Η εμπειρία ενός ανθρώπου από τη γενιά του Πολυτεχνείου

Τελευταία, παρακολουθούμε λόγω της κρίσης, ότι πολλοί άνθρωποι επιστήμονες και μη, άφησαν τη χώρα για να βρουν ένα καλύτερο αύριο. Τα παιδιά που σπούδασαν τη δεκαετία του '70 και γύρισαν πίσω στη χώρα για να βοηθήσουν, ανακάλυψαν ότι είναι μάλλον πολύ πιο δύσκολα τα πράγματα απ' ότι φανταζόντουσαν. Όταν έχεις στη ζωή σου την ευκαιρία να γνωρίσεις μια άλλη κοινωνία όπως είναι η εγγλέζικη, η γαλλική ή ακόμα και η ιταλική που είναι πιο μεσογειακή και πιο κοντά σε εμάς, αυτά τα οποία ζεις τουλάχιστον στο δημόσιο τομέα, θα ήθελες να εφαρμοστούν και στη χώρα σου.

Δυστυχώς μετά το '21 δεν καταφέραμε εμείς, επειδή οι πατρόνοι μας ήταν οι Άγγλοι, Γάλλοι, Ρώσοι, και μετά τον παγκόσμιο πόλεμο και Αμερικάνοι, να οργανώσουμε μια υγιή δημόσια διοίκηση η οποία θα αποσκοπούσε στο να ζούμε εσύ κι εγώ καλύτερα. Παρατηρείς και στην Ιταλία, στην οποία είχαν και πάρα πολλές κυβερνήσεις μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, ότι η δημόσια διοίκησή τους δουλεύει, ζουν, παράγουν, κλπ. Εμείς είμαστε πάρα πολύ δύσκολοι και ιδεοληπτικός λαός. Δεν ξέρω αν φταίνε τα γονίδια μας, αλλά όλο "μπλα μπλα" και τίποτα άλλο. Προσπάθησα μαζί με κάποιους άλλους ανθρώπους να δώσουμε μια ώθηση στην παραγωγή για να αλλάξουμε λίγο τις δομές τις οποίες θα απολάμβαναν τουλάχιστον τα παιδιά μας. Πράγμα το οποίο, με λύπη μου σου λέω, δεν έγινε. Κατά τη γνώμη μου, φρόντισαν οι μεγάλες δυνάμεις, οι Αμερικάνοι, οι Εγγλέζοι, οι Ρώσοι κλπ. που μας απελευθέρωσαν το '21, να έχουν τα δικά τους κόμματα και τις δικές τους επιλογές μετά τον εμφύλιο για το πώς η Ελλάδα πρέπει να μην ανοιχτεί σε διάφορα επίπεδα ώστε να μπορούν να «την παίζουν». Μήπως λόγω των πετρελαίων της Ανατολικής Μεσογείου; Λόγω του Αιγαίου γενικότερα; Για να μπορούν να χειραγωγήσουν την Τουρκία; Το δόγμα «διαίρει και βασίλευε» είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο. Ακόμα και στα πανεπιστημιακά μας χρόνια το έχουμε ζήσει αυτό.

