#OccupyAtopos | Το Γραφείο των Υδάτινων Κοινών
Ο οργανισμός ATOPOS cvc σας προσκαλεί στα εγκαίνια του προγράμματος Το Γραφείο των Υδάτινων Κοινών την Παγκόσμια Ημέρα Νερού, Τετάρτη 22 Μαρτίου 2023, από τις 18:00 στον εκθεσιακό χώρο του ATOPOS cvc. Το πρόγραμμα πραγματοποιείται κατόπιν πρόσκλησης του καλλιτεχνικού διευθυντή του ATOPOS cvc Βασίλη Ζηδιανάκη στην ανεξάρτητη επιμελήτρια Ελένη Ρήγα.
Πρόκειται για ένα διεπιστημονικό και διακαλλιτεχνικό πρόγραμμα που εστιάζει σε ζητήματα περιβαλλοντικής και κοινωνικής αλλαγής σε σχέση με το νερό και το σώμα. Σε μια εποχή παγκόσμιας οικολογικής και κοινωνικής κρίσης, το «σύγχρονο νερό» είναι μια έννοια αφηρημένη· ένα αγαθό που έχει μετατραπεί σε εμπορικό προϊόν. Σε αυτή την κρίσιμη στιγμή, όπου καλούμαστε να ορίσουμε εκ νέου τι είναι το νερό, το πρόγραμμα μάς προσκαλεί να σκεφτούμε ότι δεν πρόκειται μόνο για μια απαραίτητη φυσική ουσία, ένα κοινό αγαθό, ένα ανθρώπινο δικαίωμα, αλλά και για μια ισχυρή μεταφορά που μας επιτρέπει να οραματιστούμε ένα διαφορετικό μέλλον – πιο ρευστό, συμπεριληπτικό και ανθεκτικό.
Το Γραφείο των Υδάτινων Κοινών είναι προϊόν της συνεχούς έρευνας της επιμελήτριας πάνω στον «οικοφεμινισμό» – ένα θεωρητικό και πολιτικό κίνημα, αμάλγαμα φεμινισμού και οικολογίας. Ακολουθώντας τη ρευστότητα του νερού, το πρόγραμμα παίρνει διαφορετικές μορφές: μια έκθεση, ένα διεθνές πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτέχνιδων, ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα δημόσιων δράσεων, αλλά και ένα «γραφείο έρευνας». Συμμετέχουν «ερευνητές και ερευνήτριες του νερού» από διαφορετικούς τομείς, όπως αυτούς της τέχνης, της θαλάσσιας βιολογίας, της γεωπονίας, της πολεοδομίας, του αθλητισμού και του ακτιβισμού.
Με κεντρικό στοιχείο την Υγρή καρδιά, το πηγάδι που υπάρχει στον χώρο του ATOPOS cvc, το πρόγραμμα επιχειρεί να διερευνήσει διαφορετικές πτυχές και πολιτικές, όπως και να απαντήσει σε καίριες ερωτήσεις γύρω από το νερό.
Έκθεση Υγρή καρδιά
Από τη θέση του Μεσογειακού Νότου, οι καλλιτέχνιδες που συμμετέχουν στην έκθεση Υγρή καρδιά διερευνούν προβλήματα όπως η λειψυδρία, η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος –η οποία οφείλεται σε βιομηχανικές, τουριστικές και στρατιωτικές δραστηριότητες–, αλλά και η μόλυνση των υδάτων εξαιτίας των πλαστικών και των μικροπλαστικών πάνω σε ευάλωτες ανθρώπινες και μη ανθρώπινες ζωές.
Πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτέχνιδων
Στο πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτέχνιδων συμμετέχουν η Ελβετίδα εικαστικός Maëlle Gross, η Αμερικανο-Ισπανίδα εικαστικός Lily Consuelo Saporta Tagiuri και η Γερμανίδα καλλιτέχνις του θεάτρου, ακτιβίστρια και ποιήτρια Kasia Wojcik. Η Gross καταπιάνεται με θέματα που άπτονται της μητρότητας, της μυθολογίας και της οικολογίας. Η Saporta Tagiuri διεξάγει επιτόπια μελέτη και εργαστήρια σχετικά με τα αυτοφυή βρώσιμα φυτά και τη λειψυδρία σε συνεργασία με τον γεωπόνο, βοτανολόγο και ειδήμονα στην επιστήμη των τροφίμων Μάνο Μπαζάνη. Η Wojcik διερευνά θέματα σχετικά με τη μετανάστευση και τα κοινά (commons).
Δράσεις
Σε μια προσπάθεια να διερευνηθούν διαφορετικές πτυχές και πολιτικές του νερού, η επιμελήτρια προσκαλεί καλλιτέχνες/ιδες, επιστήμονες, αθλητές/τριες και ακτιβιστές/στριες να συνδιαμορφώσουν ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα δημοσίων δράσεων που περιλαμβάνει περφόρμανς, προβολές, συζητήσεις, περιπάτους και εργαστήρια. Οι δράσεις που θα πραγματοποιηθούν θα ανακοινώνονται κάθε μήνα.
Γραφείο Έρευνας
Το Γραφείο Έρευνας είναι τόσο ένα ρευστό μοντέλο επιμελητικής έρευνας, παραγωγής και παρουσίασης διεπιστημονικών και διαθεματικών έργων, όσο και ένα φυσικό γραφείο, ένας ευέλικτος χώρος από τον οποίο μπορούν όλοι οι «ερευνητές και ερευνήτριες του νερού» να εργαστούν, να συμβουλευτούν βιβλία και οπτικοακουστικές πηγές, αλλά και να συνομιλήσουν με άλλους ερευνητές/τριες.
Επιμέλεια
Η Ελένη Ρήγα είναι ανεξάρτητη επιμελήτρια και πολιτιστική παραγωγός. Η πρακτική της εστιάζει στις διασταυρώσεις της οικολογίας και του φεμινισμού και στην πολιτική της μέριμνας. Έχει εργαστεί ως βοηθός επιμελήτρια στο κέντρο τέχνης Friart στην Ελβετία και ως βοηθός επιμέλειας στην documenta 14 στην Αθήνα και στο Κάσελ. Υπήρξε καλλιτεχνική διευθύντρια του τμήματος Σύγχρονης Τέχνης στην 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Ως ανεξάρτητη επιμελήτρια έχει συνεργαστεί με οργανισμούς τέχνης στην Ευρώπη. Έχει συμμετάσχει στα προγράμματα φιλοξενίας επαγγελματιών στον χώρο του πολιτισμού του Ιδρύματος Γ. & Α. Μαμιδάκη και του Onassis AiR στην Αθήνα, στο 40mcube στη Ρεν και στο ARCAthens στη Νέα Υόρκη. Επιπλέον, έχει εργαστεί στο τμήμα εκπαίδευσης του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, αλλά και του Palais de Tokyo στο Παρίσι. Είναι απόφοιτος των μεταπτυχιακών προγραμμάτων επιμέλειας «Curatorlab» του Πανεπιστημίου Konstfack στη Στοκχόλμη, «Επιστήμες και Τεχνικές των Εκθέσεων» του Πανεπιστημίου της Σορβόννης στο Παρίσι, όπως και του τμήματος «Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού» του Παντείου Πανεπιστημίου στην Αθήνα. Η Ελένη Ρήγα έχει προσκληθεί στο πρόγραμμα #OccupyAtopos από τον καλλιτεχνικό διευθυντή του οργανισμού ATOPOS cvc Βασίλη Ζηδιανάκη.
#OccupyAtopos
Το #OccupyAtopos είναι το πρόγραμμα φιλοξενίας του ATOPOS cvc. Επικεντρώνεται στη διεπιστημονική και διακαλλιτεχνική έρευνα και μελέτη της σύγχρονης οπτικής κουλτούρας του ανθρώπινου σώματος. Δίνει έμφαση στον βιωματικό και αφηγηματικό χαρακτήρα του φυλετικού και έμφυλου σώματος, στο προσωπικό και συλλογικό τραύμα, στη μνήμη, στα συστήματα σωματοποιημένης γνώσης. Εστιάζει επίσης στη σχέση του σώματος με την κοινωνική δικαιοσύνη και την οικολογία. Αποστολή του #OccupyAtopos είναι να παρακολουθεί και να υποστηρίζει τη δημιουργική διαδικασία των αναδυόμενων καλλιτεχνών, σχεδιαστών, επιμελητών και στοχαστών.
ATOPOS cvc
O ATOPOS Contemporary Visual Culture ιδρύθηκε το 2003 από τον αρχιτέκτονα Στάμο Φαφαλιό και τον ερευνητή μόδας και τέχνης Βασίλη Ζηδιανάκη, καλλιτεχνικό διευθυντή του οργανισμού. Πρόκειται για έναν διατομεακό οργανισμό που ενδιαφέρεται για την έρευνα και τη μελέτη της σύγχρονης οπτικής κουλτούρας του ανθρώπινου σώματος. Στο παρελθόν, η έρευνα του ATOPOS cvc ήταν εστιασμένη στο σώμα και το ένδυμα με έμφαση στην πρωτοποριακή μόδα καθώς και στη μοναδική συλλογή από χάρτινα ενδύματα με την οποία και έγινε διεθνώς γνωστός. Τα τελευταία χρόνια οι έρευνές του στρέφονται στον βιωματικό και αφηγηματικό χαρακτήρα του φυλετικού και έμφυλου σώματος, στο προσωπικό και συλλογικό τραύμα, στη μνήμη, στα συστήματα σωματοποιημένης γνώσης, καθώς και στη σχέση του με την οικολογία και την κοινωνική δικαιοσύνη.
Συντελεστές
Συμμετέχουσες καλλιτέχνιδες στην έκθεση
Ιλεάνα Αρναούτου και Ισμήνη Κινγκ, Ελένη Μυλωνά, Μαρία Νικηφοράκη, Δέσποινα Χαριτωνίδη
Συμμετέχουσες στο πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτέχνιδων
Maëlle Gross, Lily Consuelo Saporta Tagiuri, Kasia Wojcik
Συμμετέχοντες/ουσες στις δράσεις
Γιώργος Αλεξόπουλος, Όλγα Ευαγγελίδου, Ρίκα Κριθαρά, Μάνος Μπαζάνης, Γιώργης Νουκάκης, Νεφέλη Παπαϊωάννου, Μαργαρίτα Τσώμου, Χαρίκλεια Χάρη, Catriona Gallagher, Maëlle Gross, James Lane, Naiads, Irene Ragusini, Lily Consuelo Saporta Tagiuri, Joulia Strauss, Kasia Wojcik
Σύλληψη ιδέας, έρευνα, οργάνωση και επιμέλεια
Ελένη Ρήγα
Καλλιτεχνική διεύθυνση ATOPOS cvc
Βασίλης Ζηδιανάκης
Συντονισμός παραγωγής
Κωνσταντίνος Κωτσής, Κατερίνα Σαρρή
Υποστήριξη Γραφείου Έρευνας και δράσεων, διευκόλυνση κοινού
Στέφη Στούρη
Στρατηγική επικοινωνίας
Ιωάννα Ντάλη
Γραφείο Τύπου
Giovanni Rumma
