Παναγιώτης Τέτσης | Η Εμμονή του Βλέμματος

Με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από την γέννηση του Παναγιώτη Τέτση, η Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου εγκαινιάζει στις 10 Απριλίου, στις 6.30 μ.μ., στο χώρο των περιοδικών εκθέσεων, αίθουσα «Ίδρυμα Αντώνιος Κομνηνός» μεγάλη αναδρομική έκθεση ζωγραφικής αφιερωμένη στο έργο του.
Ο Π. Τέτσης, ζωγράφος, χαράκτης, δάσκαλος, ακαδημαϊκός, ο οποίος είχε διατελέσει Πρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής και Πρόεδρος του Δ.Σ. της Εθνικής Πινακοθήκης, υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες που με το έργο και τη διδασκαλία τους διαμόρφωσαν την Ελληνική μεταπολεμική ζωγραφική .
Στόχος της έκθεσης είναι όχι μόνο να παρουσιάσει την καλλιτεχνική πορεία του δημιουργού, αλλά και να εστιάσει στην ιδιαίτερη «ματιά» με την οποία, δίνοντας έμφαση στο φως και το χρώμα, πραγματεύεται τα θέματά του.
Το έργο του Παναγιώτη Τέτση μπορεί να γίνει αντιληπτό ανά περιόδους μέσα από τη συνομιλία του με τις εικαστικές παραδόσεις του ευρωπαϊκού μοντερνισμού, ακόμη και την εκλεκτική του συγγένεια με τη μονοχρωματική αφαίρεση. Ωστόσο, εάν κοιτάξουμε πιο προσεκτικά, θα διαπιστώσουμε τη σταθερή προσήλωση του καλλιτέχνη στην παραστατική ζωγραφική, την ενεργειακή μήτρα του χρώματος και τη μελέτη του φωτός ως τους βασικούς πυλώνες της συνθετικής αντίληψης που διατρέχει το σύνολο της δουλειάς του και τον καθιστά μοναδικό και απόλυτα αναγνωρίσιμο στην ιστορία της ελληνικής τέχνης.
Ιδιαιτέρως κατά την περίοδο των σπουδών του στο Παρίσι (1953-1956) διαπιστώνουμε την έντονη επίδραση που δέχτηκε από την επαφή του με τα μετεμπρεσιονιστικά ρεύματα και τους φωβιστές ζωγράφους, χωρίς ωστόσο η έκρηξη των έντονων χρωματικών αντιθέσεων να τον οδηγεί στην πλήρη αποδέσμευση από το ορατό, το αντικείμενο των αισθήσεων. Με έναν θαυμαστά ισορροπημένο τρόπο, ο Τέτσης συνεχίζει να διερευνά τα πάθη της ψυχής, τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και το αστικό περιβάλλον, τον σύγχρονο τρόπο ζωής και τις σταθερές ορίζουσες της ταυτότητας, ενώ παραμένει πιστός στην έρευνα των πλαστικών αξιών και στην άσκηση του βλέμματος, στη μεταστοιχείωση του ρυθμού, της σύνθεσης, του φωτός και του χρώματος.
Η Λαϊκή αγορά και η Ύδρα αποτελούν μια εισαγωγή για τον επισκέπτη της έκθεσης στον κόσμο του Π. Τέτση. Ακολουθεί μια κατάδυση στο έργο του. Θεματικές ομάδες, οι οποίες δεν χαρακτηρίζονται από μια χρονολογική συνέχεια, διαδέχονται η μία την άλλη προκειμένου να αποκαλύψουν στον θεατή το εικαστικό ιδίωμα του καλλιτέχνη, τον τρόπο με τον οποίο παρατηρεί τον κόσμο γύρω του και τον μετουσιώνει σε έργο τέχνης, πίνακα, χαρακτικό, υδατογραφία, παστέλ. Καθώς όμως γνωρίζουμε τον ιδιαίτερο κόσμο του Π. Τέτση, αντιλαμβανόμαστε ότι οι θεματικές ενότητες, πολλές φορές, συμπίπτουν και με τις χρονολογικές. Για μεγάλα χρονικά διαστήματα, που διαρκούν και τέσσερα αν όχι περισσότερα χρόνια, μελετάει, σχεδόν εμμονικά, ένα συγκεκριμένο θέμα. Δημιουργούνται «σειρές», «ενότητες», όπως οι ποδοσφαιριστές, οι κήποι, οι μπαλκονόπορτες, οι καρέκλες, τα ναυπηγεία, τα τοπία της Σίφνου, η λαϊκή αγορά, τα τραπέζια, τα τοπία της Ύδρας, οι βάρκες, οι θάλασσες, τα πορτραίτα των φίλων, οι νεκρές φύσεις, τα πεύκα και τέλος τα βράχια της Ύδρας. Οι ζωγραφικές αυτές σειρές πλαισιώνονται και με άλλα μέσα, όπως μελάνια, χαρακτικά, ακουαρέλες γιατί θεωρεί ότι πρόκειται για συγκοινωνούντα δοχεία και με τον τρόπο αυτό του δίνεται η δυνατότητα να δει το αποτέλεσμα στο οποίο θέλει να καταλήξει από πολλές οπτικές γωνίες.
Στην έκθεση παρουσιάζονται 160 έργα, τα περισσότερα πίνακες ζωγραφικής, χαρακτικά, ακουαρέλες και παστέλ. Η πλειοψηφία των έργων προέρχεται από τη συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης, στην οποία περιήλθαν έπειτα από δωρεές που πραγματοποίησε ο καλλιτέχνης μεταξύ των ετών 1997 και 2015, ενώ 64 από τα εκτιθέμενα έργα ανήκουν σε ιδιωτικές ή θεσμικές συλλογές. Η επιλογή των έργων έχει σκοπό να προβάλλει την «εμμονική» ματιά με την οποία παρατηρούσε το περιβάλλον του ο καλλιτέχνης και το μετουσίωσε εικαστικά αλλά και να αποκαλύψει άγνωστες πτυχές της καλλιτεχνικής του παραγωγής και τεχνοτροπίας.