Επιστολή του Γαβριήλ Σακελλαρίδη, Διευθυντή Διεθνούς Αμνηστίας Ελλάδος για τους καταυλισμούς σε Χίο και Λέσβο

Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι,

Την προηγούμενη βδομάδα επισκεφτήκαμε τη Χίο και τη Λέσβο όπου περάσαμε πολλές ώρες στους καταυλισμούς της ΒΙΑΛ και της Μόριας, μπήκαμε στις σκηνές και συνομιλήσαμε με δεκάδες πρόσφυγες με σκοπό να ακούσουμε τις ιστορίες και τα προβλήματά τους. Παράλληλα, πραγματοποιήσαμε συναντήσεις με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και με ενεργούς πολίτες που δείχνουν την αλληλεγγύη τους στους ταλαιπωρημένους ανθρώπους που καταφτάνουν από τις τουρκικές ακτές.

Για εμένα προσωπικά ήταν η πρώτη φορά που επισκέφτηκα τους συγκεκριμένους καταυλισμούς, αλλά όπως όλοι προφανώς, είχα δει εικόνες και είχα ακούσει μαρτυρίες. Η επίσκεψη όμως εκεί ήταν μία συγκλονιστική στιγμή που δύσκολα θα βγει πλέον από το μυαλό μου.

Στη Χίο και στη Λέσβο, έχουν φτάσει χιλιάδες κυνηγημένοι άνθρωποι που διέκοψαν την καθημερινότητά τους πίσω στις πατρίδες τους και αναγκάστηκαν να ξεριζωθούν για να γλυτώσουν τη βαρβαρότητα. Όπως μας έλεγαν οι πιο πολλοί, η πρώτη αντίδραση είναι πάντοτε ανακούφιση αφήνοντας πίσω το επικίνδυνο πέρασμα του Αιγαίου. Το πιο δύσκολο μέρος του ταξιδιού τους είχε τελειώσει φτάνοντας στα νησιά μας και πολλοί ένιωσαν ασφάλεια φτάνοντας σε ευρωπαϊκό έδαφος. ‘Η τουλάχιστον έτσι νόμιζαν .

Δεν γνώριζαν ότι η μοίρα τους επιφυλάσσει κι άλλες δυσκολίες, κι άλλες αγωνίες. Νέοι φράχτες ξεφυτρώνουν και νέα εμπόδια υψώνονται μπροστά τους, αυτή τη φορά από τις ευρωπαϊκές και τις ελληνικές αρχές, με βάση τη Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας. Και έτσι σταδιακά από σανίδα σωτηρίας και από πρότυπα αλληλεγγύης και ανθρωπιάς, τα νησιά μας μετατρέπονται σε «ανοιχτές φυλακές».

«Αφήστε μας να ζήσουμε, εδώ είναι αργός θάνατος». Αυτές τις φράσεις μας επαναλάμβαναν στις σκηνές καθώς όλοι νιώθουν πως ο καιρός περνάει βασανιστικά αργά. Τόσο στην Χίο όσο και στην Λέσβο συναντήσαμε ανθρώπους που περιμένουν απαντήσεις από την άνοιξη του 2016, σχεδόν δυο χρόνια μετά.

Οι συνθήκες διαμονής τους αποτελούν ντροπή για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Οικογένειες και μωρά παιδιά να στοιβάζονται σε κοντέινερ ή σκηνές για μήνες, να κρυώνουν, να τρώνε φαγητό κακής ποιότητας, να περπατάνε ανάμεσα σε λύματα που το υποτυπώδες αποχετευτικό δίκτυο δεν μπορεί να αντέξει.

Στη Μόρια, το 20% του πληθυσμού είναι παιδιά. Παντού γύρω μας βλέπουμε μικρά παιδιά να παίζουν ανέμελα και με σχετική άγνοια για τα «προβλήματα των μεγάλων», ωστόσο κανείς μας δεν θα μπορούσε να φανταστεί τα δικά του παιδιά σε τέτοιες συνθήκες.

«Μας έδωσαν ένα πακέτο πάνες όταν πρωτοήρθαμε, μετά μας ξέχασαν», μας είπαν μανάδες.  Και δεν χρειάζεται να είσαι γονιός για να καταλάβεις τί σημαίνει για μια οικογένεια αυτή η μικρή λεπτομέρεια της καθημερινότητας.

Πολλοί από τους ανθρώπους που συνομιλήσαμε αντιμετωπίζουν ψυχολογικά προβλήματα. Κρίσεις πανικού, έντονο άγχος, αϋπνίες, κατάθλιψη αναγράφονται σε πολλές από τις γνωματεύσεις που διαβάσαμε, επικυρωμένες από τα νοσοκομεία των νησιών.

Και το χειρότερο είναι η αγωνία τους για ζωή. Να ζήσουν, να δημιουργήσουν, να σπουδάσουν να προστατέψουν τις οικογένειές τους. Πράγματα που θέλει ο καθένας και η καθεμιά μας και τα θέλουν όλοι οι άνθρωποι ανεξάρτητα από χρώμα, φυλή και θρησκεία. Αυτή η δίψα για ζωή και η όρεξη για δημιουργία τους στερείται μέσα από τον εγκλωβισμό τους στα νησιά.

Ως Διεθνής Αμνηστία, ξεκινάμε δυναμικά την εκστρατεία μας για να αλλάξουμε την απαράδεκτη αυτή εικόνα. Η μόνη ουσιαστική και ανθρώπινη απόκριση είναι η άρση του γεωγραφικού περιορισμού των νησιών και η μεταφορά των προσφύγων στην ηπειρωτική Ελλάδα ώστε να καταγραφούν, να τους εξασφαλισθεί κατάλληλη υποδοχή και να εξετασθούν οι αιτήσεις ασύλου τους με ασφάλεια και αξιοπρέπεια.

Στον αγώνα αυτό θα σας χρειαστούμε όλες και όλους. Ο αγώνας για την αξιοπρέπεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν αποτελούν υπόθεση κάποιον ειδικών, αλλά ευθύνη των ενεργών πολιτών που θέλουν να υπερασπιστούν τα στοιχειώδη σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει.

Και επιπλέον, οι κάτοικοι των νησιών, οι τοπικές κοινωνίες που έχουν επιδείξει την αλληλεγγύη τους από την πρώτη στιγμή, δεν πρέπει να αφήνονται μόνοι και να επιτρέψουμε τα νησιά αυτά να μετατραπούν σε ανοιχτές φυλακές.

Η αλληλεγγύη είναι υπόθεση όλων μας είτε μένουμε στη Λέσβο, στη Χίο είτε σε οποιαδήποτε περιοχή της Ελλάδας είτε σε χώρες της Ευρώπης

Για αυτό σας ζητάμε να μοιραστείτε την έκκλησή μας και να μας στηρίξετε έμπρακτα στον αγώνα αυτό. Γιατί εμείς όλοι μαζί κρατάμε τη φλόγα ζωντανή.

Με φιλικούς χαιρετισμούς,

Γαβριήλ Σακελλαρίδης

Διευθυντής Διεθνούς Αμνηστίας Ελλάδος