H Μαρία Πρωτόπαππα διαβάζει την Πεταλούδα του Τσέχωφ
Ο δεύτερος κύκλος των Αναγνώσεων, της διαδικτυακής ηχητικής σειράς του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), είναι αφιερωμένος σε εμβληματικά κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας των τελευταίων δύο αιώνων που αφηγούνται ιστορίες από τις ζωές «καθημερινών ηρώων» από εποχές που έχουν παρέλθει. Διακεκριμένοι Έλληνες ηθοποιοί επιχειρούν να ταξιδέψουν το διαδικτυακό κοινό του ΚΠΙΣΝ σε σπουδαίες για τη λογοτεχνική τους αξία και το καλλιτεχνικό τους βάθος εκδοχές της ανθρώπινης περιπέτειας υπό τη σκηνοθετική επιμέλεια της Ιώς Βουλγαράκη.
Αντόν Τσέχωφ, Η πεταλούδα
Δημοσιευμένο το 1892 σε δύο τεύχη του ρωσικού περιοδικού Ο Βορράς, το διήγημα «H πεταλούδα» του Αντόν Τσέχωφ είναι εμπνευσμένο από τη ζωή της καλλιτέχνιδος Σοφίας Κουφσινίκοβα, στο οποίο ο σπουδαίος ρώσος λογοτέχνης περιγράφει με γλαφυρές εικόνες, αλλά ταυτόχρονα και με κάποια μελαγχολία –ίσως και πικρία–, τη ματαιοδοξία και την έπαρση των αστών του καιρού του. Πρωταγωνίστριά του είναι η γοητευτική και πολυτάλαντη Όλγα Ιβάνοβνα, η οποία παντρεύεται τον γιατρό Οσίπ Στεπάνοβιτς Ντίμοφ, έναν «υπέροχο άνθρωπο» και «μεγάλο επιστήμονα με καρδιά άδολη, φλογερή, καθάρια –ίδιο κρύσταλλο» που την αγαπά και ανέχεται όλα της τα καπρίτσια: τις δεξιώσεις στα σαλόνια της Αγίας Πετρούπολης, τις κοσμικότητες στα θέατρα και στην όπερα, τα έξοδα για τα δείπνα και τα φορέματά της, τελικώς ακόμα και τις απιστίες της. Σύντομα, όμως, οι επιπόλαιες περιπέτειές της θα την κουράσουν, και η Όλγα Ιβάνοβνα θα προσπαθήσει να κερδίσει και πάλι το ενδιαφέρον του Ντίμοφ. Εκείνος θα είναι πάντοτε εκεί -για όσο ορίζει το πεπρωμένο του.
Αν και έχουν περάσει περισσότερα από εκατό χρόνια από τον θάνατο του Αντόν Τσέχωφ (1860 – 1904), του απόλυτου εκφραστή της ρωσικής ψυχής, τα πεζά και θεατρικά του έργα εξακολουθούν να συγκινούν αναγνώστες και θεατές σε κάθε γωνιά του κόσμου ως τις μέρες μας. Ακολουθώντας τα βήματα των μεγάλων κλασικών, καταπιάστηκε με όλα σχεδόν τα λογοτεχνικά είδη (μυθιστόρημα, διήγημα, μονόπρακτο, θεατρικό έργο κ.ά.). Υπήρξε πολυγραφότατος και εργαζόταν σκληρά και συστηματικά, αγνοώντας κακουχίες και στερήσεις. Οξυδερκής αλλά και άτεγκτος παρατηρητής της εποχής του, ο Τσέχωφ πλάθει στα βιβλία του ένα μαγευτικό σύμπαν με ήρωες απελπισμένους, νοσταλγικούς, δέσμιους μιας αναπόδραστης μοίρας και δημιουργεί, με θαυμαστή ακρίβεια λέξεων και συναισθημάτων, κείμενα-τοιχογραφίες που απεικονίζουν ρεαλιστικά –άλλοτε με χιούμορ, άλλοτε με ειρωνεία– την κοινωνία της εποχής του.
Ο συγγραφέας του «Θείου Βάνια», των «Τριών αδελφών», του «Βυσσινόκηπου» και του «Γλάρου» προερχόταν από πολυμελή οικογένεια και μεγάλωσε σε πολύ αυταρχικό περιβάλλον. Παρά τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε, κατάφερε να σπουδάσει γιατρός στη Μόσχα. Ήδη από τα γυμνασιακά του χρόνια, είχε αρχίσει να γράφει αφηγήματα με το ψευδώνυμο Αντόσια Τσεχοντέ, που δημοσιεύονταν σε γνωστά περιοδικά. Η πρώτη του συλλογή διηγημάτων, «Τα παραμύθια της Μελπομένης», εκδόθηκε το 1884.
Αντόν Τσέχωφ, Η πεταλούδα
Μετάφραση: Δημήτρης Γεωργιάδης
Σκηνοθετική Επιμέλεια: Ιώ Βουλγαράκη
Διαβάζει η Μαρία Πρωτόπαππα
Ευχαριστούμε τον Νίκο Α. Παναγιωτόπουλο για την ευγενική συμβολή του στη διαμόρφωση στης σειράς.
Ηχοληψία - Μίξη - Mastering: Γιώργος Μαντάς
Μουσικό σήμα: Νίκος Γαλενιανός
Ευχαριστούμε τον Αλέξη Καραϊσκάκη-Νάστο που έπαιξε τσέλο για την ηχογράφηση του μουσικού σήματος.
