One Breath ή αλλιώς «μια αναπνοή είναι αρκετή»! | Μία συζήτηση με τη Μυρτώ Λεγάκη
2019-09-11
Η πρώτη μου γνωριμία με την Μυρτώ έγινε τον Δεκέμβρη του 2015, όταν είχα την τύχη να συμμετάσχω σε ένα εργαστήρι της πρακτικής "Open Floor" που διδάσκει. Η σύνδεσή μου μαζί της έμελλε να είναι καθοριστική μιας και τρία χρόνια αργότερα θα επέλεγα να παρακολουθήσω το πρόγραμμα MBSR ( Mindfulness-based stress reduction) που άλλαξε τη ματιά μου στη ζωή. Η Μυρτώ, είναι ένας αυθεντικός άνθρωπος που στάθηκε με ενθουσιασμό κι ευαισθησία σε κάθε μου βήμα καθοδηγώντας με σε νέα μονομάτια της ψυχής μου. Η συμβολή της στην κοινωνία μας είναι πολύτιμη. Γνωρίστε το έργο της και την ίδια:
Τι αναζητεί ο άνθρωπος κατά τη διάρκεια της υπαρξής του, για εσένα;
Πιστεύω ότι η αναζήτηση του νοήματος είναι για τον κάθε άνθρωπο ο σκοπός της ζωής και είναι κάτι πολύ προσωπικό. Σε αυτό που κάνω δεν υπάρχουν απόλυτες διδασκαλίες ούτε αδιαμφισβήτητες αλήθειες. Αντίθετα, καλούμαστε να ανακαλύψουμε την αλήθεια που υπάρχει μέσα μας μέσα από την πρακτική.
Εγώ μέσα από αυτή την πρακτική ανακάλυψα τι σημαίνει να είμαι ζωντανή, τι σημαίνει να είμαι σε αυτό το σώμα, τι σημαίνει να αναπνέω, τι σημαίνει να υπάρχω, να είμαι ένα μέρος του όλου που μας περικλείει. Και συνεχίζω κάθε στιγμή να ανακαλύπτω!
Το έχεις πει συχνά κατά τη διάρκεια της πρακτικής, ότι δεν υπάρχει σκοπός, ο στόχος δεν είναι να φτάσουμε κάπου.
Ακριβώς! The path is the goal. Το ίδιο το ταξίδι και οτιδήποτε θα ανακαλύψουμε στο δρόμο είναι η πρακτική μας. Καλλιεργούμε αυτό που λέμε στο mindfulness "beginner's mind", δηλαδή την πρόθεση να βλέπουμε τα πράγματα σαν να είναι η πρώτη φορά, να έχουμε ενδιαφέρον και περιέργεια να γνωρίσουμε κάθε τι που συναντάμε στη ζωή μας με τη φρεσκάδα και το ενδιαφέρον ενός μικρού παιδιού.
Τι σημαίνει λοιπόν mindfulness;
Μαθαίνουμε να επιστρέφουμε πάντα σε αυτό που υπάρχει εδώ τώρα, αυτή ακριβώς τη στιγμή. Να νιώθουμε την αναπνοή, το σώμα μας, να αντιλαμβανόμαστε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας, να έχουμε διαύγεια αλλά και κατανόηση, αντιμετωπίζοντας οτιδήποτε ανακαλύπτουμε χωρίς κριτική. Μαθαίνουμε να λειτουργούμε με μεγαλύτερη ψυχραιμία, αυτοκυριαρχία, ωριμότητα και καλοσύνη.
Καλλιεργούμε δεξιότητες που μας θωρακίζουν απέναντι στις αναπόφευκτες δυσκολίες που έχει η ζωή, άγχος, προβλήματα υγείας, δυσκολίες στις σχέσεις μας, οικονομικά βάρη κλπ. Είναι μια προσέγγιση που μας βοηθά να ζούμε τη ζωή μας καλύτερα και με περισσότερο νόημα. Συχνά ανακαλύπτουμε και μια αίσθηση ευγνωμοσύνης για το δώρο της ζωής, απολαμβάνοντας πράγματα που πριν θεωρούσαμε δεδομένα.