Παρόλη την προσπάθεια που έγινε λοιπόν από εμένα και κάποιους άλλους, παρατηρήσαμε ότι αυτοί οι οποίοι πρωταγωνίστησαν στον διδακτορικό αγώνα χωρίς καν να έχουν δουλέψει ποτέ στη ζωή τους, ανακηρύχθηκαν οι σωτήρες του τόπου με τα γνωστά αποτελέσματα που ζεις εσύ κι εγώ σήμερα. Με ένα άνοιγμα ενός μεγάλου τραπεζικού τομέα και με χρέωση της χώρας σε μεγάλο βαθμό που θα τα πληρώνουν τα παιδιά μας και τα παιδιά τους. Οπότε μάλλον απογοητευμένος είμαι από την προσπάθεια των ανθρώπων που αγωνίστηκαν τότε για το πολυτεχνείο, διότι οι λεγόμενοι "αγωνιστές" πολεμώντας μια δικτατορία ιδεοληπτικά, μετά έπιασαν τις θέσεις χωρίς όμως να προωθήσουν τη δημόσια διοίκηση και την ανάπτυξη της χώρας, αφήνοντας συν τοις άλλοις απ' έξω όλους όσους είχαν έρθει με μεταρρυθμιστικές και διαφορετικές ιδέες για να χτίσουν μία χώρα που θα είχε καλύτερη προοπτική με την ένταξή της στις «Ηνωμένες Πολιτείες» της Ευρώπης. Αυτό ήταν το δικό μου όνειρο βλέποντας πώς εξελίσσεται η Ολλανδία, η Γερμανία, η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ιταλία αλλά και η Ισπανία. Όταν ήμουν φοιτητής, η Ισπανία βρισκόταν σε κατώτερο κατά κεφαλήν εισόδημα απ' ότι βρίσκεται τώρα. Η Πορτογαλία επίσης, που ήταν πιο κάτω από εμάς, μας περνάει τώρα. Η Ιρλανδία, το ίδιο πράγμα. Εμείς, για κάποιο λόγο φαντάζομαι DNA-ικό ή καθαρά πολιτικό, γιατί δεν θέλουμε να δουλέψουμε ίσως, ή θέλουμε να ασχοληθούμε με τα κοινά προκειμένου το κράτος να είναι αυτοσκοπός. Όταν το παιδί μου πήγαινε στο πανεπιστήμιο, μου έλεγε «πατέρα το 90% των ανθρώπων εκεί θέλει να βρει μια θέση στο δημόσιο». Πώς θα υπάρξει πρόοδος αν ο καθένας αποζητά σχέση με τους πολιτικούς προκειμένου να διορίζονται σε διάφορες θεσούλες (για τις οποίες ούτε καν διαθέτουν τα τυπικά προσόντα) και να παίρνουν το μισθό τους εις βάρος εσού και εμού. Τότε δεν γίνεται ανάπτυξη, η χώρα απλά θα καταρρέει συνέχεια.

Τι γίνεται τώρα με τα μνημόνια και τα συναφή; Πιστεύω ότι τελικώς θα πουληθούν τα πάντα, θα εκσυγχρονιστούν και θα φτάσουμε σε ένα επίπεδο, π.χ. το 2030, αν όλα να γίνουν γερμανικά, να καταλήξουμε σαν μια Καλιφόρνια των «Ηνωμένων Πολιτειών» της Ευρώπης ή σαν ένα Μαϊάμι, με τουρισμό, κότερα, λεφτά, αλλά όμως όλοι μας γκαρσόνια και υπάλληλοι. Δεν θα ανήκουν σε εμάς. Δεν θα ανήκουν στο κράτος. Θα ανήκουν σε κάποιον άλλον που θα δίνει δουλειά σε εσένα και σε εμένα, θα πληρώνει τους φόρους τους και από εκεί και πέρα θα πληρώνει τις συντάξεις κι όλα αυτά τα πράγματα. Γι’ αυτό και γίνεται όλη αυτή η ιστορία τώρα: κατά πόσο ο αριστερός είναι καλύτερος από τον δεξιό και αντίστροφα. Για να φτάσουμε σε κάποιο επίπεδο ισορροπίας και να αντιμετωπίσουμε την Ευρώπη για τα παιδιά μας.  

Ιδανικά πώς θα ήθελες να είναι τα πράγματα στην Ελλάδα;

Θα ήθελα να ήταν μια χώρα όπως αυτή που έχω ζήσει στην Αγγλία, ή όπως είναι στην Γαλλία ή στη Γερμανία. Ένας λαός πολύ πιο προσγειωμένος στη δημόσια διοίκησή του και στον τρόπο με τον οποίον κυβερνάται. Όλα πρέπει να επιμερίζονται κι όχι να υπάρχει ένας πατρόνος. Βλέπεις ότι στην Αγγλία έχουν φέρει μετανάστες, Πακιστανούς, Ινδούς και τους έχουν κάνει bus drivers και ταξιτζήδες. Για παράδειγμα το Λονδίνο έχει γεμίσει ταξιτζήδες Κούρδους που έχουν μάθει τη γλώσσα γιατί δεν πάει ο Εγγλέζος να κάνει τη δουλειά αυτή. Αυτές οι κοινωνίες είναι όμως προχωρημένες και φροντίζουν και τους ανθρώπους της μεσαίας τάξης, η οποία έχει αναλάβει άλλα αξιώματα. Εμείς είμαστε πάρα πολύ πίσω και βλέπω τους πολιτικούς, τις πολιτικές τους και τη δημόσια διοίκηση να εναλλάσσονται. Δεν καταλαβαίνω γιατί ο κάθε ανίκανος υπουργός παίρνει 30 με 50 συμβούλους, νέα παιδιά που τελειώσαν το πανεπιστήμιο. Να του προσφέρουν τι; Νομίζω δεν έχουμε αυτό το μομέντουμ της αλλαγής γιατί είμαστε καπελωμένοι από τους άλλους. Τα παιδιά μας δεν αγωνίζονται να βρουν μια δουλειά για να δημιουργήσουν αλλά αγωνίζονται να βρουν μια δουλειά για να επιβιώσουν. Να μην επιβαρύνουν τη μάνα τους, τον πατέρα τους, τη γιαγιά τους, τον παππού τους. Η ανεργία στου νέους έχει φτάσει το 50% και συνεπώς δεν είμαι καθόλου ευχαριστημένος με την εξέλιξη αυτού του τόπου.

