START - Create Cultural Change | Πολιτισμός απ' άκρη σ' άκρη της Ελλάδας!

Για 5η συνεχόμενη χρονιά, το πρόγραμμα START στηρίζει 15 δυναμικούς πολιτιστικούς διαχειριστές που αλλάζουν τα δεδομένα στην Ελλάδα! Από την Καστοριά ως τα Ελεύθερνα της Κρήτης, κινητοποιούν πολίτες και προτείνουν καινοτόμες λύσεις σε τοπικές προκλήσεις με εργαλείο τον πολιτισμό.

Τα τελευταία 4 χρόνια μέσα από το πρόγραμμα START έχουν αναδειχθεί ποικίλες κοινωνικοπολιτιστικές προκλήσεις που έχουν προκαλέσει δυναμικές και καινοτόμες δράσεις σε όλη την Ελλάδα. Με πάνω από 19.000 ενεργά συμμετέχοντες πολίτες ως σήμερα, το πρόγραμμα START – Create Cultural Change υποστηρίζει και φέτος 15 δημιουργικούς επαγγελματίες από άκρη ως άκρη της χώρας. Στόχος των επαγγελματιών αυτών είναι να φέρουν σε επαφή διαφορετικές κοινότητες ανθρώπων με καινοτόμες ιδέες, ως απάντηση σε σημαντικές προκλήσεις που βιώνουν στην πόλη ή το χωριό τους.

Το ιστορικό

Το START ξεκίνησε το 2015, και εν μέσω της οικονομικής κρίσης κατάφερε να ενώσει πολιτιστικούς διαχειριστές από 40 πόλεις της χώρας. Επιπλέον, χρηματοδότησε 57 έργα μικρής κλίμακας σε 16 πόλεις και κινητοποίησε πάνω από 19.000 πολίτες μέσω της ενεργούς συμμετοχής τους σε ποικίλες δράσεις βελτιώνοντας τις συνθήκες και την ποιότητα ζωής πολλών συμπολιτών μας.

Η συνέχεια

Η ιστορία επαναλαμβάνεται και τι καλύτερο από το να επαναλαμβάνονται και να πολλαπλασιάζονται δημιουργικές και καινοτόμες πρωτοβουλίες που μας αφορούν όλες και όλους. Η καινοτομία έγκειται στη χρήση της τέχνης ως εργαλείο και όχημα για τη δημιουργία λύσεων σε κοινωνικά προβλήματα.

‘Ενα χελιδόνι δεν φέρνει την άνοιξη και σίγουρα ένα έργο ή ένα άτομο μόνο του, δεν μπορεί να κάνει θαύματα. Η συλλογική προσπάθεια μέσω συμμετοχικών διαδικασιών είναι η δύναμη. Η η αλλαγή που συντελείται με κάθε έργο του START είναι που μετράει. Όπως είπε και ο Αριστοτέλης, «το όλον είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του» και αυτή είναι η δύναμη της συλλογικής προσπάθειας. Τα αποτελέσματα των 15 έργων μπορεί να τα δει κανείς είτε ως ένα συλλογικό αποτύπωμα στην ελληνική κοινωνία, είτε ως ένα ατομικό για κάθε άνθρωπο που συμμετέχει σε αυτά.

Τα αποτελέσματα είναι μετρήσιμα και απτά και έχουν αγγίξει και επηρεάσει τις ζωές 40.000 ανθρώπων ως σήμερα. Η κινητοποίηση των τοπικών κοινοτήτων, είτε αυτές εκπροσωπούνται από μεμονωμένους πολίτες και άτυπες ομάδες, είτε από οργανωμένους φορείς της κοινωνίας των πολιτών, είναι το κλειδί. Τα 15 έργα των πολιτιστικών διαχειριστών του START λειτουργούν ως συνδετικός κρίκος και συχνά ως μεταφραστής μεταξύ διαφορετικών ομάδων, χρησιμοποιώντας τις τέχνες για να γεφυρώσουν διαφορές, να κινητοποιήσουν ανθρώπους και να δημιουργήσουν καινοτόμες υπηρεσίες και δομές στον τόπο τους. Για να το πετύχουν αυτό, δημιουργούν δίκτυα συνεργασίας μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μέσω της δύναμης της κοινωνίας των πολιτών. Καινοτομούν αντλώντας επιρροή από διαφορετικά επιστημονικά και γνωστικά πεδία ενώ σπάνε τα παραδοσιακά όρια συνεργασίας και ιεραρχίας βρίσκοντας λύσεις σε κοινωνικά προβλήματα μεγάλης σημασίας για την κοινότητά τους.