Για μένα προσωπικά, η αίσθηση της ευγνωμοσύνης είναι τεράστιο κομμάτι της εμπειρίας: είμαι ζωντανή, μπορώ και αναπνέω και κάνω αυτό που κάνω αυτή τη στιγμή, μοιράζομαι, νιώθω και βιώνω τη ζωή μου όπως είναι, είτε είναι εύκολη είτε είναι δύσκολη. Τα προβλήματα πάντα έρχονται, αλλά νιώθω ευγνωμοσύνη που μπορώ να ζω και να βιώνω ακόμα κι αυτά.
Αυτό είναι το δώρο της πρακτικής, χωρίς να σημαίνει όμως ότι δεν θα υπάρξουν φορές που θα αντιδράσω με έναν τρόπο που αργότερα θα συνειδητοποιήσω ότι θα μπορούσε να είναι διαφορετικός. Όμως μπορώ πλέον να έχω περισσότερη κατανόηση, αποδοχή και συμπόνοια προς τον εαυτό μου. Αυτό είναι ένα τεράστιο κομμάτι, διότι ήμουν ανέκαθεν πολύ αυστηρή και επικριτική με τον εαυτό μου. Πλέον, νιώθω μεγαλύτερη αποδοχή για το πώς είμαι, έστω κι αν κάποιες φορές τα κάνω θάλασσα (γέλια).
Πώς έχει επηρεάσει η πρακτική τη διατροφή σου;
Η στροφή προς αυτή την πρακτική ήρθε σε μια περίοδο που αντιμετώπιζα ένα θέμα υγείας με αποτέλεσμα να κάνω ριζικές αλλαγές στη διατροφή μου για να ενδυναμώσω τον οργανισμό μου. Μέχρι τότε δούλευα σε ξέφρενους ρυθμούς και δεν υπήρχε χρόνος - ή νόμιζα ότι δεν υπήρχε χρόνος - για να με φροντίσω. Δεν είχα μάθει να σέβομαι το σώμα μου και κατανάλωνα ό,τι έβρισκα μπροστά μου: ό,τι ήταν πιο εύκολο, πιο γρήγορο και είχε τις περισσότερες θερμίδες για να με κρατήσει – ήμουν η βασίλισσα του junk food! Αποκτώντας όμως περισσότερη επίγνωση μέσα από την πρακτική, άλλαξαν πάρα πολλά πράγματα. Άρχισα να παρατηρώ τί επίδραση έχει κάθε τροφή στο σώμα όπως και τη διάθεσή μου ώστε να τρέφομαι με βάση το ένστικτό μου, ακούγοντας τις ανάγκες του σώματός μου.
Εξάλλου μια βασική πρακτική mindfulness είναι το mindful eating, όπου εστιάζουμε συνειδητά σε όλες τις αισθήσεις μας την ώρα που τρώμε, παίρνοντας χρόνο να απολαύσουμε κάθε μπουκιά. Επίσης έχει αποδειχθεί ότι βοηθά και στη διαχείριση του βάρους και τη βελτίωση της υγείας διότι μας επιτρέπει να αναγνωρίζουμε τα σημάδια του κορεσμού στο σώμα μας και έτσι να τρώμε μόνο όσο χρειαζόμαστε απολαμβάνοντας περισσότερο.
Ποια είναι η αγαπημένη σου ώρα για διαλογισμό;
Συνήθως το πρωί. Υπάρχουν όμως και φορές που αλλάζει το πρόγραμμά μου κι έτσι έχω μάθει να προσαρμόζομαι και να βρίσκω χρόνο οποιαδήποτε ώρα της ημέρας.
Πώς προέκυψε η ονομασία "One Breath";
Όταν σκεφτόμουν τι κοινό έχουν οι πρακτικές που διδάσκουμε στο κέντρο μας - mindfulness & Open Floor - και τι ονομασία μπορώ να δώσω ώστε να εμπεριέχονται όλα, κατέληξα σε αυτό που για εμένα είναι το πιο σημαντικό και συνδέει τα πάντα, η αναπνοή.
Ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει για περίπου τρεις εβδομάδες χωρίς φαγητό, τρεις ημέρες χωρίς νερό και μόνο τρία λεπτά χωρίς οξυγόνο. Η αναπνοή είναι απαραίτητη όχι μόνο γιατί μας κρατά στη ζωή αλλά και γιατί συνδέεται άμεσα με τη συναισθηματική μας κατάσταση. Όταν βιώνουμε στρες, η αναπνοή μας επηρεάζεται, συνήθως γίνεται πιο ρηχή και κοφτή. Αντίθετα όταν είμαστε σε ηρεμία, η αναπνοή μαλακώνει, μακραίνει. Και οι έρευνες έχουν αποδείξει ότι αποκτώντας περισσότερη επίγνωση της αναπνοής μας μέσα από τις πρακτικές που διδάσκουμε, μπορούμε να επηρεάσουμε άμεσα την κατάσταση του νευρικού μας συστήματος ώστε διατηρούμε την ηρεμία μας και να ανακάμπτουμε μετά από δυσκολίες.
Εξάλλου η λέξη ψυχή προέρχεται από το ρήμα ψύχω, που σημαίνει πνέω, φυσώ. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι στην αρχαία Ελλάδα η λέξη ψυχή σήμαινε αρχικά ανάσα, πνοή. Είναι τόσο σημαντική όσο η ίδια μας η ύπαρξη.
Μίλησέ μας και για την πρακτική “Open Floor”.
Είναι μια πρακτική που καλλιεργεί επίγνωση μέσα από την κίνηση του σώματος. Κινούμαστε ελεύθερα, χωρίς βήματα, χωρίς κανόνες και καλούμαστε να φέρουμε την προσοχή μας προς τα μέσα, να αφήσουμε στο σώμα μας να κινηθεί με ό,τι υπάρχει εκείνη τη στιγμή. Είναι μια πρακτική που γίνεται με τη συνοδεία μουσικής και υποστηρικτικής καθοδήγησης εξερευνώντας διάφορες θεματικές. Είναι πραγματικά μια υπέροχη πρακτική που μπορεί να φέρει πολύ γρήγορες αλλαγές μέσα μας διότι συνδυάζει αυτή την αυθόρμητη κίνηση, με την επίγνωση και την ενσωμάτωση των εμπειριών μας. Μαθαίνουμε να κατοικούμε μέσα στο σώμα μας.
Σε ποια ηλικία μπορεί κάποιος να ξεκινήσει το πρόγραμμα MBSR; Έχεις ομάδες με παιδιά;
Το πρόγραμμα Μείωσης Άγχους με βάση το Mindfulness απευθύνεται σε ενήλικες. Κάνουμε όμως και ένα πρόγραμμα Mindfulness για παιδιά από 5 χρονών που μπορεί να διδαχθεί και σε σχολεία κατά τη διάρκεια της διδακτικής ώρας και το οποίο παρουσίασα στο 10ο Πανελλήνιο Παιδοψυχιατρικό Συνέδριο σε συνεργασία με τον Δρ. Πέτρο Πολυχρόνη, Παιδοψυχίατρο και Διευθυντή του Αθηναϊκού Κέντρου Μελέτης του Ανθρώπου (ΑΚΜΑ). Κάνουμε επίσης ομάδες εκτός σχολείων αλλά και ατομικά μαθήματα.
Απευθύνεται το mindfulness και στην τρίτη ηλικία;
Φυσικά, δεν υπάρχει κανένας περιορισμός. Αντιθέτως, υπάρχουν πολλά οφέλη και για τους ανθρώπους που βρίσκονται σε μεγάλη ηλικία. Εξάλλου, το πρόγραμμα MBSR ξεκίνησε να εφαρμόζεται σε ανθρώπους με χρόνιο πόνο στο νοσοκομείο του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης στην Αμερική. Πλέον εφαρμόζεται ευρέως στον τομέα της υγείας και ενδείκνυται για ανθρώπους που αντιμετωπίζουν διάφορες παθήσεις όπως καρκίνος, μυοσκελετικά προβλήματα, καρδιακές παθήσεις, διαβήτη, αυτοάνοσα κ.α. Το πρόγραμμα γίνεται πάντα με πάρα πολύ μεγάλη ανεκτικότητα και σεβασμό. Δεν αποκλείει κανέναν, είναι όλοι ευπρόσδεκτοι. Εξάλλου όλοι αντιμετωπίζουμε δυσκολίες κι ο καθένας μας θα φέρει τον δικό του εσωτερικό πλούτο στην ομάδα, ανεξάρτητα από την ηλικία.
