«Η εξαφάνιση της Μπέλλας» | Διαβάσαμε το βιβλίο και συνομιλήσαμε με τη συγγραφέα Ζέφη Συρίβλη

«Η εξαφάνιση της Μπέλλας» (εκδόσεις Πατάκη) είναι το τρίτο βιβλίο της Ζέφης Συρίβλη μετά το «Πορτοκαλί Σαλιγκαράκι» (εκδόσεις Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού) και το «Πωλείται» (εκδόσεις Επόμενος Σταθμός).

Aυτή τη φορά η συγγραφέας καταπιάνεται με μια ιστορία μυστηρίου που διαδραματίζεται σε σύγχρονο χωροχρόνο κι έχει ήρωες δύο εφήβους: την Λένη και τον Νικόλα. Όταν η Μπέλλα, η σκυλίτσα του Νικόλα, εξαφανίζεται μέσα από την πολυκατοικία τους, τα δυο παιδιά θα ενώσουν τις δυνάμεις τους και με τόλμη, αποφασιστικότητα, λαχτάρα και κέφι θα προσπαθήσουν να εξιχνιάσουν την υπόθεση.

Με αφορμή την «Εξαφάνιση της Μπέλλας» η συγγραφέας μοιράστηκε μαζί μας τις σκέψεις της για το βιβλίο, τη συγγραφική της εμπειρία αλλά και άλλα πολύ ενδιαφέροντα θέματα όπως η φιλαναγνωσία.

«Μαμά, να γράψεις, κάποια στιγμή, μια ιστορία μυστηρίου», της είχε πει πριν μερικά χρόνια, ένα από τα παιδιά της. Η φράση αυτή σε συνδυασμό με το γεγονός πως και η ίδια είναι φαν του συγκεκριμένου είδους και του Ηρακλή Πουαρό, γέννησαν στο μυαλό της την ιδέα του βιβλίου. Ωστόσο η σπίθα της συγγραφής είχε ανάψει πολύ νωρίτερα.

Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, τα βιβλία αποτελούσαν άρρηκτο κομμάτι της καθημερινότητάς μου και με συνόδευαν σε κάθε φάση της ζωής μου. Το γράψιμο είναι για εμένα μια εσωτερική ανάγκη έκφρασης και επικοινωνίας και νομίζω ότι είναι η ίδια αυτή ανάγκη που με οδηγούσε ως παιδί, αλλά κι αργότερα ως έφηβη, να γράφω ποιήματα ή διηγήματα. Η μητρότητα στάθηκε η αφορμή για να θυμηθώ την αγάπη μου για τις παιδικές ιστορίες και θα έλεγα ότι η ενασχόλησή μου με την παιδική-εφηβική λογοτεχνία ήταν απλά η φυσική συνέπεια. Ταυτόχρονα όμως διαπιστώνω ότι, υπηρετώντας αυτό το είδος, έχω βρει την άκρη μιας κόκκινης κλωστής που εξακολουθεί να με ενώνει με τον μαγικό κόσμο των παιδικών μας χρόνων.

Διαβάζοντας το βιβλίο βρήκα πολύ ωραία «τυπάκια» τον Νικόλα και τη Λένη. Πλάθοντας τους χαρακτήρες τους τι αγάπησε εκείνη στον καθένα τους;

Στον Νικόλα αγάπησα την ευαισθησία, τους προβληματισμούς του και το θάρρος του να παλεύει και να ρισκάρει για αυτά που αγαπάει. Στη Λένη αγάπησα το ανήσυχο πνεύμα της, την αστείρευτη περιέργειά της, την προσοχή που δίνει σε μικρές λεπτομέρειες, αλλά και τον θαυμασμό που τρέφει για την κυρία Σμιθ (σ.σ. την ηλικιωμένη γειτόνισσά της). Κι εδώ να αναφέρω, πως μέσα από αυτή τη φιλία επιδίωξα να φωτίσω την τρίτη ηλικία, την αξία που μπορούν να έχουν στη ζωή μας οι ηλικιωμένοι οι οποίοι αποτελούν δυναμικά και ικανά μέλη της κοινωνίας μας και μπορούν να συμβάλλουν, όχι μόνο, στην οικογένεια αλλά και στη γειτονιά, με τις εμπειρίες και τις γνώσεις τους.