Οι γειτονιές των 15 έργων

Από το Δεκέμβριο 2019 ως και το Μάιο 2020 υλοποιούνται 15 έργα σε 10 πόλεις σε όλη την Ελλάδα:

1.    Καστοριά

Πίσω από πόρτες κλειστές | Ανοίγοντας το διάλογο για την έμφυλη βία: μια πρωτοβουλία που  στοχεύει να ευαισθητοποιήσει το κοινό σχετικά με τις πράξεις που συνιστούν κακοποίηση.

2.    Θεσσαλονίκη

- Mind’s Eye | Ψηλαφώντας την τέχνη: μια πρωτοβουλία που σχεδιάζει συμπεριληπτικές πρακτικές για την προσβασιμότητα ατόμων που βιώνουν μερική ή ολική απώλεια όρασης στην εμπειρία της τέχνης.

- Κοινά υπό Κατοίκηση, γειτονιά Σβώλου: ένα περιβαλλοντικό έργο που υλοποιείται στη Θεσσαλονίκη επιδιώκοντας μικρές αλλά σημαντικές αλλαγές στην καθημερινότητα της πόλης.

- Share-call: παρέχοντας ένα «χώρο συνάντησης» για εκπαιδευτικούς κάθε βαθμίδας και ειδικότητας όπου μπορούν να βρουν υποστήριξη, έμπνευση και δύναμη. Ένας «κύκλος» για να μοιραστούν όσα τους απασχολούν, να ανταλλάξουν ιδέες, να δημιουργήσουν.

- Φίλε Οδηγέ, Φίλη Οδηγέ Δ.Ε.Σ. (Δραστικές Εκστρατείες Συνειδητοποίησης): πειραματισμός με καινοτόμες και βιωματικές μορφές ευαισθητοποίησης, κάνοντας επίκληση όχι στη λογική αλλά στο συναίσθημα και εξασφαλίζοντας έτσι στις δράσεις των κοινωνικών οραματιστών την αναγνωρισιμότητα που χρειάζονται και αξίζουν.

3. Κομοτηνή

kookoonari: μετατροπή ενός νηπιαγωγείου στο πρώτο στην Ελλάδα Σχολείο Μηδενικών Απορριμμάτων (Zero Waste School) και «φύτευση του σπόρου» ώστε περισσότερα άτομα να σκεφτούν διαφορετικά, να δράσουν ΦΥΣΗκά και να γίνουν… “kookoonari”!

4. Αλεξανδρούπολη

Emerge: κύριο θέμα, η ανάδειξη της σημαντικότητας της φροντίδα της ψυχικής υγείας χωρίς ταμπού. Ο σκοπός αυτής της δράσης είναι να ευαισθητοποιήσει την τοπική κοινότητα σε θέματα ψυχικής υγείας, την σημασία και την αξία της στην ζωή μας αλλά και να ανοίξει ένα ανοιχτό διάλογο γύρω από το θέμα χωρίς το στίγμα της ντροπής.

5. Τήνος

TINOS Guide & Seek: ο πρώτος πολιτισμικός οδηγός της Τήνου, από παιδιά, για παιδιά!

6. Ζάκυνθος

Talk Talk (Τοκ Τοκ): ένα εναλλακτικό βιωματικό εργαστήρι. Δίνοντας έμφαση στη δημιουργία και την έκφραση, χρησιμοποιούμε ασκήσεις βιωματικού θεάτρου, τεχνικές αφήγησης και δημιουργικής γραφής, με στόχο τη διερεύνηση και την ανάδειξη όλων όσων μας πιέζουν καθημερινά.

