Υδάτινη Πόλη | Γιώργος Σαλταφέρος
"Παιχνιδίσματα αντανάκλασης στα νερά των πηγών της Βέρνης*
Ο Γιώργος Σαλταφέρος ήρθε στη Βέρνη ως δάσκαλος ελληνικών. Παράλληλα σπούδασε στο Πανεπιστήμιο καλές τέχνες, εικαστική και μουσειακή αγωγή. Με χαρά θυμάται το πρώτο του βράδυ στην ελβετική πρωτεύουσα, το οποίο τον ενέπνευσε να δημιουργήσει τη συγκεκριμένη ομάδα έργων που παρουσιάζεται εδώ.
Ο Σαλταφέρος είδε μία πηγή με μία μεγάλη πέτρινη γούρνα με βρύσες, από όπου ανάβλυζε καθαρό, δροσερό νερό, στο κέντρο της οποίας ορθωνόταν μία στήλη με μία ιστορική μορφή ανάγλυφη επάνω της. Η όλη ατμόσφαιρα, αλλά κυρίως η αντανάκλαση του περιβάλλοντος στο παιχνίδισμα του νερού της πηγής, αποτέλεσε ένα βαθύ όραμα, που το διατήρησε μέσα του για πολλά χρόνια.
Έκτοτε, στις επισκέψεις του στη Βέρνη, επέστρεφε πάντα στην πηγή και εμβάθυνε το όραμά του για τη δημιουργία μίας ομάδας έργων με το συγκεκριμένο θέμα. Στο ατελιέ του, στην Άνδρο, ψηλά πάνω από τη θάλασσα, τα τελευταία χρόνια, έργο με το έργο, το όραμα αυτό απέκτησε τελικά υπόσταση. Δεν πρόκειται επ’ ουδενί για τουριστικές απεικονίσεις, αλλά για τη μεταμόρφωση του κόσμου μέσα από τα κινούμενα παιχνιδίσματα του νερού στην πηγή: ομόκεντροι κύκλοι, κορυφές πύργων που λικνίζονται, προσόψεις που μεταμορφώνονται σε ρυθμικές επιφάνειες, σημαίες που αποδομούνται σε χρωματικές κηλίδες, αντανακλάσεις νεφών που μετατρέπονται σε μουσική του νερού. Κάθε πίνακας διακρίνεται για το δικό του ξεχωριστό χαρακτήρα. Ο καλλιτέχνης δημιουργεί μέσα από ένα ανεξάντλητο απόθεμα οραμάτων. Μέσα από τη θέαση των έργων ξυπνούν όλες οι αισθήσεις: η ακοή, η αφή, η όραση.
Η παρατήρηση υπερβαίνει τα όρια του έργου και οδηγεί τον παρατηρητή στο δικό της κόσμο της φαντασίας".
Katharina Būtikofer, εικαστικός, επιμελήτρια, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης
* Η παλιά πόλη της Βέρνης έχει ανακηρυχθεί από το 1983 από την UNESCO μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Η πόλη χτίστηκε το 1191 σε μία ειδυλλιακή γεωγραφική τοποθεσία στις όχθες του ποταμού Άαρ. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της αποτελούν οι πολυάριθμες πηγές της στα σοκάκια της πόλης, με το καθαρό τους νερό, προερχόμενο από τους γύρω λόφους.
Η ομορφότερη ομάδα πηγών δημιουργήθηκε κατά την Αναγέννηση, στο πρώτο μισό του 16ου αιώνα. Με τις γούρνες και τις ανάγλυφες αλληγορικές φιγούρες τους, οι πηγές αποτελούν ένα ιδιαίτερο στολίδι της πόλης.
Αντανακλώντας το ορατό, επιχειρώντας το αόρατο
Επιστρέφοντας με απαράμιλλη απεικονιστική βεβαιότητα στο υγρό στοιχείο, πεδίο θεματικό και συμβολικό που γνωρίζει σε βάθος, διαπραγματευόμενος τη μεταβατική διάφανη ύλη του νερού που εγκολπώνεται εδώ καλειδοσκοπικά, αντανακλώντας και επανασχεδιάζοντας αθόρυβες διαδοχικές συμπαντικές συντμήσεις που ακουμπούν και διεγείρουν την προσωπική και συλλογική γεωγραφική και συναισθητική μνήμη του θεατή, ο Γιώργος Σαλταφέρος διαπερνά το φράγμα του ορατού και του δυνατού, προσκαλώντας τον θεατή να εισχωρήσει σε μια μαγική σφαίρα αλλεπάλληλων στιγμιαίων κυρτώσεων και πρισματικών κοίλων επεισοδίων, εναλλασσόμενων ψευδαισθητικών διοραμάτων και σχισμών αληθινής ύπαρξης.
Εργαζόμενος με τρόπο κατοπτρικό, ανασκάπτοντας και αναπλάθοντας μια θεματική μέσω της οποίας μας έχει και στο παρελθόν χαρίσει αμφίδρομες συγκινήσεις, ο Σαλταφέρος μας οδηγεί σε έναν άυλο ανάστροφο κόσμο που γεννιέται εξαρχής ενορατικά, αντανακλώμενος με συναρπαστική ζωγραφική δεξιότητα και αισθαντική μαεστρία. Πόλεις και κτήρια, δεξαμενές νερού, κελύφη πλοίων και ιχνηλατήσεις αχνής ανθρώπινης παρουσίας, φάσματα στιγμιαίου αποτυπωμένου χρώματος και χροιές βιωμένου τόπου και χρόνου, καθρεφτίζονται εδώ σε στροβιλική κύκλια ή εγκάρσια υφασμένη ηχώ και εγείρονται εκ νέου ανάστροφα και διαδοχικά, ανασυναρμολογούμενες μέσω ευφυών οπτικών εγκολπώσεων και έξεργων γλυπτικών ρυτιδώσεων, ξετυλίγοντας σταδιακά και διακηρύσσοντας με τρόπο θριαμβικό το προσωπικό Wunderkammer και, ενδεχομένως, μια υπαινικτική αυτοπροσωπογραφία του σπουδαίου ζωγράφου.
Ίρις Κρητικού Αρχαιολόγος- Ιστορικός της τέχνης
Καλλιτεχνική Διεύθυνση - Επιμέλεια έκθεσης: Γιώργος Τζάνερης
Υπό την αιγίδα της πρεσβείας της Ελβετίας στην Ελλάδα.