Ποια τα συναισθήματά σου μετά από την επαφή που έχεις με τους συμμετέχοντες;
Είναι πολύ έντονο το αίσθημα της ευγνωμοσύνης - αισθάνομαι πολύ τυχερή που μπορώ και κάνω αυτό που κάνω και κάθε φορά βγαίνω πιο γεμάτη. Εξάλλου, το να βρίσκεσαι σε αυτό τον ρόλο, να καθοδηγείς και να δημιουργείς προϋποθέσεις γι’ αυτή την ομαδική διεργασία είναι από μόνο του μια πρακτική. Εξασκούμαι στο να είμαι παρούσα για την ομάδα σαν σύνολο, αλλά και για τον κάθε ένα συμμετέχοντα ξεχωριστά. Να είμαι παρούσα στη δική μου πρακτική - γιατί εξασκούμαι κι εγώ την ώρα που καθοδηγώ - και ταυτόχρονα στην πρακτική όλων εκείνη τη στιγμή. Να είμαι παρούσα με συμπόνια, κατανόηση και ανοιχτότητα σε οτιδήποτε μοιράζεται ο καθένας, για να μπορέσω να βοηθήσω με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Ποια είναι τα οφέλη του Mindfulness;
Είναι πάρα πολλά, σε σωματικό, νοητικό και συναισθηματικό επίπεδο - αν ξεκινούσα να τα απαριθμώ ένα ένα θα έπαιρνε αρκετή ώρα! Συνοπτικά, έχει αποδειχθεί μέσα από 5.000 δημοσιευμένες επιστημονικές έρευνες ότι ελαττώνει το άγχος και βελτιώνει την ικανότητα διαχείρισης του στρες, ενισχύει την ικανότητα διαχείρισης δύσκολων συναισθημάτων και καταστάσεων, αυξάνει την αίσθηση ευεξίας και τονώνει το ανοσοποιητικό, μειώνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης, βελτιώνει τον ύπνο, καλλιεργεί την ενσυναίσθηση, βελτιώνει την ικανότητα διαχείρισης πόνου, τονώνει τη μνήμη, αυξάνει την ικανότητα εστίασης και τη δημιουργικότητα, βελτιώνει τις κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες, ενθαρρύνει τη δημιουργικότητα, συνεισφέρει σε πιο ουσιαστικές σχέσεις και πιο χαρούμενη ζωή. Βοηθά σε πληθώρα ιατρικών παθήσεων, ψυχολογικών διαταραχών αλλά και στην πρόληψη της υγείας και την καλλιέργεια ευεξίας.
Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες μελετούν πολύ και τη «νευροπλαστικότητα», την ικανότητα δηλαδή του εγκεφάλου να αλλάζει και να αναπλάθεται συνεχώς. Νευροεπιστημονικές έρευνες μας έχουν δείξει ότι όσο εξασκούμαστε στο mindfulness, αλλάζει η πυκνότητα και η δραστηριότητα της φαιάς ουσίας σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου (όπως την αμυγδαλή, τον ιππόκαμπο και τον προμετωπιαίο φλοιό), με τέτοιο τρόπο που μας βοηθά να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες της ζωής με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.
Άρα υπάρχει σύνδεση μεταξύ Σώματος, Συναισθήματος και Σκέψης;
Φυσικά, ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος με αυτά τα τρία κομμάτια σε συνεχή αλληλεπίδραση, είτε το αντιλαβανόμαστε είτε όχι. Εισπράττουμε τα ερεθίσματα από τον εξωτερικό κόσμο μέσα από τις αισθήσεις μας (όραση, όσφρηση, γεύση, ακοή, αφή) και από εκεί μπορεί να δημιουργηθεί μια σκέψη ή ένα συναίσθημα. Και αντίστροφα, μια σκέψη μπορεί να δημιουργήσει άμεση αίσθηση στο σώμα και να επηρεάσει τη συναισθηματική μας κατάσταση. Πόσες φορές άλλο λέμε, άλλο αισθανόμαστε, άλλο σκεφτόμαστε και άλλο κάνουμε τελικά;
Και εγώ το ξέρω πολύ καλά! Δουλεύοντας για πολλά χρόνια σε πολύ απαιτητικά εταιρικά πλαίσια με τρομερό άγχος, άκουγα μόνο το νου που έλεγε «προχώρα, πιο γρήγορα, πιο πολύ, πρέπει να προλάβεις, μα έχεις τόσα πολλά θα έπρεπε να είσαι ευτυχισμένη…». Δεν άκουγα το σώμα ούτε τα συναισθήματά μου που πάλευαν και δυσφορούσαν, με αποτέλεσμα να υποφέρω πολύ μέχρι να καταλάβω ότι κάτι έπρεπε να αλλάξει και να βρω βοήθεια μέσα από την πρακτική. Είναι πολύ σημαντικό, λοιπόν, να υπάρχει αυτή η επικοινωνία, και μέσα από την πρακτική mindfulness την καλλιεργούμε πάρα πολύ έμπρακτα.