7. Αθήνα

- Generation Symbiocene - ή αλλιώς Gen (S): μια κοινωνικοπολιτιστική πρωτοβουλία με στόχο τη δημιουργία μιας κοινότητας που ανταλλάσει σκέψεις και αισθήματα για τη Γη και εξερευνεί τρόπους για να έρθει κοντά στη φύση μέσω της τέχνης.

- CLOUDS - Commoning Culture in Public Spaces: ένα πολυμορφικό σύστημα ανοιχτής αρχιτεκτονικής για την κατασκευή pop-up δομών στο δημόσιο χώρο. Λειτουργεί σαν παρέμβαση που επανεξετάζει την έννοια του δημόσιου χώρου και επιδιώκει να κινητοποιήσει νέες ιδέες και δράσεις για την εμπλοκή των κατοίκων στα κοινά.

- FemMap, Πλ. Αμερικής – Πλ. Βικτωρίας – Πλ. Κυψέλης: ένα συμμετοχικό πολιτιστικό εγχείρημα που φιλοδοξεί να φωτίσει την περιοχή από μια θηλυκή ματιά και να δημιουργήσει τον γυναικείο χάρτη της γειτονιάς. 

8. Ρόδος και Αθήνα

ΣΑΣΜΑΝ: ένα πρότζεκτ που προωθεί την κουλτούρα του ποδηλάτου. Μέσα από εργαστήρια επισκευής των ποδηλάτων μας, προβολές ταινιών, καλλιτεχνικά και βιωματικά εργαστήρια, κυκλική οικονομία (upcycling) και ομαδικές ποδηλατάδες, δημιουργούμε ενδυναμωμένες φεμινιστικές κοινότητες ατόμων που αγαπούν το ποδήλατο.

9. Νίσυρος

ΝΙΣΥΡΙΟ: ένα έργο που εστιάζει στη δημιουργία ενός νέου περιβάλλοντος διαβίωσης στη Νίσυρο. Βασικός στόχος αποτελεί η ανακύκλωση πλαστικών απορριμμάτων.

10. Κρήτη, Ελεύθερνα Ρεθύμνου

The Veggera Project - Βεγγέρα: Γυναικείες Κοινότητες Ανταλλαγής: μια πρωτοβουλία με στόχο να δραστηριοποιήσει τη γυναικεία κοινότητα στο χωριό, να εστιάσει στις ιδιαίτερες εμπειρίες των γυναικών και να αναδείξει τις δυνατότητες και τα ταλέντα τους.

Σχετικά με το πρόγραμμα «START - Create Cultural Change»

Το START – Create Cultural Change είναι ένα πρόγραμμα μετεκπαίδευσης και υποτροφιών για ανερχόμενους πολιτιστικούς διαχειριστές στην Ελλάδα, το οποίο υποστηρίζει νέους δημιουργούς να προωθήσουν τις πολιτιστικές τους πρωτοβουλίες, οι οποίες ενισχύουν την κοινωνική συνοχή στο τοπικό τους περιβάλλον. Στόχος του προγράμματος START είναι η δημιουργία νέων προοπτικών για νεοεισερχόμενους στο επάγγελμα με την προώθηση της ανταλλαγής και της ανάπτυξης στον τομέα της κοινωνικοπολιτισμικότητας και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής στην Ευρώπη.

Το πρόγραμμα υλοποιείται μέσω του Ιδρύματος Robert Bosch (Robert Bosch Stiftung) σε συνεργασία με το Goethe-Institut Thessaloniki και τη μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Ομοσπονδιακή Ένωση Κοινωνικοπολιτιστικών Κέντρων (Bundesvereinigung Soziokultureller Zentren e.V.) και υποστηρίζεται από το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση και το Ίδρυμα Μποδοσάκη.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις επιμέρους φάσεις του προγράμματος και μια επισκόπηση των προγραμμάτων START είναι διαθέσιμα στον ιστότοπο www.startgreece.net.

Facebook: https://www.facebook.com/startgreece

Instagram: https://www.instagram.com/start_greece/