«Σιωπή, ο βασιλιάς ακούει» | Σκην.: Θοδωρής Αμπαζής |ΕΛΣ
Το σπινθηροβόλο «μικρό μιούζικαλ» Σιωπή, ο βασιλιάς ακούει των Νίκου Κυπουργού και Θωμά Μοσχόπουλου, ένα από τα δημοφιλέστερα έργα του σύγχρονου ελληνικού μουσικού θεάτρου, καταφθάνει στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για να γοητεύσει το κοινό με το χιούμορ, την ποιητική του φλέβα και την ανατρεπτική του διάθεση. Το Σιωπή, ο βασιλιάς ακούει αποτελεί μια ιδεώδη εισαγωγή στον υπέροχο κόσμο της μουσικής για παιδιά κάθε ηλικίας και θα παρουσιαστεί στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος από τις 19 Δεκεμβρίου 2021 και για 15 μοναδικές παραστάσεις, ενώ στη συνέχεια θα περιοδεύσει σε έξι πόλεις της Ελλάδας.
Το έργο παρουσιάζεται σε νέα, ευρηματική σκηνοθεσία του Θοδωρή Αμπαζή, γνωστού για μια σειρά από σκηνοθετικές προτάσεις που συγχωνεύουν αξεδιάλυτα το μουσικό με το θεατρικό στοιχείο, και στελεχώνεται με μια εξαιρετική διανομή λαμπερών λυρικών ερμηνευτών με τη συμμετοχή πενταμελούς μουσικού συνόλου. Η θεματολογία, οι διασκεδαστικές ερμηνείες και η εξαιρετικά άμεση μουσική γραφή κάνουν τις βασικές έννοιες της μουσικής να μεταδίδονται απευθείας ακόμη και στο αμύητο κοινό, σαν παιχνίδι.
Μια φορά κι έναν καιρό…
Ο βασιλιάς της μουσικής δεν είναι ποτέ ευχαριστημένος, όποιο μουσικό κομμάτι κι αν του παρουσιάζει ο μουσικός της αυλής του. Τον μουσικό από την απελπισία του έρχεται να βγάλει η Μούσα, που βρίσκει με τη σειρά της μια ευκαιρία να «ξαναμπεί στη δουλειά» από την οποία είχε αποκοπεί μετά τις ένδοξες εποχές του Σούμπερτ, του Μότσαρτ και του Μπαχ. Η μούσα επιστρατεύει τις επτά νότες ως συμμάχους και εμπνέει στον μουσικό ένα υπέροχο έργο. Ούτε κι αυτό, όμως, αφήνει ικανοποιημένο τον βασιλιά! Είναι καιρός, λοιπόν, τη λύση να δώσει (όπως πάντα!) η φαντασία… Η Μούσα σκέφτεται κάτι καινούριο: Εμφανίζεται στον βασιλιά μεταμφιεσμένη σε διάσημο μουσικό από το εξωτερικό, του οποίου τη μουσική, τάχα, μπορούν να την ακούσουν μόνο όσοι έχουν πραγματικό γούστο και μουσικές γνώσεις. Και, φυσικά, ούτε ο βασιλιάς ούτε η αυλή του τολμούν να παραδεχθούν ότι το «αριστούργημα» που τους παρουσιάζει η Μούσα δεν είναι στην πραγματικότητα παρά…
Εμπνευσμένο από το παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν Τα καινούρια ρούχα του βασιλιά αλλά και αφιερωμένο, απροσδόκητα, στη μνήμη του Αμερικανού πρωτοπόρου Τζων Κέιτζ, το «Σιωπή, ο βασιλιάς ακούει» γράφτηκε το 1993 και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το 1994. Ακροβατώντας δεξιοτεχνικά ανάμεσα στη λυρική παράδοση και τον παιγνιώδη μεταμοντερνισμό, το έργο αποτελεί, ταυτόχρονα, μια ιδανική εισαγωγή τόσο των μικρών όσο και των μεγάλων θεατών στις έννοιες, τις τεχνικές και τα εργαλεία της μουσικής γραφής καθώς και μια επίθεση, ξεκαρδιστική και ανελέητη, στους κάθε λογής σνομπισμούς και υποκρισίες που λυμαίνονται και απονεκρώνουν τόσο τον χώρο της μουσικής δημιουργίας όσο και εκείνον της πρόσληψης. Τη μουσική του έργου υπογράφει ο διακεκριμένος συνθέτης Νίκος Κυπουργός. «Το 1993 το νεοσύστατο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών παραγγέλνει στον Γιώργο Κουρουπό και σ’ εμένα να γράψουμε από ένα μικρό μιούζικαλ. Η ιδέα είναι του Θόδωρου Αντωνίου. Θα τα διευθύνει ο ίδιος με την ορχήστρα ALEA III της Βοστόνης. Καθώς όμως ο Αντωνίου είναι στην Αμερική και κανείς από το Μέγαρο