Πώς είδαν την Ελλάδα οι περιηγητές του Βορρά;

Εκθέσεις, εργαστήρια και συζητήσεις στο πλαίσιο της Αθήνα 2018 Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου του δήμου Αθηναίων και του προγράμματος «Οι Βόρειες Χώρες αφηγούνται».

Μία σειρά από δράσεις και εκδηλώσεις, αυτή τη φορά με επίκεντρο την Ελλάδα μέσα από τα μάτια των περιηγητών του Βορρά!

Το πρόγραμμα αποτελείται από δύο κεντρικές εκθέσεις:

-«Η Ελλάδα μέσα από τα μάτια περιηγητών από το Βορρά»: Περιηγητές από τις βόρειες χώρες καταγράφουν το ταξίδι τους στην Ελλάδα και τις εντυπώσεις τους από τη χώρα. Παρουσιάζονται σπάνιες μαρτυρίες από εποχές ειρήνης και πολέμους που διατρέχουν τους τελευταίους τρεις αιώνες, και

-«Σύντομες Επ-αναγνώσεις: Τα τεκμήρια του Νικόλαου Κάλας στη Βιβλιοθήκη των Βορείων Χωρών»: Ένα σημαντικό δείγμα από το πολύτιμο αρχείο του Νικόλαου και της Έλενας Κάλας. Εκτός από τους «κρυμμένους θησαυρούς», η έκθεση περιλαμβάνει δύο έργα της εικαστικού Νίνας Παπακωνσταντίνου, καρπό της καλλιτεχνικής της ενασχόλησης με το αρχείο Κάλας.

Οι δυο εκθέσεις πραγματοποιούνται στη Βιβλιοθήκη Βορείων Χωρών (Καβαλλότι 7), εγκαινιάζονται την Τρίτη 19 Φεβρουαρίου και διαρκούν ως την 31η Μαΐου 2019.

Ειδικότερα:

-Την ημέρα των εγκαινίων της έκθεσης, την Τρίτη 19 Φεβρουαρίου 2019 στις 19:00, ο Björn Forsén, διευθυντής του Φινλανδικού Ινστιτούτου Αθηνών θα μιλήσει για την «Ελλάδα μέσα από τα μάτια περιηγητών από το Βορρά», στο Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών, Μητσαίων 9. Θα ακολουθήσει ξενάγηση στην έκθεση. Καταγεγραμμένες επισκέψεις περιηγητών από τις Βόρειες Χώρες στο ελληνικό έδαφος υπάρχουν ήδη από τον 17ο αιώνα, πολύ πριν από τη σύσταση του νέου Ελληνικού Κράτους. Πρόκειται για αξιωματικούς καριέρας που ήρθαν στην περιοχή σε καιρό πολέμου, ευκατάστατους νέους που έκαναν το «μεγάλο ταξίδι», τυχοδιώκτες, επιστήμονες και αργότερα δημοσιογράφους, εθελοντές και πολεμικούς ανταποκριτές. Επισκέφθηκαν την Ελλάδα όσο ήταν ακόμα υπό την Οθωμανική Αυτοκρατορία, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής επανάστασης, όταν έκανε τα πρώτα της βήματα ως νεοσύστατο κράτος, ακόμα και κατά τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897. Στα κείμενα και τα έργα τέχνης που άφησαν διακρίνεται η οπτική του καθενός για την Ελλάδα και τους Έλληνες, η οποία ασφαλώς ποικίλει ανάλογα με την εποχή που ο καθένας επισκέφθηκε τη χώρα αλλά και την ιδιότητά του.

