεις και αντιλήψεις. Με τη συμμετοχή 39 καλλιτεχνών, πολλοί από τους οποίους εκθέτουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα, το Statecraft στρέφει το βλέμμα του πέρα από τις παραδοσιακές μορφές του έθνους-κράτους, προς την κατεύθυνση εναλλακτικών μοντέλων κρατικής και πολιτικής συγκρότησης, σε συνάφεια με τις σημερινές προκλήσεις της μαζικής μετανάστευσης, με τις πραγματικότητες των μετα-εθνικών και δια-εθνικών δομών οργάνωσης, με την παγκοσμιοποίηση και με τον σύγχρονο τεχνολογικό νομαδισμό. Όσο ετοιμαζόταν η έκθεση, η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, γεγονός που κατέστησε σαφές με τον πλέον επώδυνο τρόπο ότι η μετα-ψυχροπολεμική τάξη πραγμάτων έχει αρχίσει να αποσυντίθεται, ότι η δημοκρατία και η εθνική κυριαρχία δεν μπορούν να θεωρηθούν δεδομένες, και ότι η ανεξέλεγκτη κρατική εξουσία οδηγεί σε βίαιες και επικίνδυνες συνθήκες τόσο για τον άνθρωπο όσο και για το περιβάλλον.

Η έκθεση μάς καλεί να σκεφτούμε το έθνος-κράτος υπό το πρίσμα των σημερινών συνθηκών, πάνω από 200 χρόνια μετά τη σύλληψη του ελληνικού κράτους. Μπορούμε να φανταστούμε άλλα μοντέλα κοινωνικής οργάνωσης και κράτους που δεν ταυτίζονται με συγκεκριμένες σημαίες ή διαβατήρια; Ποιες άλλες μορφές του ανήκειν και της κοινότητας εκτός του έθνους-κράτους θα μπορούσαν να διαμορφωθούν; Πώς μπορούμε να υπερβούμε την τοξικότητα του εθνικισμού, διατηρώντας ταυτόχρονα τα προτερήματα του έθνους-κράτους; Είναι η έννοια του παγκόσμιου πολίτη, που φαίνεται να κερδίζει έδαφος λόγω της ανάγκης ανεύρεσης κοινών λύσεων σε κοινά προβλήματα, έστω εφικτή ή ευλογοφανής; Οι καλλιτέχνες της έκθεσης επιχειρούν μια ευρεία κριτική ανατομία αυτών των ζητημάτων και προβλημάτων. Τα έργα τους αποκαλύπτουν τις κρυφές/αφανείς πτυχώσεις των εννοιών και της πραγματικότητας του έθνους και του κράτους, αναγκάζοντάς μας να τα προσεγγίσουμε από μια καινοτόμα, ευφάνταστη και ευρηματική οπτική γωνία.

Η έκθεση συνοδεύεται από έγχρωμο δίγλωσσο κατάλογο (Ελληνικά / Αγγλικά), σχεδιασμένο από την Rafaela Drazic.

Συμμετέχοντες καλλιτέχνες

Bani Abidi | Ewa Axelrad | Μαρία Βαρελά | Zanny Begg & Oliver Ressler | Βαγγέλης Βλάχος | Ειρήνη Βουρλούμη | Loulou Cherinet | Liu Chuang | Γιώργος Γύζης | Katya Ev | Köken Ergun | Marta Górnicka | Ivan Grubanov | Lise Harlev | Femke Herregraven | Ελένη Καμμά | Navine G. Khan-Dossos | Thomas Kilpper | Szabolcs KissPál | Πάνος Κοκκινιάς | Stéphanie Lagarde | Langlands & Bell | Ella Littwitz | Thomas Locher | Cristina Lucas | Tanja Muravskaja | Marina Naprushkina | Kristina Norman | Daniela Ortiz | Trevor Paglen | Αντώνης Πίττας | Jaanus Samma | Larissa Sansour | Jonas Staal | Αναστάσης Στρατάκης | Sasha Streshna | Αλέξης Φιδετζής

Φωτογραφία: Bani Abidi, The Reassuring Hand Gestures of Big Men, Small Men, All Men,