Κι αν το γενικεύσουμε περισσότερο, ως μητέρα αλλά και ως συγγραφέας που απευθύνεται σε νεαρές ηλικίες, τι είναι αυτό που τη συγκινεί στον τρόπο που σκέφτονται και ενεργούν τα παιδιά;

Ωραία ερώτηση... Θα έλεγα ότι είναι αρκετά αυτά που με συγκινούν. Το ενδιαφέρον τους για τα πράγματα γύρω τους ακόμα κι αν πρόκειται για κάτι που εμείς, οι ενήλικες, θεωρούμε μικρό κι ασήμαντο, όπως, για παράδειγμα, μια νυχτοπεταλούδα, ή ένα τόσο δα μικρό σαλιγκαράκι. Η ειλικρίνειά τους, η αφιλτράριστη γνώμη τους για ανθρώπους και πράγματα. Το γρήγορο πάθος που μπορεί να εκδηλώσουν για οτιδήποτε, αυτή η σπίθα η οποία στους ενήλικες είναι σε «χειμέρια νάρκη». Η τάση τους να απολαμβάνουν τη στιγμή, το εδώ και τώρα, χωρίς να σκέφτονται το αύριο. Η ικανότητά τους να μπορούν να διασκεδάζουν και να χαίρονται τη ζωή με απλά πράγματα. Το γέλιο τους, η ευκολία τους να ξεκαρδίζονται, σε αντίθεση με εμάς, τους ενήλικες, που είναι σαν να έχουμε ξεχάσει αυτή την τέχνη. Αθροίζοντας όλα αυτά μαζί θα έλεγα, ότι τα παιδιά έχουν τη μοναδική ικανότητα να μας ξαναθυμίζουν τη μαγεία της ζωής και να μας δείχνουν ότι η ουσία κρύβεται στα απλά και μικρά συστατικά της καθημερινότητάς μας.

Η γραφή της είναι ζωντανή, προσιτή κι ευχάριστη ενώ τα χαριτωμένα σκίτσα της Λέλας Στρούτση που επιμελήθηκε και το εξώφυλλο, κάνουν το βιβλίο εξαιρετικά ευκολοδιάβαστο. Επιπλέον, χάρη στο έξυπνο ξεδίπλωμα της πλοκής και την εναλλάξ αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, ο ρυθμός και το ενδιαφέρον παραμένουν αναλλοίωτα μέχρι τέλους. Πώς αποφάσισε να είναι τόσο (αφηγηματικά) «δίκαιη» με τους δύο ήρωές της;

Γνώμονας για δίκαιο αφηγηματικό μοίρασμα ανάμεσα στους δύο κεντρικούς  ήρωες, τη Λένη και τον Νικόλα, ήταν η επιθυμία μου να πλησιάσω ταυτόχρονα, κι όσο περισσότερο μπορώ, τόσο τα αγόρια, όσο και τα κορίτσια αναγνώστες. Επιδίωξα να φωτίσω με την ίδια ένταση τον εσωτερικό κόσμο των δύο ηρώων, ώστε οι αναγνώστες να αισθανθούν την απαιτούμενη οικειότητα μαζί τους και να τους ακολουθήσουν αβίαστα στην εξιχνίαση του μυστηρίου.

«Έχω μάθει, Λένη, στη ζωή μου πως η πρώτη εντύπωση, οι πρώτες σκέψεις, τα πρώτα συναισθήματα είναι και τα πιο σωστά. Για να μην πω αληθινά…» λέει κάποια στιγμή η κυρία Σμίθ με τη σοφία της ηλικίας της. Μια φράση που εκφράζει την εμπιστοσύνη στο ένστικτό μας και μου άρεσε πολύ. Ρωτώ τη συγγραφέα αν η φράση αυτή αποτελεί και δική της θέση/στάση ζωής.

Πράγματι τα λόγια της κυρίας Σμιθ με αντιπροσωπεύουν πλήρως. Προσπαθώ να ακούω την εσωτερική φωνή που όλοι κρύβουμε μέσα μας. Έχω καταλήξει ότι τις περισσότερες φορές μιλάει σωστά. Η εποχή μας όμως προτάσσει τη λογική έναντι του ενστίκτου και ίσως να ήταν αυτός ο λόγος που ήθελα να υπογραμμίσω τη σημασία του. Γενικά λειτουργώ περισσότερο με το συναίσθημα...

Στο βιβλίο, τα παιδιά θα βρουν κι άλλα ενδιαφέροντα ερεθίσματα. Μεταξύ άλλων υπάρχουν μηνύματα για τη ζωοφιλία, τις σύγχρονες μορφές οικογένειας, την ποικιλομορφία της κοινωνίας μας, τη μοναχικότητα της αστικής ζωής, την εξάρτηση από το διαδίκτυο. Ήταν στους στόχους της ή προέκυψαν γράφοντας;

Όλα αυτά, πράγματι, δίνονται στο βιβλίο ως ερεθίσματα για συλλογισμό. Στο ερώτημά για το αν ήταν στους στόχους μου ή προέκυψαν θα απαντούσα και ναι και όχι. Σίγουρα θέλω να θίγω θέματα που απασχολούν εμένα την ίδια ή που αφουγκράζομαι και βλέπω γύρω μου. Κάποια από αυτά τα προγραμματίζω από την αρχή κι άλλα πάλι ξεπηδάνε κατά τη διάρκεια της συγγραφής. Είναι η ίδια η διαδικασία που σπρώχνει αυτά που κρύβονται στο υποσυνείδητο να βγουν στην επιφάνεια. Αυτό είναι άλλωστε το μαγικό.