Ποιες πρακτικές συμβουλές θα μπορούσες να δώσεις σε κάποιον που ισχυρίζεται ότι δεν έχει χρόνο να κάνει χώρο στη ζωή του για μια τέτοια πρακτική;
Είναι πολύ ενδιαφέρον να κάνει κανείς μια άσκηση: για μία εβδομάδα να καταγράψει πώς ακριβώς ξοδεύει το χρόνο μέσα στην ημέρα του (δουλειά, διασκέδαση, social media, τηλεόραση, ύπνος κλπ) και να παρατηρήσει ποιες από τις δραστηριότητες είναι ευεργετικές και ποιες όχι. Άρα το πρώτο πράγμα είναι η επίγνωση – αν δεν ξέρουμε πώς ξοδεύουμε το χρόνο μας, απλά θα αισθανόμαστε συνεχώς ότι δεν προλαβαίνουμε και από κει και πέρα είναι θέμα επιλογής.
Το δεύτερο είναι η πρόθεση - κατά πόσο θέλουμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας. Το τρίτο είναι η δέσμευση. Με τον ίδιο τρόπο που αφιερώνουμε χρόνο για όλα αυτά που θεωρούνται απαραίτητα για την επιβίωσή μας, θα πρέπει να αφιερώνουμε χρόνο για την συναισθηματική και ψυχική μας υγεία, όπως και για την υγεία όλου του συστήματός μας. Κάνοντας πρακτική για 20 λεπτά την ημέρα, αφιερώνουμε το 2% του χρόνου μας για να βελτιώσουμε το υπόλοιπο 98%. Νομίζω είναι καλή επένδυση του χρόνου μας!
Τι είναι αυτό που ακούς συχνά από αυτούς που έρχονται να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα;
Υπάρχει πάρα πολύ άγχος. Πολλοί μου λένε ότι ζορίζονται για πολλά χρόνια κι αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, κάτι που σίγουρα δυσχέρανε η οικονομική κρίση. Ακούω για παράδειγμα συχνά «ζω με ένα συνεχές άγχος, δεν μπορώ να χαλαρώσω», «φροντίζω όλους τους άλλους και δεν φροντίζω τον εαυτό μου», «δε νιώθω ο εαυτός μου», «ζω με το φόβο της επόμενης κρίσης πανικού», «δεν προλαβαίνω να κάνω όλα αυτά που πρέπει να κάνω και δεν χαίρομαι τίποτα», «αισθάνομαι ότι τίποτα δεν έχει νόημα». Πολλοί άνθρωποι έρχονται με συγκεκριμένα προβλήματα υγείας ή με ψυχoλογικές διαταραχές, συστημένοι από θεράποντες ιατρούς ή ψυχοθεραπευτές και άλλοι λειτουργούν προληπτικά, αναζητώντας τρόπους να βοηθηθούν πριν φτάσουν στο απροχώρητο.
