Ελένη Δαμοπούλου | Λέξεις σε μετάβαση: Το πέρασμα στη σκέψη
Η έκθεση "Λέξεις σε μετάβαση: Το πέρασμα της σκέψης" εστιάζει στη ρευστότητα του νοήματος των λέξεων καθώς μετασχηματίζονται από γραπτό κείμενο σε εικαστική φόρμα. Ο κατακερματισμένος χαρακτήρας του κειμένου στα έργα ενισχύει τιν ιδέα ότι η διαδικασία της μετάβασης επιτρέπει νέες ερμηνείες και εμπειρίες μέσω νέων διαδρομών σκέψης.
Το έργο της Ελένης Δαμοπούλου περιστρέφεται γύρω από τις λέξεις ως κεντρικό μέσο καλλιτεχνικής έκφρασης. Κείμενα, ποιήματα και αποσπάσματα γλώσσας μετασχηματίζονται σε οπτικές συνθέσεις που φέρουν τον δικό τους ρυθμό, υφή και «ήχο». Αυτό που αρχίζει ως γραπτή γλώσσα, εξελίσσεται σταδιακά σε υλική παρουσία πάνω στο χαρτί, όπου το μαύρο ή πολύχρωμο μελάνι καθίσταται ο φορέας μέσω του οποίου το νόημα υπερβαίνει τη λεκτική του προέλευση και μεταμορφώνεται σε κάτι πιο σωματικό, αφηρημένο και ποιητικό.
Κάποια έργα περιέχουν αισθητικές αναφορές που παραπέμπουν σε χαρακτικά τυπώματα με έμφαση στο σχέδιο, σε μια προσπάθεια ανακάλυψης μιας φόρμας που με εξπρεσιονιστική προσέγγιση, μέσα από μια διαδικασία ανάσυρσης συνειρμών, αποτυπώνει την προσωπική συνειδητή και ασυνείδητη νοηματική φόρτιση και το συναισθηματικό περιεχόμενο που φέρει κάθε λέξη.
Άλλες φορές, αυτή η συνειρμική διαδικασία προσέγγισης εξελίσσεται μέσω της διαστρωμάτωσης, όπου η διαφάνεια του μελανιού διατηρεί το ίχνος μιας λέξης που αποτελεί το έναυσμα για τη δημιουργία μιας άλλης, με τα επάλληλα στρώματα να προσδίδουν νέα υφή, σχήμα και χρώμα. Η φθορά από την αφαίρεση και το ίχνος του σκισίματος στο χαρτί συνδέει ετερόκλητα στοιχεία σε μια συνθετική αρμονία που παραπέμπει στους τοίχους της πόλης, όπου το πριν και το μετά συνυπάρχουν, συγκεράζοντας ιδέες που δημιουργήθηκαν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και άφησαν το αποτύπωμά τους στην εικόνα.
Μέσα από συνεχόμενη έρευνα και πειραματισμό, οι λέξεις στα έργα της αποκτούν μια διακριτή γλώσσα και μορφή. Τα κείμενα που δημιουργεί δεν αποσκοπούν απλώς στην επικοινωνία. Είναι εμποτισμένο με μια υλικότητα που αποκαλύπτει την ένταση μεταξύ του νοήματος και της αφαίρεσης. Τα έργα της παραμένουν ανοικτά, αφήνοντας χώρο για ερμηνείες και στοχασμούς.
Το έργο της Δαμοπούλου συνδέεται βαθιά με τις καθημερινές της εμπειρίες. Σε μια διαρκή προσπάθεια να επεξεργαστεί και να αφομοιώσει τον τεράστιο όγκο πληροφοριών, ήχων και εικόνων από παράλογους πολέμους, μετανάστευση, φτώχεια, ανεργία, περιβαλλοντική καταστροφή, κοινωνική και πολιτική υποβάθμιση, ζωγραφίζει κείμενα σαν εικόνες που αντανακλούν ιδέες και συνειρμούς σε ένα νοητικό τοπίο, που αντικατοπτρίζει τη ματαιότητα μιας κοινωνίας ακόμα ανίκανης να διαχειριστεί τη βία, την ανισότητα και την απελπισία που διαπερνούν τον κόσμο μας.
Το αστικό τοπίο είναι μια ακόμη σημαντική επιρροή στη δουλειά της. Την γοητεύουν οι υφές της πόλης-φθαρμένες, κατεστραμμένες επιφάνειες γεμάτες αφίσες, γκράφιτι και αποσπασματικές επιγραφές. Αυτά τα αστικά απομεινάρια φέρνουν μια εγγενή ποίηση, που αποκαλύπτει τη φευγαλέα, συχνά χαοτική φύση της σύγχρονης ζωής. Στο έργο της, η επανάληψη και η πυκνότητα των λέξεων αντικατοπτρίζουν τη συλλογική μας ανησυχία σε έναν κόσμο κορεσμένο από πληροφορίες.
Η προσέγγιση της καλλιτέχνιδας είναι κυρίως έμμεση. Το κείμενο μπορεί να εμφανίζεται κατακερματισμένο ή ατελές, προσκαλώντας τους θεατές να ανακαλύψουν την ειρωνεία, το υπονοούμενο ή τον προσωπικό στοχασμό τους πάνω στο έργο, να αναδομήσουν το νόημά του ή απλώς να βυθιστούν στην αισθητηριακή εμπειρία των μορφών, των χρωμάτων και των ρυθμών που δημιουργούν οι ίδιοι οι χαρακτήρες.
Ελένη Δαμοπούλου
Γεννήθηκε, ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με καθηγητή το Μάκη Θεοφυλακτόπουλο, από όπου αποφοίτησε με άριστα το 1994.
Αφού έλαβε υποτροφία από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ), ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές της (Master in Fine Arts) στη ζωγραφική στο Edinburgh College of Art - Heriot Watt University (1996-1998).
Με κύριο εκφραστικό μέσο τη ζωγραφική και τη χαρακτική, όπου η ανθρώπινη μορφή και η κίνηση αποτέλεσαν το κεντρικό πυρήνα της έμπνευσής της, εξέλιξε το έργο της εντάσσοντας σε αυτό το έντονο ενδιαφέρον της για την ποίηση και τη ψυχαναλυτκή/συνειρμική λειτουργία της γλώσσας. Δουλεύει κυρίως με μελάνι σε χαρτί, δημιουργεί sketchbooks ενώ παράλληλα διερευνά την καλλιτεχνική έκφραση μέσα από την κεραμική και το σύγχρονο χορό.
Εργάζεται στο Ελληνοαμερικανικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (Δημοτικό Κολλεγίου Ψυχικού) ως καθηγήτρια και υπεύθυνη του τμήματος καλλιτεχνικών. Έργα της συμπεριλαμβάνονται σε ιδιωτικές συλλογές, ενώ έχει συμμετάσχει σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