-Την Παρασκευή 22 Φεβρουαρίου 2019 στις 19:00 η Christine Amadou από το Πανεπιστήμιο του Όσλο θα έχει ομιλία με τίτλο “Ingvald Undset in Athens and at Troas Melathron. Traveler, archaeologist and observatory”, στο Νορβηγικό Ινστιτούτο Αθηνών, Τσάμη Καρατάσου 5. Ο νορβηγός αρχαιολόγος, πατέρας της βραβευμένης με Νόμπελ μυθιστοριογράφου Sigrid Undset, ήρθε στην Ελλάδα το 1883 με υποτροφία του νορβηγικού κράτους. Στο βιβλίο του “Fra Akershus til Akropolis” (1893) αναφέρεται στις συζητήσεις του με τον Σλήμαν και τη σχέση του με τη μοντέρνα Ελλάδα, καθώς και τις εντυπώσεις του ίδιου, θετικές και αρνητικές, από τη χώρα. Η παρουσίαση επικεντρώνεται στην αμφίσημη περιγραφή της Ελλάδας από τον Undset, στο πώς έβλεπε τον Σλήμαν και στη θέση του ως αρχαιολόγος.

-Την Παρασκευή 23 Φεβρουαρίου 2019 10:00-13:00 θα πραγματοποιηθεί εργαστήριο βιβλιοδεσίας με την Ευαγγελία Μπίζα με θέμα «Κατασκευάζουμε το σημειωματάριο του περιηγητή», στη Βιβλιοθήκη των Βορείων Χωρών, Καβαλλότι 7. Στο σεμινάριο θα κατασκευαστεί ένα σημειωματάριο, σαν αυτό που θα μπορούσαν να μεταφέρουν οι περιηγητές που επισκέπτονταν την Ελλάδα τον 17ο και 18ο αιώνα για να καταγράψουν τις εντυπώσεις τους. Θα είναι από εύκαμπτο δέρμα και οι σελίδες θα ραφτούν κατευθείαν πάνω στο κάλυμμα με εμφανή ραφή (longstitch). Στην τεχνική αυτή δεν χρησιμοποιείται κόλλα, το εξώφυλλο συνδέεται με το σώμα του βιβλίου μόνο με το ράψιμο. Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων: 10 άτομα. Περισσότερες πληροφορίες/κρατήσεις: Κρατήσεις στο 210-9249210 και στο [email protected] 18-22 Φεβρουαρίου 9:00-19:00. Στις 13.00 θα υπάρξει ξενάγηση στην έκθεση.

-Την Τρίτη 5 Μαρτίου 2019 στις 19:00 ο Βασίλης Σαμπατακάκης, καθηγητής Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο του Lund θα μιλήσει για τις εντυπώσεις των σουηδών περιηγητών με τίτλο «”People are very polite, enjoyable and healthy, they live well and have fun” - Swedish travelers' narratives from 18th century Greece», στο Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών, Μητσαίων 9. Από τα μέσα του 17ου αι. πολλοί Σουηδοί ταξιδευτές επισκέφθηκαν την Ελλάδα για να δουν τα απομεινάρια της αρχαιότητας, χειρόγραφα της Καινής Διαθήκης, να ερευνήσουν φυτά και βότανα, κλπ. Δύο από αυτούς μας κληροδότησαν πολύτιμο υλικό: Ο Jacob Jonas Björnståhl που ήταν ο πρώτος επιστήμονας που επισκέφθηκε την Θεσσαλία και ο Adolf Fredrik Sturtzenbecker που επισκέφθηκε τη Θεσσαλονίκη, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία και την Κεντρική Ελλάδα. Και οι δύο πέθαναν στην Ελλάδα αφήνοντας ταξιδιωτικά ημερολόγια και σημειώσεις που αποκαλύπτουν μια ενδιαφέρουσα εικόνα της Ελλάδας της περιόδου εκείνης.

-Την Πέμπτη στις 4 Απριλίου 2019 στις 19:00, η Δρ. Ειρήνη Μαρινάκη (ιστορικός της τέχνης) και ο Κύριλλος Σαρρής (γιατρός/εικαστικός) θα συζητήσουν για την προσωπική τους έρευνα στο έργο του Νικόλαου Κάλας. Θα παρουσιαστεί εκτενώς το αρχείο του Ν. Κάλας που φιλοξενείται στην Βιβλιοθήκη των Βορείων Χωρών και θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό για το πολύπλευρο έργο και την διεπιστημονική σκέψη του Ν. Κάλας. Στο Ινστιτούτο της Δανίας στην Αθήνα, Χαιρεφώντος 14.

