Η Κική Δημουλά ξεκουράζεται πια, αφού "περπάτησε πολύ στα αισθήματα τα δικά της και των άλλων"
2020-02-22Η κορυφαία ποιήτρια απεβίωσε σήμερα σε ηλικία 89 ετών, μετά από μικρή περίοδο νοσηλείας της στο θεραπευτήριο Υγεία, όπου νοσηλευόταν.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1931. Το πατρικό της όνομα ήταν Βασιλική Ράδου. Το 1952 παντρεύτηκε τον ποιητή και πολιτικό μηχανικό Άθω Δημουλά, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά. Επί σειρά ετών εργάστηκε ως υπάλληλος στην Τράπεζα της Ελλάδος. Διετέλεσε πρόεδρος του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη, το 2002 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 2015 αναγορεύτηκε σε επίτιμη διδάκτορα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Τα θέματα της ποίησής της αφορούν κυρίως την απώλεια του χρόνου, την υπαρξιακή αγωνία, τα καθημερινά ανθρώπινα βιώματα. Στο έργο της οι αφηρημένες έννοιες αποκτούν υπόσταση, ενεργούν, συμπεριφέρονται ως έμψυχα όντα. Χαρακτηριστικοί είναι οι τολμηροί συνδυασμοί λέξεων, που δημιουργούν αίσθημα υποβολής μέσα από τις εναλλαγές τους. Τα περισσότερα ποιήματά της δε διαθέτουν αυτοτελές νόημα, ωστόσο το παιχνίδισμα με τις λέξεις, ο μουσικός τόνος, η χρήση β ενικού προσώπου, φωτίζουν με μαεστρία την απουσία και την έλλειψη, κυρίως ενός αγαπημένου προσώπου, λειτουργούν ως εσωτερικός μονόλογος που φέρνει στην επιφάνεια προσωπικά συναισθήματα της δημιουργού, ωθώντας τον αναγνώστη να ανακαλέσει παρόμοιες μνήμες.
Έχει εκδώσει δεκατέσσερις ποιητικές συλλογές με πιο σημαντικές τις Έρεβος (1956), Ερήμην (1958), Το λίγο του κόσμου (1971), Εφηβεία της λήθης (1994), Ενός λεπτού μαζί (1998), Τα εύρετρα (2010).
Το 1972 τιμήθηκε με το "Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης" για τη συλλογή Το λίγο του κόσμου, το 1989 με το "Κρατικό Βραβείο Ποίησης" για τη συλλογή Χαίρε ποτέ, το 1995 με το "Βραβείο Ουράνη" της Ακαδημίας Αθηνών για τη συλλογή Η εφηβεία της λήθης, το 2009 τιμήθηκε με το "Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας" και έναν χρόνο αργότερα με το "Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Ποίησης". Μέρος του έργου της έχει μεταφραστεί στα Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά, Πολωνικά, Βουλγαρικά, Γερμανικά και στα Σουηδικά.
Τη βροχερή αυτή μέρα που επέλεξε να φύγει θυμόμαστε ένα σχετικό της ποίημα, την αποχαιρετάμε και την ευχαριστούμε για όσα -αθάνατα- μας χάρισε:
Τα πάθη της βροχής
Εν μέσω λογισμών και παραλογισμών
άρχισε κι η βροχή να λιώνει τα μεσάνυχτα
μ’ αυτόν τον νικημένο πάντα ήχο
σι σι σι.
Ήχος συρτός, συλλογιστός, συνέρημος,
ήχος κανονικός κανονικής βροχής.
Όμως ο παραλογισμός
άλλη γραφή κι άλλην ανάγνωση
μου μαθε για τους ήχους.
Κι όλη τη νύχτα ακούω και διαβάζω τη βροχή,
σίγμα πλάι σε γιώτα, γιώτα κοντά στο σίγμα,
κρυστάλλινα ψηφία που τσουγκρίζουν
και μουρμουρίζουν ένα εσύ, εσύ εσύ.
Κάθε σταγόνα και ένα εσύ,
όλη τη νύχτα
ο ίδιος παρεξηγημένος ήχος,
αξημέρωτος ήχος,
αξημέρωτη ανάγκη εσύ,
βραδύγλωσση βροχή,
σαν πρόθεση ναυαγισμένη
κάτι μακρύ να διηγηθεί
και λέει μόνο εσύ, εσύ,
νοσταλγία δισύλλαβη,
ένταση μονολεκτική,
το ένα εσύ σαν μνήμη,
το άλλο σαν μορφή
και σαν μοιρολατρία,
τόση βροχή για μια απουσία,
τόση αγρύπνια για μια λέξη,
πολύ με ζάλισε απόψε η βροχή
μ’ αυτή της τη μεροληψία
όλο εσύ, εσύ, εσύ,
σαν όλα τ’ άλλα να ναι αμελητέα
και μόνο εσύ, εσύ, εσύ.
(Κική Δημουλά, από τη συλλογή Το λίγο του κόσμου, Στιγμή, Αθήνα 1997)
* Οι φωτογραφίες είναι του Σ. Κάγκα από τη δράση των atenistas "Aφηγήσεις κι ένας μοναδικός περίπατος στην ξεχωριστή Κυψέλη", στην οποία συμμετείχε και η Κική Δημουλά.
(πηγή: https://atenistas.org/2013/05/02/kipseli/)
H εξόδιος ακολουθία της Κικής Δημουλά θα τελεστεί, δημοσία δαπάνη, την Τρίτη 25 Φεβρουαρίου 2020 στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών στις 16:00.
Παράκληση της οικογένειας, αντί στεφάνων, όσοι επιθυμούν, να ενισχύσουν:
Στέγη Γερόντων, Άγιος Νεκτάριος, Αγία Παρασκευή
Εθνική Τράπεζα: GR 6801 10 18 000000 180 5580 2856
ΕΛΠΙΔΑ Σύλλογος φίλων παιδιών με καρκίνο