Η Εθνική Πινακοθήκη στη νέα της εποχή / Πρώτη επίσκεψη σε όλους τους εκθεσιακούς χώρους

Το νέο κτιριακό συγκρότημα της Εθνικής Πινακοθήκης είναι σχεδόν έτοιμο και ανοιχτό για το κοινό από την προηγούμενη εβδομάδα που σπεύδει να επαναγνωριστεί με την υψηλή τέχνη της ζωγραφικής. Το κτίριο ορόσημο της πρωτεύουσας που λειτουργεί από το 1976, ανοίγει εκ νέου τις πύλες του μετά από ένα διάστημα δέκα περίπου ετών, όσο διήρκησαν τα  έργα αναβάθμισης και επέκτασης.

Η ιστορία του Ιδρύματος έχει αφετηρία το 1900 -αν και ο αρχικός πυρήνας συστάθηκε το 1878 στο Πολυτεχνείο που άνοιξε τις πύλες του για το κοινό με 117 έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, με στόχο να λειτουργήσει ως παιδαγωγικό παράρτημα του Σχολείου των Τεχνών-, με πρώτο έφορο τον ζωγράφο Γ. Ιακωβίδη. Με το πέρασμα των χρόνων οι συλλογές ζωγραφικής, γλυπτικής και χαρακτικής ξεπέρασαν τα 20.000 έργα και εκτείνονται από τα μεταβυζαντινά χρόνια μέχρι και σήμερα.

Το πλήρες όνομά της είναι Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, καθώς το 1954 συγχωνεύτηκε με το κληροδότημα του φιλότεχνου νομικού Αλέξανδρου Σούτσου. Την επόμενη δεκαετία οι αρχιτέκτονες Δημήτρης Φατούρος και Παύλος Μυλωνάς σχεδίασαν το κτίριο επί της Βασιλέως Κωνσταντίνου, το οποίο εγκαινιάστηκε το 1976 για να κλείσει το 2012 και να επαναλειτουργήσει στη νέα του μορφή από την προηγούμενη εβδομάδα. Η πορεία των εργασιών διακόπηκε για εκτενές χρονικό διάστημα, όταν προέκυψε πρόβλημα με τον υδροφόρο ορίζοντα του ποταμού Ιλισού, καθώς διαπιστώθηκε ότι βρισκόταν σε ανώτερο επίπεδο από το αρχικά προβλεπόμενο στις μελέτες.

Η νέα συνολική έκταση είναι 20.760 τ.μ., σχεδόν διπλάσια από την προηγούμενη, οι πρόσθετοι εκθεσιακοί χώροι είναι αυξημένοι κατά 2.230 τ.μ., τα έργα που μπορούν να παρουσιαστούν στην έκθεση της μόνιμης συλλογής είναι 1.000 (από 400), το νέο αμφιθέατρο έχει χωρητικότητα 450 θέσεων, ενώ θα υπάρχουν και δύο μπαρ-εστιατόρια με εντυπωσιακή θέα.

Στον εξωτερικό χώρο τους επισκέπτες υποδέχονται ένα γλυπτό του Ροντέν αλλά και εκείνα των Takis και Νικολαίδη. Μπαίνοντας κανείς στο εσωτερικό του κτιρίου αντικρίζει την αριστουργηματική Λαϊκή Αγορά του Παναγιώτη Τσέτη, που λόγω του τρίπτυχου σχηματισμού της εκτίθεται για πρώτη φορά, στον εκτεταμένο χώρο υποδοχής, λειτουργώντας παράλληλα συμβολικά ως “ανοιχτό” καλωσόρισμα προς όλους.

Στον πρώτο όροφο στην αριστερή πτέρυγα -επονομαζόμενη Σταύρος Νιάρχος- δεσπόζουν οι πίνακες από την Ελληνική Επανάσταση με δημιουργούς όπως ο Ιακωβίδης, ο Βρυζάκης, ο Γύζης, ο Ντελακρουά, που πέρα από τις  λοιπές δημιουργίες τους αποθανάτισαν τις έντονες στιγμές του απελευθερωτικού Αγώνα. Η συγκεκριμένη έκθεση θα παραμείνει ως το τέλος του έτους. Στη δεξιά πτέρυγα θα συναντήσει κανείς έργα της μόνιμης συλλογής του 19ου αιώνα, από καλλιτέχνες της σχολής του Μονάχου που φιλοτέχνησαν κυρίως πορτρέτα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ενότητα με τις ηθογραφίες, η απεικόνιση δηλαδή καθημερινών στιγμών εκείνης της εποχής, με πολύ γνωστά έργα (Αρραβωνιάσματα του Γύζη, Παιδική Συναυλία του Ιακωβίδη κ.ά.), καθώς και η ενότητα με τις θαλασσογραφίες, με το όνομα του Κ. Βολανάκη να ξεχωρίζει.  Η διαδρομή συνεχίζεται στον δεύτερο όροφο με έργα δημιουργών του 20ο  αιώνα, για να ολοκληρωθεί στον τρίτο όροφο με δημιουργίες του 21ου αιώνα και έργα σύγχρονων καλλιτεχνών, τα περισσότερα εξ αυτών στην παρθενική τους εμφάνιση.

Εκτός από μεγάλους Έλληνες καλλιτέχνες, στην Πινακοθήκη μπορεί κανείς να δει και αντιπροσωπευτικά χαρακτικά μεγάλων Δυτικοευρωπαίων εικαστικών, όπως των Γκόγια, Ρέμπραντ και Ντύρερ.

 

*photo: Kalliope Tzouma