«Κάμιρος. Ένα πλοίο με πορτοκαλιά φουγάρα» | Μεταμφιέσεις
«Η μνήμη όπου και να την αγγίξεις πονεί,
ο ουρανός είναι λίγος, θάλασσα πια δεν υπάρχει...» Γ. Σεφέρης, Μνήμη Α’
Οι «Μεταμφιέσεις», μια σειρά έργων από όλο το φάσμα των τεχνών, βασισμένα στο σημαντικό μυθιστόρημα του Χρήστου Βακαλόπουλου Γραμμή του Ορίζοντος, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της Εταιρείας Θεάτρου “Θέρος”, επανεκκινούν στις 17 Ιουνίου με την πρώτη δια ζώσης εκδήλωσή τους, την Έκθεση «Κάμιρος. Ένα πλοίο με πορτοκαλιά φουγάρα», εγκαινιάζοντας ταυτόχρονα τον νεοσύστατο χώρο της ομάδας στην Κυψέλη, την “Κάμιρο”. Στην Έκθεση, η οποία εμπνέεται από το πλοίο που μετέφερε τη Ρέα Φραντζή στην Πάτμο και πραγματοποιείται με ελεύθερη είσοδο, συμμετέχουν 11 εικαστικοί υπό την επιμέλεια της σκηνογράφου και ενδυματολόγου Δήμητρας Λιάκουρα.
Οι «Μεταμφιέσεις» της “Θέρος” συνθέτουν ένα μωσαϊκό αποτύπωσης της θεματικής και μορφικής πληθωρικότητας του σπουδαίου έργου του Χρήστου Βακαλόπουλου. Σταδιακά, το μυθιστόρημα μεταμφιέζεται σε ραδιοφωνική εκπομπή, σε έκθεση, σε ταινία, σε μουσική, σε συζητήσεις, σε παράσταση, φέρνοντας κοντά 14 ραδιοφωνικούς παραγωγούς, 11 εικαστικούς, 15 κινηματογραφιστές, 15 μουσικούς, φιλολόγους, λογοτέχνες και μελετητές σε ισάριθμα έργα βασισμένα στη Γραμμή του Ορίζοντος.
Η Γραμμή του Ορίζοντος εκτυλίσσεται ένα καλοκαίρι. Η Ρέα μπαίνει σε ένα πλοίο με πορτοκαλιά φουγάρα και φεύγει για ένα αόρατο ελληνικό νησί. Συγχρόνως, όμως, πραγματοποιεί ένα εσωτερικό ταξίδι. Ένα ταξίδι στη μνήμη γεμάτο υπαρξιακές σημάνσεις. Η Ρέα ανασκοπεί τη ζωή της και ταυτόχρονα μνημονεύει μια Ελλάδα που αλλάζει, αναπολώντας γειτονιές, διακοπές, μυρωδιές, μουσικές. Στο κείμενο συνυπάρχουν τα βιώματα και οι στιγμές της, τα εμβληματικά ιστορικά γεγονότα και οι αναφορές στην Ορθοδοξία, το Βυζάντιο, την Μεταπολίτευση, τον Στέλιο Καζαντζίδη, το μπαρ “Ιπποπόταμος” και το σινεμά “Studio”.
Η επιλογή της εποχής, από τον συγγραφέα δεν είναι τυχαία, καθώς στη συλλογική μας συνείδηση, το καλοκαίρι έχει μια διάσταση μυθική. Δεν έχει καν σημασία ο τόπος που κάποτε παραθερίζαμε ή παραθερίζουμε ακόμα. Σημασία έχει η συμβολική διάσταση που έχει αποκτήσει το καλοκαίρι, συνδέοντας τις γενιές μεταξύ τους. Είναι οι μυρωδιές από τα φρούτα και τα λαχανικά, αλλά και του αντηλιακού και του πλαστικού σωσιβίου. Η οσμή του μαζούτ και ο ήχος από τις βαριές αλυσίδες, όταν ανοίγει η μπουκαπόρτα στα λιμάνια. Είναι η αίσθηση του αλατιού και της άμμου πάνω στο σώμα, είναι τα καλοκαιρινά βράδια της Αθήνας. Είναι τα θερινά σινεμά και τα τραπεζάκια έξω.
Όπως το καλοκαίρι έχει μετατραπεί σε ένα σύμβολο, έτσι συμβαίνει και με τα σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Αυτά που διαμορφώνουν την ταυτότητα ενός λαού. Φέρουμε μέσα μας ένα φορτίο από ιστορικές αναμνήσεις, χωρίς να τις έχουμε βιώσει. Συντονιζόμαστε μέσα στα χρόνια σε μια κοινή ιστορική μνήμη εξαιτίας των γεωγραφικών συντεταγμένων, όπου γεννηθήκαμε. Δεν είμαστε παρά μια αντήχηση. Μέσα από τη δανεισμένη μνήμη, λοιπόν, τα μεγάλα γεγονότα που αλλάζουν τον ρου της ιστορίας, καταλήγουν σε μια σειρά από εικόνες που διασχίζουν τις ατομικές μας συνειδήσεις *.
Από τις 17 Ιουνίου έως τις 17 Ιουλίου, οι εικαστικοί Αναστασία Γιαννάκη, Τάκης Ζερδεβάς, Αλεξία Ζωίδου, Νίκος Καναρέλης, Ειρήνη Μητσιλέγκα, Βικτώρια Νταρίλα, Περικλής Πραβήτας, Ερατώ Ταγαρίδη, Βαλμπόνα Τσανάκου, Μάνια Χρυσομαλλίδου και Κώστας, με όχημα μια άλλη “Κάμιρο”, περιδιαβαίνουν τις εικόνες της Γραμμής του Ορίζοντος που εναλλάσσονται από το προσωπικό στο συλλογικό, συνδιαμορφώνοντας ένα περιβάλλον που ισορροπεί μεταξύ ιστορικής και αυτοβιογραφικής μνήμης. Όπως, άλλωστε, έγραφε κι ο Βακαλόπουλος «Πρέπει να πεις τα πάντα χωρίς να μιλήσεις και ύστερα να εξαφανιστείς, αφήνεις μια σφραγίδα στη μνήμη και ύστερα χάνεσαι» **.
* Maurice Halbawachs «H συλλογική μνήμη», εκδ.: Παπαζήση, 2013, Αθήνα
** Βακαλόπουλος Χρήστος, Η Γραμμή του Ορίζοντος, εκδ.: ΕΣΤΙΑ, 1991, Αθήνα