δεν με ενημερώνει, μαθαίνω ότι πρόκειται να γράψω το έργο από τις εφημερίδες. Πρώτη αντίδραση: Άγχος, πώς θα προλάβω; Μπορώ να το αποφύγω λέγοντας: “Δεν προλαβαίνω, ας με ειδοποιούσατε εγκαίρως, πώς θεωρήσατε αυτονόητο ότι θα δεχθώ;”. (Έτσι αντέδρασαν δύο από τους τέσσερις παραγγελιοδόχους.) Δεύτερη αντίδραση: Να μια ιδανική ευκαιρία να στρωθώ στη δουλειά, για ένα είδος μάλιστα με το οποίο ονειρευόμουν πάντα να ασχοληθώ! Τρίτη αντίδραση: Μήπως μπορώ να συνδυάσω τα δύο πρώτα με μια σάτιρα της λεγόμενης “σοβαρής” μουσικής, της σοβαροφάνειας της σύγχρονης μουσικής, του ίδιου του Μεγάρου εντέλει, με αναφορές στα θέματα της παραγγελίας και της έμπνευσης, και με μπόλικο αυτοσαρκαστικό χρώμα; Τέταρτη αντίδραση: Επιστρέφω στη δεύτερη αντίδραση. Παίρνω χαρτί και μολύβι (δεν έχω ακόμα υπολογιστή). Το κοινό και ο τύπος υποδέχτηκαν τα δύο νέα έργα, την Κοκκινοσκουφίτσα του Κουρουπού και το δικό μου, με πολύ θερμά λόγια. Οι δε ιθύνοντες αντέδρασαν με ενθουσιασμό και υποσχέσεις για επανάληψη της επιτυχημένης βραδιάς, που “ελάχιστοι πρόλαβαν να δουν”. Τα έργα δεν ξαναπαίχτηκαν, όμως. Ευτυχώς, ο Αντωνίου τα ηχογράφησε στο στούντιο με την ορχήστρα του και εκδόθηκαν λίγο αργότερα σε δίσκο, ο οποίος όμως πέρασε σχεδόν απαρατήρητος. Η αναβίωση του Σιωπή, ο βασιλιάς ακούει οφείλεται στον Χαράλαμπο Γωγιό, που άκουσε τον δίσκο μετά από 25 χρόνια, το μετέγραψε για πέντε όργανα και το παρουσίασε στο BIOS με την ομάδα “Οι όπερες των ζητιάνων”. Θέλω να επισημάνω ότι το Σιωπή, ο βασιλιάς ακούει δεν είναι ένα έργο που γράφτηκε για παιδιά. Μόνο αφού ολοκληρώθηκε κάποιοι είδαν σε αυτό ότι έχει επιπλέον έναν εκπαιδευτικό χαρακτήρα, που το κάνει κατάλληλο και για παιδιά. Φάνηκε, λοιπόν, με έναν τρόπο, αυτό που πάντοτε πίστευα: ότι, δηλαδή, ανάμεσα στα έργα για μεγάλους και στα έργα για παιδιά, τα όρια δεν είναι πάντοτε σαφή και ευδιάκριτα», σημειώνει ο Νίκος Κυπουργός.
Συντελεστές
Λιμπρέτο: Θωμάς Μοσχόπουλος (με τη συνεργασία του Νίκου Κυπουργού)
Μεταγραφή για μικρό σύνολο: Χαράλαμπος Γωγιός
Σκηνοθεσία: Θοδωρής Αμπαζής
Σκηνικό – Κοστούμια: Κέννυ ΜακΛέλλαν
Σχεδιασμός φωτισμών: Νίκος Σωτηρόπουλος
Συνεργάτιδα σκηνοθέτρια: Ελεάνα Τσίχλη
Ερμηνεύουν: Χάρης Ανδριανός / Παύλος Πανταζόπουλος (Βασιλιάς), Βάσια Ζαχαροπούλου (Μούσα), Δημήτρης Ναλμπάντης (Μουσικός)
Συμμετέχει πενταμελές μουσικό σύνολο
Πρόγραμμα περιοδείας
Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης – 7, 8, 9 Ιανουαρίου 2022
Θεσσαλικό Θέατρο, Θέατρο «Κώστας Τσιάνος», Λάρισα – 11 Ιανουαρίου 2022*
Θέατρο «Αντιγόνη Βαλάκου», Καβάλα – 13 Ιανουαρίου 2022*
Χώρος Τεχνών Δήμου Βέροιας – 15 Ιανουαρίου 2022*
Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ιωαννιτών, Ιωάννινα – 17 Ιανουαρίου 2022*
Δημοτικό Θέατρο Απόλλων, Πάτρα – 19 Ιανουαρίου 2022*
* Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.
** Σημειώνεται ότι οι αίθουσες της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ λειτουργούν, βάσει του ΦΕΚ 4919/Β΄/24.10.2021, ως αμιγείς χώροι για εμβολιασμένους και νοσήσαντες, στο 100% της χωρητικότητάς τους (οι θεατές οφείλουν να επιδεικνύουν έγκυρο σχετικό πιστοποιητικό). Τα παιδιά έως 11 ετών θα προσκομίζουν δήλωση self-test τελευταίου 24ώρου. Τα παιδιά από 12 έως και 17 ετών μπορούν να προσκομίζουν είτε πιστοποιητικό εμβολιασμού ή νόσησης είτε βεβαίωση διαγνωστικού ελέγχου PCR ή rapid test.