Πώς βλέπεις να περνάει ο κόσμος το Πάσχα φέτος; Θα μπορέσουν να το γιορτάσουν ως πρέπει;

Ο κόσμος δεν έχει χρήματα. Αυτού του είδους η κατάσταση δημιουργεί κατάθλιψη, δύσκολες οικογενειακές σχέσεις λόγω έλλειψης χρημάτων, κοινωνικές ανισότητες μεταξύ των ανθρώπων. Κάποιος θέλει να πάει για παράδειγμα στην Πάρο ενώ ο άλλος δεν μπορεί να ακολουθήσει. Τα παιδιά θέλουν να πάνε κάπου, ο γονιός είναι δυσαρεστημένος γιατί δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες του παιδιού, και γυρίζουμε πάλι στις δεκαετίες του 50 και του 60 μετά τον εμφύλιο πόλεμο που δεν είχαμε να φάμε και περιμέναμε ένα σχέδιο Μάρσαλ να μας σώσει.

Έχουν γίνει απαράδεκτα πράγματα κυρίως στην πολιτική τα τελευταία χρόνια. Και την πολιτική των έξω, αν θέλεις, που μας ανάγκασαν να φτάσουμε σε αυτό το επίπεδο. Διότι τη δεκαετία του 2000 έδιναν δάνεια για το οτιδήποτε, εορτοδάνειο, γενεθλιοδάνειο, δάνειο για γάμο, για διακοπές, για σπίτι εδώ, για σπίτι στην Αράχωβα και στη Σαντορίνη, ενώ η χώρα από την άλλη πλευρά δεν είχε να παράγει τίποτα. Ακόμα και τα κρεμμύδια τα φέρνουμε από την Κίνα και τα λεμόνια από τη Χιλή. Δεν είναι πολιτική αυτή. Η Κοινότητα δίνει χρήματα για θερμοκήπια, όπως δίνει π.χ. στην Κρήτη κλπ. Όταν όμως έχεις το καλύτερο λάδι και το δίνεις στον Ιταλό ο οποίος το εμφιαλώνει και το πουλάει 10 φορές περισσότερο αλλά εσένα δεν σε ενδιαφέρει γιατί θέλεις λεφτά για να πας να παίξεις στο καζίνο...όπως καταλαβαίνεις δεν θα πάει μπροστά αυτή η χώρα. Ένα άλλο παράδειγμα είναι οι Ισραηλίτες που επιδιώκουν να μπουν στο ΝΑΤΟ και επιπρόσθετα να κάνουν κοινές επιχειρήσεις με την Ελλάδα για να λένε στα προϊόντα τους πως είναι φτιαγμένα στην Ευρώπη ("made in EU"). Αυτό θα το διαπιστώσουμε τη δεκαετία του 2020 και του 2030 γιατί θα μπει το Ισραήλ για τα φυσικά αέρια, θα μπει μέσα στο ΝΑΤΟ και μετά μέσα στην Κοινότητα. Ολλανδοί και Ισραηλίτες θέλουν να συνεργαστούν με την Ελλάδα στον πρωτογενή τομέα με δάνεια, για να τροφοδοτούν τα σουπερμάρκετ και την αγορά τους με δικά μας αγροτικά προϊόντα. Τον ήλιο, τη θάλασσα και το νερό. Αλλά αυτό θέλει επένδυση και δουλειά. Νέοι άνθρωποι άνεργοι υπάρχουν, οπότε θα βρουν κάποιους να το κάνουν. Θέλω να πιστεύω ότι θα πάνε πρώτα εκεί τα συστήματα για κάποιο είδος παραγωγής. Γιατί το είχαμε ρίξει στην οικοδομή, φτιάξαμε τα σπίτια σε όλα τα νησιά και σε όλη την Ελλάδα, τσιμέντο μπετόν τούβλα και τώρα τα πουλάνε στους ξένους για ένα πινάκιο φακής. Δυστυχώς, αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, τα πάντα είναι χρεωμένα.