Είναι μητέρα τριών εφήβων. Τα παιδιά της έχουν διαβάσει το βιβλίο κι αν ναι, τι σχόλια εισέπραξε;

Ναι, το έχουν διαβάσει και είμαι πολύ χαρούμενη για τα θετικά τους σχόλια. Ξέρω καλά ότι αν δεν τους άρεσε θα μου το έλεγαν. Τα παιδιά είναι άλλωστε οι πιο αυστηροί κριτές.

Η προσωπική μου άποψη είναι πως το βιβλίο θα αρέσει στο νεαρό αναγνωστικό κοινό. Η ιστορία διαδραματίζεται σε ρεαλιστικό, σύγχρονο πλαίσιο και τα παιδιά μπορούν εύκολα να ταυτιστούν με τους δύο πρωταγωνιστές. Εκείνη τι πιστεύει πως γοητεύει τα παιδιά και τους εφήβους ώστε να προτιμήσουν το διάβασμα αντί π.χ. του διαδικτύου, της τηλεόρασης ή άλλων πηγών ψυχαγωγίας.

Πιστεύω ότι το ζητούμενο δεν είναι να ζητήσουμε από ένα παιδί ή έναν έφηβο να επιλέξει το διάβασμα ενός βιβλίου από το να παίξει playstation, να σερφάρει στο διαδίκτυο ή να δει τηλεόραση. Το ζητούμενο είναι να θελήσουν να εντάξουν το βιβλίο στις επιλογές τους. Αν το καταφέρουμε, ίσως μπορούμε να πούμε ότι έχουμε κερδίσει ένα μικρό στοίχημα. Για να γίνει αυτό θα πρέπει τα παιδιά να έχουν μυηθεί από νωρίς στην ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μιλάμε για εξαναγκασμό. Το κλειδί είναι να βρούμε το σωστό τρόπο, αυτόν που ταιριάζει σε κάθε παιδί και που θα το στρέψει αβίαστα προς αυτή την κατεύθυνση. Είναι σημαντικό, με παιγνιώδη και χαλαρή διάθεση από πλευράς μας να βοηθήσουμε τα παιδιά να καταλάβουν ότι η ανάγνωση βιβλίων δεν είναι κάτι βαρετό ή παλιομοδίτικο, αλλά ένα μοίρασμα σκέψεων, προβληματισμών και συναισθημάτων. Να καταλάβουν ότι ένα βιβλίο μπορεί να τους κρατήσει εξίσου ωραία συντροφιά όπως μια ταινία στην τηλεόραση κι ότι μέσα στις σελίδες ενός βιβλίου μπορούν να ζήσουν εξίσου συναρπαστικές περιπέτειες και να βιώσουν δράση όπως με ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι. Όσο και να διαφωνούμε με τους νέους τρόπους ψυχαγωγίας των παιδιών δεν μπορούμε και θα ήταν άλλωστε λάθος, να προσπαθήσουμε να επιβάλουμε το διάβασμα. Πιστεύω ότι αν ο «σπόρος» έχει πέσει από νωρίς, υπάρχουν μεγάλες ελπίδες να μεγαλώσει και να ανθίσει μελλοντικά.

Διαπιστώνω ότι με αφορμή την ερώτηση αυτή, άρχισα να μιλάω για ένα θέμα που με απασχολεί πολύ, αυτό της φιλαναγνωσίας και της προσπάθειας που χρειάζεται να καταβάλει ένας γονιός τη σημερινή εποχή προκειμένου να στρέψει το παιδί του στη λογοτεχνία. Για να απαντήσω όμως στην ερώτηση αναφορικά με το τί, κατά τη γνώμη μου, γοητεύει αναγνωστικά τα σημερινά παιδιά θα έλεγα ότι είναι η γρήγορη εναλλαγή εικόνων και διαλόγων καθώς φυσικά και ένας απαιτούμενος βαθμός δράσης.

Η Λένη κι ο Νικόλας όχι μόνο έχουν καλή «χημεία» μεταξύ τους αλλά και ταλέντο στο να εξιχνιάζουν μυστήρια. Άραγε θα τους ξανασυναντήσουμε σε μια νέα περιπέτεια;

Μμμ, έτσι φαίνεται, μια που και τα δύο παιδιά, δε φοβούνται να εμπλακούν σε νέες έρευνες και δοκιμασίες προκειμένου να λύσουν κάποιο μυστήριο...

 

 

 Η εξαφάνιση της Μπέλλας
 Ζέφη Συρίβλη 
 Εκδόσεις Πατάκη 
 ISBN 9789601689616
 Σελίδες 168
 Το βιβλίο κυκλοφορεί και σε e-book.