-Την Τρίτη 16 Απριλίου 2019 στις 19:00, ο Björn Forsén, διευθυντής, και η Μαρία Μαρτζούκου, υπεύθυνη γραμματείας του Φινλανδικού Ινστιτούτου Αθηνών και μεταφράστρια μιλούν για τους «Φινλανδούς περιηγητές στην Ελλάδα» στο Φινλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών, Ζήτρου 16. Ανάμεσα στους περιηγητές από τις Βόρειες Χώρες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα και κατέγραψαν τις εντυπώσεις τους ήταν και Φινλανδοί. Στα κείμενά τους αποτυπώνεται η εικόνα που διαμόρφωσαν για τη νεοσύστατη Ελλάδα και τους κατοίκους της, ενώ γράφουν για τις κραυγαλέες διαφορές αλλά και τις αναπάντεχες ομοιότητες με την πατρίδα τους. Φινλανδοί επισκέφθηκαν την Ελλάδα και κατά τον «ατυχή» πόλεμο του 1987 ως δημοσιογράφοι (Ι. Κ. Ίνχα) γιατροί (Ρίτσαρντ Φαλτίν) και εθελοντές (Τζον Νυλάντερ).

Επιμέλεια έκθεσης «Η Ελλάδα μέσα από τα μάτια περιηγητών από το Βορρά»: Ντέλια Τζωρτζάκη, Μαρία Μαρτζούκου, Εύη Χαριτούδη. Συνεργάστηκαν: Birgit Olsen, Hans Lejdegård, Marie Mauzy

Επιμέλεια αρχειακού υλικού έκθεσης «Σύντομες Επ-αναγνώσεις: Τα τεκμήρια του Νικόλαου Κάλας στη Βιβλιοθήκη των Βορείων Χωρών»: Ειρήνη Μαρινάκη. Συνεργάστηκαν: Εύη Χαριτούδη, Ντέλια Τζωρτζάκη, Μαρία Μαρτζούκου

Ποιοι είναι οι «Nordics»;

Η πρώτη συνεργασία των Βορείων Χωρών (The Nordics - Δανία, Ισλανδία, Νορβηγία, Σουηδία και Φινλανδία) καταγράφεται το 1962 με τη Συνθήκη του Ελσίνκι. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας έχουν ιδρύσει δύο θεσμούς: Το Συμβούλιο των Βορείων Χωρών και το Υπουργικό Συμβούλιο των Βορείων Χωρών. Ο συνδετικός κρίκος των χωρών και των πολιτών τους είναι οι κοινές τους αξίες, όπως η γλώσσα, ο τρόπος ζωής, η ιστορία, η κοινωνική δομή και η δομή διακυβέρνησης.

Στο πλαίσιο του προγράμματος Οι Βόρειες Χώρες αφηγούνται σε συνεργασία και με τη στήριξη της διοργάνωσης Αθήνα 2018 Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου του δήμου Αθηναίων έχει ήδη πραγματοποιηθεί μια σειρά εκδηλώσεων με συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας, όπως ο Δανός Michael Kats Krefeld, ο Νορβηγός Hans Olav Lahlum ή το αφιέρωμα στον Φινλανδό Mika Waltari, ο Σουηδός συγγραφέα Arne Dahl, η Ισλανδή Yrsa Sigurdardottir ή ο Νορβηγός Samuel Bjørk που έρχεται τον Φεβρουάριο 2019. Επίσης τον Οκτώβριο 2018 πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Η αστυνομική λογοτεχνία των Βορείων Χωρών: Μυθοπλασία ή καθρέφτης της κοινωνίας τους;», ενώ τον Νοέμβριο 2018 διοργανώθηκαν εργαστήρια για βιβλιοθηκονόμους και επαγγελματίες της πληροφόρησης, με τίτλο «Ο ρόλος και οι αξίες των δημόσιων βιβλιοθηκών: Το παράδειγμα των Βορείων Χωρών» σε συνεργασία με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος.