Ομήρου, Ιλιάς: Ραψωδίες Φ’ και X’ ζωντανά από τον «Φάρο»
Την Κυριακή 8 Νοεμβρίου στις 17.00 οι Παραβάσεις, το Θεατρικό Αναλόγιο του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), συνεχίζονται στον Φάρο του ΚΠΙΣΝ με δύο ραψωδίες από την Ιλιάδα του Ομήρου σε σκηνοθετική επιμέλεια Έκτορα Λυγίζου.
Οι Παραβάσεις θα πραγματοποιηθούν χωρίς την παρουσία κοινού και θα μεταδοθούν μέσω live streaming στην ιστοσελίδα του ΚΠΙΣΝ www.snfcc.org, στη σελίδα του στο Facebook και στο κανάλι του στο YouTube.
Η σειρά δραματοποιημένων αναλογίων του ΚΠΙΣΝ, που πραγματοποιείται για τέταρτη συνεχή χρονιά χάρη στη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), φέτος φέρει τον γενικό τίτλο «Πρόσωπα του Ήρωα» καθώς εστιάζει στους ήρωες των μεγάλων μύθων και αφηγήσεων εξερευνώντας την εξέλιξη του ηρωικού προτύπου από την αρχαιότητα έως σήμερα. Ξεκινώντας από εμβληματικές μορφές ηρώων των αρχαίων χρόνων (Ορέστης, Αχιλλέας) και εξετάζοντας στην πορεία χαρακτηριστικούς ήρωες της Αναγέννησης και του ύστερου Διαφωτισμού (Δον Κιχότε, Ήρωας των Επαναστάσεων), θα καταλήξει στους αντιήρωες του σύγχρονου κόσμου, επιχειρώντας έτσι μια ιδιόμορφη αφήγηση της ενηλικίωσης του ανθρώπου όπως αυτή καθρεφτίζεται στις ιστορίες και τους μύθους του.
Μετά τις Χοηφόρους του Αισχύλου που παρουσιάστηκαν τον Οκτώβριο και έλαβαν θερμά σχόλια από το διαδικτυακό κοινό του ΚΠΙΣΝ, τον Νοέμβριο σειρά έχουν δύο ραψωδίες από την Ιλιάδα του Ομήρου και συγκεκριμένα: Ραψωδία Φ’, «Μάχη Παραποτάμιος» και Ραψωδία Χ’, «Έκτορος Αναίρεσις».
Έπειτα από την πεισματική αποχή του από τον πόλεμο που παραλίγο να οδηγήσει τους Αχαιούς σε συντριπτική ήττα, ο Αχιλλέας, εξοργισμένος με τον φόνο του πιστού του συντρόφου, του Πάτροκλου, από τον Έκτορα, ορμά ξανά στη μάχη, διψώντας για εκδίκηση. Οι Τρώες τρέπονται σε άτακτη φυγή, καθώς ο Αχιλλέας τα βάζει στο διάβα του με όλους, σκορπίζοντας τον τρόμο και τον θάνατο. Μόνο ο Έκτορας, παρά τις ικεσίες του πατέρα του, μένει έξω απ’ το κάστρο για να τον αντιμετωπίσει. Ύστερα από το εναγώνιο κυνηγητό τους γύρω από τα τείχη, θα σταθούν ο ένας αντίκρυ στον άλλον για τη μοιραία μάχη. Με την αποφασιστική παρέμβαση της θεάς Αθηνάς που τον εξαπατά, ο Έκτορας θα πέσει νεκρός από το δόρυ του Αχιλλέα, χαρίζοντας δόξα απροσμέτρητη στον θρυλικό αντίπαλό του και βυθίζοντας δικούς και συγγενείς, αλλά και έναν ολόκληρο λαό, σε ατελείωτο θρήνο.
Στο επίκεντρο των δύο αυτών ραψωδιών, που αφηγούνται τις φονικότερες μάχες της Ιλιάδος, βρίσκεται ο ομηρικός ήρωας: μονίμως κυριευμένος από τα αισθήματα και τα πάθη του, σε ένα κόσμο «κλέους» και σωματικής ρώμης που κυβερνούν θεοί, μάχεται μόνος εναντίον όλων. Δε διστάζει να τα βάλει ούτε με τον περίφημο ποταμό Σκάμανδρο. Καμία σκέψη δεν μπορεί να τον εμποδίσει να πράξει. Καμία ενοχή δεν ακολουθεί τις πράξεις του. Στον ομηρικό κόσμο, η Έριδα, η Βία και ο Πόλεμος περιγράφονται σαν πανίσχυρες δυνάμεις της φύσης. Ήρωας δεν είναι αυτός που θα τους αντισταθεί, αλλά αυτός που θα βουτήξει μέσα τους αντλώντας απ’ αυτές τον λόγο της ύπαρξής του. Απέχουμε ακόμα πολύ από την αυτοσυνείδηση και τον αυτοέλεγχο του σύγχρονου ανθρώπου.
Ο Έκτορας Λυγίζος έχει σκηνοθετήσει έργα των Αισχύλου, Ευριπίδη, Σαίξπηρ, Μπέκετ, Τσέχοφ, Ίψεν, Βέρντι, Ζαρρύ, Φρέιν, Μπόρετζ και Μάρρεϋ, Κουμεντάκη, Γουόλς, Μινυανά, Μάτεσι, Κλάους, Όουεν, στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, στο Εθνικό Θέατρο, στην Εθνική Λυρική Σκηνή, στο Φεστιβάλ Αθηνών, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, στο Κ.Θ.Β.Ε., στο θέατρο Αμόρε, στο θέατρο του Νέου Κόσμου, στο θέατρο Χώρα, στο Από Μηχανής, στο Ίδρυμα Κακογιάννη και στο Bios.
Έχει γράψει και σκηνοθετήσει τη μεγάλου μήκους ταινία Το αγόρι τρώει το φαγητό του πουλιού (2012) που συμμετείχε σε περισσότερα από 50 διεθνή φεστιβάλ και απέσπασε 15 βραβεία και διακρίσεις, ανάμεσα τους και το βραβείο καλύτερης ταινίας από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου. Επίσης, έχει γράψει και σκηνοθετήσει τις μικρού μήκους ταινίες Αγνά Νιάτα (επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ Βενετίας 2004) και Εσωτερικό σπιτιού με γυναίκα που καθαρίζει μήλα (Κρατικό βραβείο 2002).
Μετάφραση: Δ.Ν. Μαρωνίτης
Σκηνοθετική επιμέλεια: Έκτορας Λυγίζος
Διαβάζουν: Κωνσταντίνος Ζωγράφος, Έκτορας Λυγίζος, Άρης Μπαλής, Έλενα Τοπαλίδου
Παρακολουθήστε τις Παραβάσεις ζωντανά στο www.snfcc.org/ParabasesHomer, καθώς και στη σελίδα του ΚΠΙΣΝ στο Facebook @SNFCC και στο κανάλι του στο YouTube την Κυριακή 08/11 στις 17.00.