Γνωρίζω ότι παρουσιάζεις το πρόγραμμα και σε εταιρίες. Πόσο έχει βοηθήσει αυτό τους εργαζόμενους;
Δουλεύω με πολλές εταιρίες, μικρές και μεγάλες, σε διάφορους κλάδους, από τράπεζες σε φαρμακευτικές και εταιρίες τεχνολογίας κάνοντας σεμινάρια, παρουσιάσεις για εταιρικά συνέδρια ή εβδομαδιαία προγράμματα εμβάθυνσης που βασίζονται στο MBSR. Είναι εμφανής και στην Ελλάδα πλέον η στροφή των επιχειρήσεων στην παροχή εκπαιδεύσεων ολιστικής προσέγγισης και η εστίαση στην ευεξία και την υγεία των εργαζομένων, ακολουθώντας τις τάσεις του εξωτερικού. Στις ΗΠΑ 22% των εταιριών εφάρμοσαν προγράμματα mindfulness το 2016 και αυτό το ποσοστό αυξήθηκε σε 44% το 2017. Συνεπώς, βλέπω ότι έχει πολύ θετικά αποτελέσματα στους συμμετέχοντες διότι μαθαίνουν τρόπους να αντιμετωπίζουν το στρες, να φροντίζουν τον εαυτό τους, να γίνονται πιο αποτελεσματικοί στη δουλειά και να επικοινωνούν καλύτερα.
Μίλησες για παύση. Πόσο σημασία έχει η παύση και η σιωπή στη ζωή μας;
Είμαστε συνηθισμένοι να τρέχουμε, ζούμε με συνεχείς περισπασμούς, με ατελείωτες λίστες από πράγματα που πρέπει να κάνουμε και να διεκπεραιώσουμε. Βομβαρδιζόμαστε από πληροφορίες και ερεθίσματα - τηλέφωνα, τηλεόραση, συζητήσεις στους πολυσύχναστους χώρους της πόλης μας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να διεγείρεται συνεχώς η αμυγδαλή στον εγκέφαλό μας, που επεξεργάζεται κάθε ερέθισμα ώστε να εξασφαλίσει την επιβίωσή μας. Έτσι, όταν βρισκόμαστε συνεχώς σε θορυβώδη περιβάλλοντα, το νευρικό μας σύστημα βρίσκεται σε μια διαρκή εγρήγορση και βιώνουμε στρες έστω και αν δεν το αντιλαμβανόμαστε.
Κάνοντας μικρές παύσεις στην καθημερινότητά μας ησυχάζοντας για λίγο συνειδητά, ηρεμούμε το νευρικό σύστημα. Πολλές έρευνες εξάλλου έχουν αποδείξει την ευεργετική επίδραση της ησυχίας για την υγεία του σώματος αλλά και του νού. Επίσης στην ησυχία συνδεόμαστε με αυτό που υπάρχει μέσα μας αντί να το προσπερνάμε, να το συγκαλύπτουμε, να το ξεχνάμε ή να το “γεμίζουμε” με κάτι άλλο επιφανειακό που συνήθως μας δημιουργεί μεγαλύτερη επιβάρυνση. Συνεπώς αυτή η παύση είναι πάρα πολύ ουσιαστική, αυτή είναι που φέρνει την επίγνωση, την ηρεμία και την αλλαγή.
Ποια άλλα όνειρα έχεις σχετικά με αυτή την πρακτική;
Με ενδιαφέρει να έρθει αυτή η πρακτική πιο κοντά στον τομέα της υγείας στην Ελλάδα και να βοηθήσει ανθρώπους που πραγματικά το έχουν ανάγκη. Είναι ένα πολύ σπουδαίο κομμάτι και ήδη έχουμε επαφές με την Εταιρία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος, με φαρμακευτικές εταιρίες και νοσοκομειακά ιδρύματα προς αυτή την κατεύθυνση και ευχόμαστε σύντομα να παρέχεται το πρόγραμμα και σε νοσοκομεία, όπως γίνεται στο εξωτερικό. Ενδεικτικά αναφέρω ότι τα μεγαλύτερα ογκολογικά νοσοκομεία στον κόσμο προσφέρουν το πρόγραμμα MBSR για καρκινοπαθείς και ασθενείς γενικότερα (John Hopkins General Hospital, Mayo Clinic, Memorial Sloan Kettering Hospital, Mass General Hospital κ.ά.) με τα έξοδα συχνά να καλύπτονται από τη δημόσια ή την ιδιωτική ασφάλιση.
