Marginalia | Το «περιθώριο» της τέχνης στον κήπο του Μεγάρου

Για τέταρτη χρονιά το annexM υπό τη διεύθυνση της Άννας Καφέτση, συνεχίζοντας την επιμελητική του πολιτική των site specific εκθέσεων και έργων, διοργανώνει για τον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών τη δίμηνη έκθεση του καλοκαιριού που λειτουργεί καθημερινά μετά τη δύση του ήλιου και έως τα μεσάνυχτα με ελεύθερη είσοδο για όλους (22.7–19.9.2021).

Στο φετινό πρόγραμμα που ανοίγει έναν στοχαστικό, υπόγειο διάλογο με το επετειακό έτος 2021 και τα 200 χρόνια εθνικού βίου, το annexM εγκαινιάζει στις 22 Ιουλίου την έκθεση με τίτλο Marginalia, με τη συμμετοχή των καλλιτεχνών Βιργινίας Μαστρογιαννάκη, Νίνας Παππά, Ηλία Μαμαλιόγκα και Σπύρου Βραχωρίτη.

Τα παρουσιαζόμενα έργα, πλην ενός, είναι νέες παραγωγές ειδικά για την έκθεση, ενώ οι δύο περφόρμανς των Σπ. Βραχωρίτη και Β. Μαστρογιαννάκη έχουν εκτελεστεί και βιντεοσκοπηθεί στον Κήπο και το Αίθριο του Μεγάρου.

Ο τίτλος της έκθεσης (από το λατινικό margo, marginis: περιθώριο) παραπέμπει κατά την κυριολεκτική σημασία του στις σημειώσεις και πάσης φύσεως σημεία και εικόνες που γράφονται ή σχεδιάζονται από τους αναγνώστες στα περιθώρια βιβλίων και κειμένων, μια πρακτική που ανάγεται, αιώνες πίσω, στις σημειώσεις και τα σχόλια των αντιγραφέων βιβλικών και κλασικών χειρογράφων για λειτουργική και ερμηνευτική χρήση. Αναφέρεται επίσης σε μια ιδιαίτερη εκδοτική κατηγορία, όπου συγγραφείς ή επιμελητές συγκεντρώνουν σύντομα κείμενα, σκόρπιες σκέψεις και αποσπασματικό υλικό. 

Στον ορίζοντα της πλούσιας διακειμενικότητας του τίτλου, τα έργα της έκθεσης, στα οποία σημειώσεις περιθωρίου, ως πρώτη ύλη ή αφηγηματική πρακτική, απαντώνται με διαφορετικούς τρόπους και σημασίες, παρουσιάζονται με μια ανοιχτή, αποσπασματική μορφή διατηρώντας την αυτοτέλεια και συγχρόνως διαλεγόμενα μεταξύ τους.

Ο επισκέπτης θα μπορεί να δημιουργήσει τυχαίες, χωρίς αρχή και τέλος διαδρομές στην έκθεση, ανάμεσα στα 8 διαφορετικά σημεία του Κήπου, όπου οι πέντε βιντεοεγκαταστάσεις προβάλλονται σε μεγάλες οθόνες και μόνιτορ.  

Η Άννα Καφέτση συνοψίζοντας τη σύλληψη της έκθεσης γράφει:

«Στο περιθώριο των μεγάλων επετειακών αφηγήσεων η έκθεση Marginalia προτείνει σκόρπια, αποσπασματικά σχόλια εκτός Κειμένου. Ευάριθμα.

Στα λευκά κενά μιας ηρωικής εικονογραφίας αναστοχάζεται τραύματα και σκιές, βιώματα αντοχής, δημιουργικού πάθους, επανάληψης και αντίστασης. Την κληρονομιά.

Με αφετηρία έκκεντρες, λοξές, εκτός κειμένου/κανόνα προσωπικές μαρτυρίες και μοναχικές, ατομικές δράσεις, αναδεικνύει όψεις μιας ανατρεπτικής επιτελεστικότητας στο ηθικο-πολιτικό και κοινωνικό πεδίο. Τη μονάδα.

Η “θλιμμένη επιστήμη” της Τέχνης του Βίου μας ενθαρρύνει σε μια ευφρόσυνα αυθαίρετη αλληγορική ερμηνευτική πίσω από τον καθρέφτη.»