Επίσης, με ενδιαφέρει να παρέχονται κάποια μαθήματά μας online, κάτι που έχει έρθει σαν αίτημα από τον κόσμο, για ανθρώπους που ζουν εκτός Αθηνών ή στο εξωτερικό και θέλουν να εξασκούνται στα ελληνικά. Ετοιμάζεται λοιπόν ένα πρόγραμμα που θα είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο, ώστε να μπορεί κάποιος να εξασκείται με ηχογραφημένες ασκήσεις από απόσταση.
Τέλος, ετοιμάζουμε διάφορα retreats κάθε χρόνο και κάθε μήνα κάνουμε μια δωρεάν ανοιχτή συνάντηση για όλη την κοινότητά μας που το ονομάζουμε One Breath One Community και γίνεται για όσους δεν μπορούν να έρθουν στα μαθήματά μας για οποιοδήποτε λόγο, για ανθρώπους που θέλουν να γνωρίσουν τι κάνουμε, αλλά και για αυτούς που έχουν ήδη κάνει τα προγράμματά μας θέλουν μια ευκαιρία να επανασυνδεθούν με την πρακτική.
Ποιο μήνυμα θα ήθελες να αφήσεις στους αναγνώστες του déBóp;
Κάτι που έχει πει η Jane Goodall έχει για μένα μεγάλη σημασία: "What you do makes a difference in this world and you have to decide what kind of difference you want to make". Κάθε επιλογή στη ζωή μας, όσο μικρή και αν είναι, έχει σημασία. Από το πώς συμμετέχουμε και συνεισφέρουμε στην κοινότητά μας, την οικογένειά μας, τις ομάδες στις οποίες κινούμαστε και ζούμε, πώς μεγαλώνουμε τα παιδιά μας, πώς φροντίζουμε τον εαυτό μας, μέχρι το τι επιλέγουμε να ψωνίσουμε και από πού, τι “πληροφορίες” καταναλώνουμε - τι διαβάζουμε και τι ακούμε - πώς παίρνουμε θέση για θέματα που είναι σημαντικά για τον κόσμο μας, πώς συνυπάρχουμε με τη φύση. Ό,τι κάνουμε έχει σημασία και ο καθένας μας έχει την δική του ευθύνη για το τι θέλει να αφήσει και πώς θέλει να προσφέρει σε αυτό τον κόσμο που μοιραζόμαστε όλοι.
Μια μοναδική εμπειρία που έζησα μέσα από το πρόγραμμα 8 εβδομάδων του MBSR μαζί με μια ξεχωριστή ομάδα και την Μυρτώ! Κατά τη διάρκεια αυτών των 8 εβδομάδων του προγράμματος MBSR, αισθάνθηκα περισσότερη χαρά και σίγουρα ήμουν πιο επικεντρωμένη. Έμαθα να είμαι πιο συμπονετική με τον εαυτό μου και η επικοινωνία με τους γύρω μου έγινε πιο ουσιαστική. Το πιο εκπληκτικό μέρος για μένα είναι ότι ξυπνάω το πρωί με μια απροσδόκητη χαρά εστιάζοντας περισσότερο στο παρόν. Περίμενα την ημέρα της συνάντησης με ενθουσιασμό κι ανυπομονησία κι έφευγα από εκεί με την καρδιά ελαφρύτερη, το μυαλό πιο ανοιχτό και την ψυχή γαλήνια. Μέσα από την καθημερινή πρακτική του διαλογισμού έμαθα να ακούω και να σέβομαι τις ανάγκες μου, και μέσα από τη σιωπή να ακούω την εσωτερική φωνή μου, όπως και κατανόησα πλήρως την έννοια του "τώρα". Εύχομαι αυτό το πρόγραμμα να βοηθήσει ακόμα περισσότερους συνανθρώπους μας και μαζί να δημιουργήσουμε μια πιο αρμονική, ισορροπημένη, χαρούμενη και αλληλέγγυα κοινωνία!
Είμαι τόσο ευγνώμων γι' αυτό το πρόγραμμα και για την αγαπημένη μου δασκάλα Μυρτώ Λεγάκη.
Ευγνώμων είμαι και για όλα τα παιδιά της ομάδας που μοιράστηκαν μια αναπνοή μαζί μου. Ευχαριστώ Ανδρομάχη, Νικολέτα, Πάνο, Δήμητρα, Αγγελική και Τάνια!
Κείμενο - Φωτογραφίες: Μαρία Μιχαλινού
